Σταλμένο από τον Τάκη Χ. Ιορδάνη
Η Βιβλιοπαρουσίαση βιβλίου του Τάκη Χ. Ιορδάνη στην "Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών" στην Αθήνα
Τη Δευτέρα 20.11.2023, έλαβε χώρα με μεγάλη επιτυχία, στην αίθουσα της «Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών» (Ε.Ε.Λ.) (Γενναδίου 8 και Ακαδημίας), η παρουσίαση του βιβλίου του Τάκη Χ. Ιορδάνη «Ανάμεσα στο Μύθο και στη θύμηση». Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν οι: Ε.Ε.Λ., η Λεσβιακή Παροικία, ο Σύλλογος Αντισσαίων Αθήνας και ο Σύλλογος Σκαλοχωριτών.
Κατ’ αυτήν παρέστησαν οι βουλευτές κ.κ. Παναγιώτης Παρασκευαΐδης, Παναγιώτης Δουδωνής, ο πρώην Βουλευτής Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης, ο Πρόεδρος των 35.000 Συνταξιούχων Μηχανικών Ελλάδος (ΠΕΤΟΜ-ΤΕΕ) κ. Κώστας Δούκας και ο Γενικός Γραμματέας τους κ. Δημήτρης Καραπιστόλης, ο Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Ν. Ηλιάδης, οι π. Σχολικοί Σύμβουλοι κ.κ. Χρ. Σιγάλας και Γιάννης Χατζηβασιλείου, το π. μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ κ. Δημήτριος Παυλόπουλος, συμφοιτητές του Τάκη από τα φοιτητικά τους χρόνια στο Πολυτεχνείο, συνάδελφοί του άλλων ειδικοτήτων, συμμαθητές του απ’ το Γυμνάσιο στη Μυτιλήνη κι ακόμα από το Δημοτικό στην Άντισσα, Πρόεδροι και μέλη των Συντοπίτικων Συλλόγων της Αττικής, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, εκ Λέσβου, συγγενείς και φίλοι.
Ομιλητές ήταν οι: Παναγιώτης Γουρνέλος, Λυκειάρχης Φιλόλογος, Γιάννης Παπάνης, Φιλόλογος και Μέλος της Ε.Ε.Λ και η Πέρθα Καλέμη, Εφοριακός, Λογοτέχνης και Ποιήτρια, που, τιμώντας τον συγγραφέα, ήρθε επί τούτου από το νησί.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Λ. κ. Κώστας Καρούσος, ο Βουλευτής Λέσβου κ. Παναγιώτης Παρασκευαΐδης, ο καθηγητής, ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας Δημήτρης Νικορέτζος, ο π. Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Σκαλοχωριτών κ. Νίκος Καρίπης. Διαβάστηκαν επίσης χαιρετισμοί των: Μητροπολίτη Ν. Σμύρνης κ. Συμεών, του Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου κ. Κώστα Μουτζούρη, του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Μ. Κουτουλάκη, του Προέδρου της Λεσβιακής Παροικίας κ. Ευάγγελου Ντογραμματζή, του π. Προέδρου της Λεσβιακής Παροικίας Στρατή Μολίνου και της Προέδρου του Συνεταιρισμού Αντίσσης κ. Βαΐας Καρίνου.
Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασε η Πρόεδρος του Συλλόγου Αντισσαίων κ. Μαρία Παπαδούλη.
Τέλος, η όλη διαδικασία διεξήχθη με αρτιότητα και επιτυχία υπό τον εξαιρετικό συντονισμό του κ. Αντώνη Θαλασσέλη, ποιητή, συγγραφέα, εκδότη και ραδιοφωνικού παραγωγού.
Παραθέτω επίσης τον κατά την εκδήλωση αυτή λόγο-χαιρετισμό του Ποιητή της Λέσβου Δημήτρη Νικορέτζου και τον αντίστοιχο δικό μου με τις προς αυτόν ευχαριστίες μου.
Γεια σας,
Τάκης
***
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΙΚΟΡΕΤΖΟΥ
Αν ανατρέξει κανείς, κυρίες και κύριοι, στα γνωστά ερμηνευτικά λεξικά, για να μελετήσει τις ετυμολογίες και σημασίες των λέξεων και να αναζητήσει τον ορισμό και την έννοια της λέξης «νονός», θα προσέξει ότι μια από τις σημασίες της —πέραν της γνωστής, εκείνης του αναδόχου— αναφέρεται σε έναν σκοτεινό άνθρωπο, βίαιο και σκληρό, που κινείται στο περιθώριο της κοινωνίας, που ασχολείται με έκνομες και επίδικες πράξεις, με ύποπτες συναλλαγές, άτομο που «πουλά» προστασία και άλλες παρεμφερείς δραστηριότητες.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, «εικόνα» του περιγράφεται ανάγλυφα στη γνωστή ομότιτλη ταινία «Νονός» του Φράνσις Κόπολα, του 1972 —από τις κορυφαίες όλων των εποχών, με τρία όσκαρ– με πρωταγωνιστές τον Μάρλον Μπράντο στον επώνυμο ρόλο και τον Αλ Πατσίνο, με μουσική του Νίνο Ρότα, από τους πλέον αναγνωρίσιμους κινηματογραφικούς ήχους.
