Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2019

ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ Α. ~ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΡ. ΚΥΡΙΑΖΗ


Βιβλιοκριτική
Αριστείδης Κυριαζής
Κόλπος Καλλονής Λέσβου: Ιστορική Περιήγηση
Εκδόσεις: Μύθος books, Μυτιλήνη 2018

Ο Βολταίρος έλεγε πως τα βιβλία είναι σαν τους ανθρώπους. Λίγα είναι σημαντικά και μπορούν να παίξουν σπουδαίο ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη ενός τόπου. Τα άλλα αποτελούν το πλήθος. Ένα τέτοιο σημαντικό βιβλίο είναι αυτό που έγραψε και ο συμπατριώτης μας κ. Αριστείδης Κυριαζής για τον κόλπο της Καλλονής. Φέρει τον τίτλο «Κόλπος Καλλονής Λέσβου: Ιστορική Περιήγηση», αποτελείται από 397 σελίδες (σχ. 17x24) και εκδόθηκε από τις εκδόσεις "Μύθος Books" το 2018. Ο συγγραφέας από την αρχή του βιβλίου δίνει έναν, θα λέγαμε, "οδικό χάρτη" που βοηθά τον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη του έργου. Γράφει ο κ. Κυριαζής στη σελ. 23: «Θα επιχειρήσουμε ένα ταξίδι στο παρελθόν από το απώτατο μυθολογικό μέχρι το κοντινό της απελευθέρωσης της Λέσβου το 1912 και θα περιηγηθούμε σε εικοσιένα τόπους γύρω από τον Κόλπο της Καλλονής, αναφέροντας στοιχεία από την ελληνική ή ξένη βιβλιογραφία, καθώς και από την ελληνική ή παγκόσμια μυθολογία και ιστορία».

Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Κυριαζής κατορθώνει να τιθασεύσει, να οργανώσει και να αξιοποιήσει τα χιλιάδες ρυάκια των πληροφοριών που χύνονται στην κοίτη του μυαλού του από την πλούσια βιβλιογραφία του, ελληνική και ξένη, και να πετύχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Συνδυάζοντας την ιστορία με τον μύθο, τον μύθο με την κοσμική και θρησκευτική του μορφή, κατορθώνει να ερμηνεύσει τοπωνύμια, πρόσωπα και καταστάσεις και να παρουσιάσει τους ανθρώπους και τους τόπους σε μια αρμονική διαλεκτική σχέση. Ο μύθος ως λόγος, ψεύδος, υπόθεση, θρύλος ή παραμύθι, ως γιος του Λόγου και της Φαντασίας, δίνει ένα τερπνό και γοητευτικό χαρακτήρα σε αυτό το ταξίδι στο οποίο μας παρασέρνει το βιβλίο, ενώ η Ιστορία βοηθά τον αναγνώστη να καταλάβει την εξέλιξη των ανθρώπων και της περιοχής, την αρχή της (γένεση), την εξέλιξη και την αποκορύφωσή της (ακμή) και το τέλος (παρακμή).

Το βιβλίο δεν περιορίζεται στον Κόλπο της Καλλονής. Διαβάζοντάς το κανείς ακολουθεί τον συγγραφέα στις είκοσι μία "περιηγήσεις", στις είκοσι μία διαδρομές που έκανε, άλλες με τα πόδια, άλλες με ζώα, άλλες με αυτοκίνητο και άλλες με βάρκα. Η ερευνητική προσπάθεια του κ. Κυριαζή με κέντρο τον Κόλπο της Καλλονής εξακτινώνεται σε όλη του την περιφέρεια και φτάνει ακόμα και μέχρι την αρχαία Πύρρα και τα Βασιλικά, για να καταλήξει στην τελευταία στο "διακεκριμένο ύψωμα", τον εμβληματικό για το νησί μας λόφο, το Τυραννίδι, και να μας προσφέρει πολύτιμα στοιχεία που αφορούν την απελευθέρωση του νησιού μας από τον Οθωμανικό ζυγό. Είναι αυτονόητο πως το γοητευτικό και ωραίο αυτό ταξίδι δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς μεγάλη προσπάθεια και κόπο, χωρίς μακρό χρόνο αλλά και δαπάνη όχι μικρή.

Ο Πρόλογος του βιβλίου, τα έγγραφα που αναφέρονται ή εμπεριέχονται σε αυτό, οι κώδικες και τα κατάστιχα, οι χάρτες, η πλούσια βιβλιογραφία, ελληνική και ξένη, όπως και οι πηγές που ακολουθούν, αλλά και τα εκτενή Ευρετήρια τοπωνυμίων και αρχαιοελληνικών ονομάτων που το κλείνουν, διευκολύνουν την πρόσβαση σε κάθε πληροφορία και καθιστούν το βιβλίο πολύτιμο εργαλείο για κάθε ερευνητή και μελετητή, ακόμη και τον πιο απαιτητικό, όπως είναι ο κ. Κυριαζής. Με το βιβλίο αυτό αυτός δείχνει πως είναι ένας από τους ελάχιστους μονομάχους που έμειναν μέσα στις μικροσκοπικές και αυτο-καθοριζόμενες ερευνητικές μας αρένες και δεν έχουν χάσει τον αληθινό διανοητικό ή εκπαιδευτικό στόχο: να διερευνούν, να κατανοούν, να εξηγούν και να αναλύουν και έτσι να χαρίζουν στους συνανθρώπους τους πολύτιμα πράγματα.

Αλλά δεν είναι μόνο το περιεχόμενο που αξίζει κάθε έπαινο. Είναι και η μορφή του βιβλίου που είναι γραμμένη σε λόγο γνήσιο, αληθινό, χωρίς καρυκεύματα και περιττά φτιασίδια· σε λόγο που ρέει σαν το γάργαρο νερό. Σε λόγο σοφό μέσα στην απλότητά του, σε γλώσσα που χρησιμοποιείται με μεγάλη γνώση, συνέπεια, ευαισθησία και ευγένεια, που δεν χάνει τη δύναμη που περικλείει και όλη της τη χάρη. Είναι οι πλούσιες έγχρωμες φωτογραφίες που συνοδεύουν τα πράγματα, τους τόπους και τους ανθρώπους, είναι η ποιότητα του χαρτιού της έκδοσης, είναι η οργάνωση και η επιμέλεια της ύλης, όλα αυτά που συμβάλλουν στην καλαίσθητη μορφή του βιβλίου. Γι' αυτό αξίζουν συγχαρητήρια και στον εκδοτικό οίκο "Μύθος", που ανέλαβε την έκδοσή του. Κάποιος έλεγε πως είναι τυχερός ο συγγραφέας που βρίσκει κάποιον εκδότη να εκδώσει το βιβλίο του. Εγώ θα προσέθετα πως είναι τυχερός και ο εκδοτικός οίκος που βρίσκει τέτοια βιβλία να εκδώσει.

Τελειώνοντας, θα έλεγα πως το βιβλίο αυτό δεν θα μπορούσε να γραφεί, αν δεν υπήρχε ως υπόβαθρο η μεγάλη αγάπη του κ. Κυριαζή για τη γενέτειρά του. «Η αγάπη», έλεγε ο Ουγκώ, «αντικαθιστά σχεδόν τη σκέψη», ενώ ο Πετράρχης τη θεωρούσε «το ιερότερο δικαίωμα της ψυχής, χρυσό κρίκο που συνδέει εμάς με το καθήκον και την αλήθεια, αρχή που συμφιλιώνει την καρδιά με τη ζωή». Η αγάπη αυτή, για την οποία ο Ιερός Χρυσόστομος είπε πως «κόρον ουκ οίδεν, αλλ' αεί των αγαπωμένων απολαύουσα προς μείζονα αίρεται φλόγαν», κάνει τον κ. Κυριαζή να βρίσκει ευχαρίστηση στα προτερήματα του τόπου του που αγαπά και να προσπαθεί με κάθε τρόπο να τα προβάλει.

Είμαι βέβαιος πως ο κ. Κυριαζής, με τη σπίθα της αληθινής δημιουργικής φωτιάς που έχει μέσα του, θα μας χαρίσει ακόμη περισσότερα πολύτιμα πράγματα. Σίγουρα είναι ευχάριστο να βλέπει κανείς το όνομά του τυπωμένο σε ένα βιβλίο, ακόμη και αν αυτό δεν αξίζει, είναι όμως πολύ πιο ευχάριστο και γοητευτικό να βλέπει το όνομά του τυπωμένο σε ένα βιβλίο μεγάλης αξίας, όπως το δικό του. Είμαι βέβαιος πως το βιβλίο του θα βρει τη θέση που του αξίζει τόσο στη λεσβιακή όσο και την ευρύτερη ελληνική βιβλιογραφία και πολλούς αξιόλογους ανθρώπους να το διαβάσουν. Ας είναι ο συγγραφέας υγιής και το βιβλίο καλοτάξιδο...