Χωρίς ποτέ ο ίδιος να το ζητήσω ή να το επιδιώξω προσωπικά, κυρίες και κύριοι, βρέθηκα να είμαι νονός χωρίς εισαγωγικά, των ύποπτων της άλλης ερμηνείας του, δηλαδή όπως αντιλαμβάνεστε όλοι στο ακροατήριο, λογοτεχνικός ανάδοχος πλειάδας ποιητών και πεζογράφων, που τη στιγμή αυτή, που σας ομιλώ, βλέπω σε αυτή την αίθουσα, τουλάχιστο έξι απ’ αυτούς, που είτε τους προλόγισα είτε τους ανακάλυψα είτε παρουσίασα κατά καιρούς το έργο τους.
Αλλά, για να σοβαρολογήσουμε, έχω την τιμή σήμερα, από τη θέση αυτή στη φιλόξενη αίθουσα της Ε.Ε.Λ., να χαιρετίσω και να υποδεχτώ στα σαλόνια της λογοτεχνίας, στην αποψινή εκδήλωση, τον αγαπητό φίλο και συντοπίτη, Λέσβιο συγγραφέα, Τάκη Ιορδάνη.
Όπως αναφέρω και στα προλεγόμενα του βιβλίου του «Ανάμεσα στο Μύθο και στη Θύμηση», τίτλο που προσωπικά του πρότεινα και που, βέβαια, ανταποκρίνεται πλήρως στο περιεχόμενο του βιβλίου του, με τον Τάκη Ιορδάνη με συνδέουν τέσσερα κοινά σημεία, εννοώ τέσσερις κοινές παράμετροι, για να εκφραστώ μαθηματικά:
1ον. Ότι είμαστε συνηλικιώτες, δηλαδή περίπου συνομήλικοι.
2ον. Ότι είμαστε κοντοχωριανοί, εκείνος από την Άντισσα κι εγώ από τη Βατούσα της Λέσβου.
3ον. Ότι είμαστε αμφότεροι λειτουργοί των Θετικών Επιστημών, εκείνος Μεταλλειολόγος-Μηχανικός κι εγώ Αστροφυσικός.
4ον. Και, εσχάτως, συνάδελφοι στο χώρο της λογοτεχνίας, εκείνος της πεζογραφίας κι εγώ της ποίησης.
Επειδή οι εκ δεξιών και εξ ευωνύμων συνάδελφοι έχουν αναλάβει να σας παρουσιάσουν και ν’ αναλύσουν το παρόν παρθενικό λογοτεχνικό του βιβλίο, προσωπικά θ’ αρκεστώ να δηλώσω ότι στην περίπτωση του Τάκη Ιορδάνη, όχι μόνο τον ξεχώρισα ως λογοτεχνικό ταλέντο, αλλά —πρέπει να σας πω— ότι τον πίεσα να τυπώσει τα λογοτεχνικά του κείμενα, δηλονότι να… εκδοθεί, όπως εμείς, και να βγει κι αυτός, όπως λένε στη Μυτιλήνη, στο… μεϊντάνι της δημοσιότητας.
Κι αυτό, κυρίες και κύριοι, γιατί από πολύ νωρίς, όπως σας είπα, είχα προσέξει ή για την ακρίβεια επισημάνει, σε ποικίλα, κατά καιρούς, δημοσιεύματά του στις λεσβιακές εφημερίδες και άλλα τοπικά έντυπα το έμφυτό του χάρισμα, ως έκφραση και ύφος, να περιγράφει και να διηγείται τερπνά, ακόμα και σε θέματα ξένα προς τον λογοτεχνικό χαρακτήρα, γράφοντας π.χ. για χάραξη δρόμων, για τεχνικά —και όχι μόνο— έργα στην Άντισσα και γενικά στο νησί, για τη δημιουργία νέου αεροδρομίου στη Λέσβο, για το λιμάνι του Σιγρίου, για τη λειτουργία ανεμογεννητριών, για τις εγκαταστάσεις του κλειστού κολυμβητηρίου και άλλα παρεμφερή τοπικά προβλήματα, ων ουκ έστι αριθμός, όχι φυσικά δι’ ίδιον όφελος, και το τ ο ν ί ζ ω, αλλά για το κοινωνικό σύνολο. Και θέλω, εκτός χειρογράφου, να τονίσω αυτή τη λεπτομέρεια, ίνα εκπληρωθεί το ρηθέν ότι ουδείς μπορεί να προφητεύει στον τόπο του χωρίς να δεχτεί αντιδράσεις, γιατί ο Τάκης αντιμετώπισε ουκ ολίγες.