Αθανάσιος Φραγκούλης
Διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας
Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος
                                                                   
Σημείωση: Εστάλη από τον Αριστείδη Κυριαζή, για δημοσίευση στο paleochori-lesvos.blogspot.gr. Πρωτοδημοσιεύτηκε το Σάββατο 23-2-2019 στην εφημερίδα "Εμπρός" Μυτιλήνης. Ο Λέσβιος Αθανάσιος Φραγκούλης είναι διδάκτορας Κλασικής Φιλολογίας, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος και πρώην Γενικός Γραμματέας και Έφορος Βιβλιοθήκης της Εστίας Νέας Σμύρνης. 
                                                                              
*****
                                                                            
Επιτρέψτε μου να σας ενημερώσω ότι το βιβλίο μου
"Κόλπος Καλλονής Λέσβου-Ιστορική Περιήγηση",

που εκδόθηκε το Δεκέμβριο του 2018 από τις εκδόσεις "Μύθος books" της Λέσβου και του οποίου το εξώφυλλο σας επισυνάπτω, διατίθεται στην Αθήνα από το Βιβλιοπωλείο και συγχρόνως Πρακτορείο Ελληνικού Βιβλίου: "Παρ' ημίν" του Ε. Τζανακάκη, τηλ. 210-3825138, στην οδό Χαριλάου Τρικούπη 11α, Τ.Κ. 10678, μεταξύ Σόλωνος και Ακαδημίας. Επίσης διατίθεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Μυτιλήνης και της Καλλονής.

Σας ευχαριστώ
Αριστείδης Κυριαζής

Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2019

ΚΩΣΤΑΣ ΜΙΣΣΙΟΣ - «ΜΥΤΙΛΗΝΙΑ ΣΥΜΜΙΚΤΑ»


Κώστας Γ. Μίσσιος

ΜΥΤΙΛΗΝΙΑ ΣΥΜΜΙΚΤΑ
Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας
Τόμος εικοστός, Εκδόσεις «Πιττακός», Μυτιλήνη, Απρίλης 2018, σελ. 173
                                    

     Από το συμπατριώτη μας συγγραφέα Κώστα Γ. Μίσσιο λάβαμε πρόσφατα δύο έντυπα: το νέο βιβλίο του με τίτλο «ΜΥΤΙΛΗΝΙΑ ΣΥΜΜΙΚΤΑ. Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας», που είναι ο εικοστός τόμος της λεσβιακής γραμματολογίας του (ISBN: 978-618-5341-00-8), και ένα φυλλάδιο με τίτλο «Ιστορία των ανθρώπων. Κώστας Γ. Μίσσιος: Ελάχιστο Αντίδωρο», το οποίο περιέχει δύο επιφυλλίδες του Παναγιώτη Δ. Μιχαηλάρη για το έργο του συγγραφέα.   
     Ευχαριστούμε και συγχαίρουμε τον Κώστα Γ. Μίσσιο για τον εικοστό τόμο του για τα λεσβιακά γράμματα, την ιστορία της Λέσβου και τους Λέσβιους δημιουργούς, έργο ζωής που μόνο του γεμίζει μια βιβλιοθήκη. Μόνο ένας άνθρωπος που αγαπά πολύ τον τόπο του θα είχε το κουράγιο να δημιουργήσει ένα τέτοιο τιτάνιο εκδοτικό έργο.

     Από τα βιβλία του ξεχειλίζουν, αξίες κληρονομημένες από τους γονείς του, η μεγάλη αγάπη του για τα γράμματα και τη Λέσβο, την αγαπημένη του σύντροφο Χριστίνα και τη μοναχοκόρη και συνεργάτιδά του Μάρω, που τα καλαίσθητα σκίτσα της κοσμούν τα βιβλία του, τον επίσης σχεδιαστή γαμπρό του Βασίλη και τον πολυαγαπημένο εγγονό του Κωστή, που τον θέλει να βαδίζει στα χνάρια του παππού του.
    Λογοτέχνης ο ίδιος, ποιητής και πεζογράφος, συγγραφέας νομικών βιβλίων, ερευνητής και μελετητής, αρθρογράφος και κριτικός λογοτεχνίας, είναι ο λογιότατος γραμματολόγος της σύγχρονης Λέσβου. Της χρωστά άλλωστε πολλά, αφού ανδρώθηκε στο γόνιμο φυσικό, κοινωνικό και πνευματικό περιβάλλον της πρωτεύουσας Μυτιλήνης, αν και σταδιοδρόμησε επαγγελματικά και καταξιώθηκε στην Αθήνα, όπου ζει με την οικογένειά του. Σαν άνθρωπος είναι προσηνής, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, εργατικός και πολύπλευρα δραστήριος, δημοκράτης, σεμνός και αξιοπρεπής κατά το ιδανικό ελληνικό πρότυπο του καλού κἀγαθού και ρέκτη ανθρώπου.
     Όπως αναφέρει ο ίδιος στον πρόλογο (σελ. 7-9), στον εικοστό τόμο περιλαμβάνονται δύο εργασίες του:
     Το πρώτο μέρος (σελ. 11-82) έχει τίτλο «Συμβάντα στη Μυτιλήνη από 16 Μαρτ. 1835 έως 21 Ιαν. 1878, αλιευθέντα από εφημερίδες και περιοδικά της Σμύρνης, της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας» και περιέχει άρθρα και πληροφορίες για τη Λέσβο αποδελτιωμένες από 16 έντυπα: «Μνημοσύνη», «Ο Αστήρ της Ανατολής», «Αποθήκη Ωφελίμων Γνώσεων», «Εφημερίς της Σμύρνης», «Βυζαντίς», «Η Αίγυπτος», «Αρμονία», «Σμύρνη», «Αϊδίν», «Βέλος», «Αμάλθεια», «Ευσέβεια», «Ιωνία», «Νέα Σμύρνη», «Ανατολή», «Ανατολικός Αστήρ», με χρονολογική σειρά και ξεχωριστά για κάθε έντυπο. Η ύπαρξη επιμέρους τίτλων και μεγαλύτερων κενών ανάμεσα στις ενότητες του πρώτου μέρους θα έκανε το βιβλίο πιο ευανάγνωστο και χρηστικό για τους ερευνητές.   
     Το δεύτερο μέρος (σελ. 83-172) έχει τίτλο «Οι μυτιληνιοί και οι διαμένοντες στη Μυτιλήνη συνεργάτες των νεανικών περιοδικών: "Διάπλασις των παίδων", "Ελληνόπουλο", "Ο Θησαυρός των παιδιών" και "Το Σπίτι του παιδιού"» και περιλαμβάνει ανθολογημένα κείμενα νεαρών Λέσβιων συνεργατών με τα ψευδώνυμά τους, που άλλα ταυτοποιούνται με ονόματα συγκεκριμένων προσώπων και άλλα παραμένουν αταυτοποίητα. Τα περιοδικά αυτά καλύπτουν χρονική περίοδο 34 ετών (1920 - 1954).
     Διαβάζοντας το βιβλίο, κατανοούμε πόση αξία έχει η βιβλιογραφική έρευνα και η αποδελτίωση κάθε είδους πληροφοριών για την αποτύπωση της κοινωνικής και πνευματικής ζωής της Λέσβου. Δυστυχώς, οι περισσότεροι δημιουργοί προέρχονταν από το αστικό περιβάλλον της πρωτεύουσας Μυτιλήνης, ελάχιστοι από τις επαρχίες, φαινόμενο που παρατηρείται ακόμα και σήμερα στο νησί μας. Εντύπωση, επίσης, προκαλεί ο ικανός αριθμός των εντύπων και η ποιότητα της ύλης τους.
     Το δεύτερο μέρος είναι ιδιαίτερα ευχάριστο για τον αναγνώστη, καθώς οι ανθολογημένες από νεανικά περιοδικά εργασίες νεαρών αγοριών και κοριτσιών είναι ανάλαφρες και καλαίσθητες, αστείες ή σοβαρές. Όλες όμως δείχνουν μια κοινωνία που αγαπά τη μόρφωση και τη δημιουργία.
     Συγκρίνοντας το χθες με το σήμερα, καταλήγουμε σε μια θλιβερή διαπίστωση: πόσο σπάνια είναι σήμερα τα ποιοτικά νεανικά περιοδικά, που δίνουν στη νεολαία την ευκαιρία να εκφράσει τη δημιουργικότητά της…

~~~~~

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Δ. ΜΙΧΑΗΛΑΡΗΣ
Ιστορία των ανθρώπων
Κώστας Γ. Μίσσιος: Ελάχιστο Αντίδωρο

Με δύο δημοσιεύματα στην ημερήσια εφημερίδα του νομού Λέσβου «Εμπρός» στις 16 και 30 Ιουνίου 2017, ο ιστορικός Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης* τιμά τον άνθρωπο και λόγιο Κώστα Γ. Μίσσιο, που διακρίνεται για την αγάπη για τη γραμματεία και την ιστορία της Λέσβου.
     Γράφει ο Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης την Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017:
      «…Πριν από δεκαπέντε ημέρες άρχισα να γράφω μια επιφυλλίδα για τον Κώστα Γ. Μίσσιο, έχοντας κατά νου ότι θα μπορούσα αυτοτελώς να δώσω μια εικόνα, έστω και ελλειπτική, για τον άνθρωπο, εννοώ τον λόγιο Κώστα Μίσσιο, και το έργο του. Όπως διαπίστωσα, γράφοντας, αυτό ήταν αδύνατο να γίνει με ένα κείμενο, γι’ αυτό συνεχίζω και σήμερα με τη βεβαιότητα, τώρα πια, ότι και πάλι ακροθιγώς θα αναφερθώ στο έργο του, έτσι εις οσμήν ευωδίας, όπως μου αρέσει να λέγω.
    Σκοπός μου δεν είναι να προβώ σε αναλυτική παρουσίαση των βιβλίων του Κώστα Μίσσιου· αυτό ούτε είναι δυνατόν να γίνει από τις στήλες μιας εφημερίδας, ούτε θα είχε και κάποια σημασία, αφού οι επαΐοντες τα γνωρίζουν ή, τουλάχιστον, μπορούν να τα βρουν, αν τα χρειαστούν. Στόχος μου να αρθρώσω κάποιες σκέψεις, σχετικά με τη μελλοντική αξιοποίηση του συγκεντρωμένου από τον Κώστα Μίσσιο ιστορικού υλικού για τη Λέσβο και τους ανθρώπους της.
    Εξηγούμαι: Ο Κώστας Μίσσιος με το έργο του, αποθησαυρισμένο σε δεκάδες βιβλία και άρθρα του, νομίζω ότι δεν έχει αφήσει λεσβιακή προσωπικότητα, συγγραφέα, ιστορικό κ.τ.λ., με άλλα λόγια Λέσβιο που να έχει αποτυπώσει στο χαρτί κάποια σκέψη, μια συμβολή, μια μελέτη λεσβιακού περιεχομένου (πολλές φορές και εξωλεσβιακή ύλη, από Λέσβιο δημιουργό), τον οποίο να μην έχει εντοπίσει, να μην έχει γράψει στοιχεία γι’  αυτόν και το έργο του. Κατά συνέπεια τα βιβλία του αποτελούν έναν πρώτης τάξεως εγκυκλοπαιδικό θησαυρό για όποιον ενδιαφέρεται να μελετήσει οτιδήποτε λεσβιακό θέμα: συγγραφέα, έργα του, δημοσιεύσεις του και δημοσιεύσεις περί αυτού, ιστορία λεσβιακών εντύπων και ό,τι άλλο περιστρέφεται γύρω από το λογοτεχνικά, ιστορικά, κοινωνικά ζητήματα του νησιού μας σε μεγάλο χρονικό ανάπτυγμα.
Σκίτσο του Κώστα Μίσσιου, έργο του Γ. Κακαδέλλη, 31.5.1994

    Κάθε ένα από τα δημοσιεύματα του Κώστα Μίσσιου, συνοδεύεται από ευρετήριο, στο οποίο ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει και να αναζητήσει στοιχεία. Όμως τα βιβλία είναι πολλά, τα θέματα επανέρχονται, τα ευρετήρια πρέπει να τα συμβουλεύεται κανείς και να τα ξανασυμβουλεύεται για να είναι βέβαιος ότι δεν του ξέφυγε κάτι, χωρίς να είναι σίγουρος για την εξάντληση του υλικού.       
    Όμως, αγαπητοί αναγνώστες, ζούμε σε εποχή ηλεκτρονική, η οποία, όποιες αντιρρήσεις και αν έχουμε, μας προσφέρει τεράστιες δυνατότητες. Δυνατότητες, που στην περίπτωση του Κώστα Μίσσιου, θα μπορούσαν να καταστήσουν το έργο του μνημειώδες, δηλαδή να το αναγάγουν σε ανεκτίμητο οδηγό και βοήθημα πολύτιμο και εκ των ων ουκ άνευ για τη Λέσβο, επειδή ακριβώς είναι τέτοιο.
    Κάποιος επιστημονικός θεσμός δηλαδή, σκέπτομαι λ.χ. το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ή κάποιο άλλο πανεπιστήμιο ή μια βιβλιοθήκη κ.τ.λ., να εκμεταλλευτεί τα λεφτά που προορίζονται για παρόμοια προγράμματα και να καταθέσει ένα πρόγραμμα ψηφιοποίησης των βιβλίων του Κώστα Μίσσιου και παράλληλα να προβεί στην εκπόνηση ενός αναλυτικού και συνθετικού ψηφιακού ευρετηρίου. Έτσι και με βάση τα εργαλεία αυτά θα μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος χρήστης να γνωρίζει αμέσως ότι για τον Σταυράκη Αναγνώστου ή τον Στρατή Αναστασέλλη ή για την εφημερίδα Χαραυγή έχουν γραφτεί τα παρακάτω άρθρα, από τους τάδε συγγραφείς. Και αντίστροφα ο Σταυράκης Αναγνώστου ή ο Στρατής Αναστασέλλης έχουν γράψει αυτά τα έργα που έχουν τυπωθεί είτε αυτοτελώς, είτε στα τάδε περιοδικά, ή στην εφημερίδα Χαραυγή υπάρχει αυτή η ύλη, και ούτω καθεξής.
    Παράλληλα με όλα αυτά, με βάση το έργο του Κώστα Μίσσιου, θα μπορούσε να συνταχθεί μια νέα Λεσβιακή Βιβλιογραφία, που μαζί με τις παλαιότερες του Γιώργου Βαλέτα και τη συμβολή σε αυτήν του Κ. Μιχαηλίδη, ακόμα και με τη μικρή συμβολή του Μιχαήλ Στεφανίδη, να συγκροτήσουν το νέο σώμα της Λεσβιακής Βιβλιογραφίας, η οποία θα περιλαμβάνει όχι μόνο αυτοτελείς εκδόσεις αλλά και μελέτες σε περιοδικά και εφημερίδες. Και όχι μόνο αυτά, αλλά και άλλα πολλά μπορούν να γίνουν με βάση το έργο του Κώστα Μίσσιου, το οποίο μπορεί να εκτοξεύσει τη λεσβιακή ιστορικο-λογοτεχνική, και όχι μόνο, παραγωγή στην πρωτοπορία. Σκέφτομαι λ.χ. πόσες διδακτορικές διατριβές θα μπορούσαν να προκύψουν.
    Δεν τρέφω αυταπάτες για την ανάληψη παρόμοιου εγχειρήματος και ο πρώτος που θα το αμφισβητήσει θα είναι ο ίδιος ο Κώστας Μίσσιος, επειδή οι άνθρωποι περί άλλων τυρβάζουν. Όμως εμείς θα επιμείνουμε να καταθέτουμε προτάσεις, επειδή σ’ αυτή τη χώρα πάντα έτσι εξελίσσονταν τα πράγματα. Πού ξέρεις…»
 (Πρωτοδημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Εμπρός» Λέσβου / Μυτιλήνη, 30/06/2017)

* Ο Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης είναι ιστορικός / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

~~~~~
Ευχόμαστε η πρόταση του κ. Μιχαηλάρη να γίνει πραγματικότητα σύντομα…
                                                                                   Μυρσίνη Μ. Βουνάτσου