Όμως, μέσα σ’ αυτά τα τοπικού ενδιαφέροντος κείμενα, κάθε φορά που του δινόταν η ευκαιρία, έκανε συχνές αναδρομές σε εικόνες και ενθυμήματα των παιδικών και εφηβικών του χρόνων, που διαδραματίζονταν κυρίως στην Άντισσα και στα Λάψαρνα.
Κι εκεί, ακριβώς, ήταν πλέον ή εμφανές το περιγραφικό του ταλέντο, διανθίζοντας τις μνήμες του, συχνά με συναισθηματικούς και λυρικούς τόνους, σε μορφές και θέματα που είχε διασώσει και κρατήσει στην καρδιά του. Αυτές, ακριβώς, οι περιγραφές, κάθε φορά που διάβαζα τα κείμενά του, ήταν που με σταμάτησαν να τον προσέξω. Και βέβαια, σε πρώτη ευκαιρία, έσπευσα να του το πω, προτρέποντάς τον, όπως προανέφερα, να τυπώσει τις λογοτεχνικές του δημιουργίες.
Πρέπει όμως να πω εδώ ότι στην αρχή φαινόταν αρνητικός ή μάλλον διστακτικός, λέγοντάς μου το κοινό «τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;», μέχρις ότου στο τέλος αποφασίσει να ενδώσει στην προτροπή μου. Φυσικά καταλάβαινα το δισταγμό του, καθώς ένιωθε πως ήταν μάλλον ανεπαρκής, για να μπει στον ξένο για αυτόν λογοτεχνικό βιότοπο. Γι’ αυτό, και για αρκετό χρονικό διάστημα κρατούσε τα κείμενά του αυτά —που είχε από καιρό γραμμένα— στο συρτάρι.
Προσωπικά πάλι τον καταλάβαινα, αφού κάθε αρχή είναι πάντα δύσκολη, για κάθε ξεκίνημα, και μάλιστα όταν καλείσαι να πορευτείς σε δρόμους που δεν ξέρεις ή που δεν σου είναι γνωστοί. Οι ενδοιασμοί του μου ήταν κατανοητοί. Όμως στο τέλος έπεισε ο ίδιος τον εαυτό του και όλες οι αμφιβολίες και οι δισταγμοί του αποτελούν πια σήμερα ιστορία.
Γιατί, μετά το πρώτο βιβλίο του, σε σύντομο χρόνο —μια και έμαθε τώρα το δρόμο— εξέδωσε και δεύτερο λογοτεχνικό βιβλίο, που φαντάζομαι θα παρουσιάσει και αυτό μελλοντικά. Και ομιλώ για το μυθιστόρημα «Ψαρός Ράχτης, το μονοπάτι μιας ψυχής…». Και δε θα ξαφνιαστώ, κυρίες και κύριοι, αν θα ακολουθήσουν κι άλλα λογοτεχνικά του βιβλία, καταχωνιασμένα και αυτά στο συρτάρι του.
Έχω, εν τέλει, την εντύπωση πως μήτε κι ο ίδιος θα φανταζόταν, Μεταλλειολόγος-Μηχανικός στη ζωή του, ότι στη δύση του επιστημονικού και επαγγελματικού του βίου, η τύχη θα του επιφύλασσε και την ιδιότητα του λογοτέχνη, νιώθοντας, ως τότε, τον εαυτό του πολύ μακριά από μια τέτοια προοπτική.
Και για να μη θεωρήσετε, κύριες και κύριοι, ότι επαινώ το σπίτι του, δηλονότι το έργο του, για να μην πέσει και με πλακώσει, σας προτρέπω, εκθύμως, να θέσετε τις χείρες σας επί τον τύπον των ήλων και να διαβάσετε το περί ου ο λόγος βιβλίο του, διαπιστώνοντας ιδίοις όμμασι την ακρίβεια των λόγων μου, απολαμβάνοντας τον προσηνή και εξαιρετικά μεταδοτικό λόγο του, που επικεντρώνεται κυρίως σε μια ανθρωπογεωγραφία, που, μολονότι σήμερα φαντάζει πολύ μακρινή, ωστόσο δεν παύει να έχει λαογνωστικό ενδιαφέρον. Και που βέβαια θα συγκινήσει.
Ως, λοιπόν, λογοτεχνικός του ανάδοχος, του εύχομαι, όπως θα έλεγε ο μεγάλος Αλεξανδρινός, «να είναι μακρύς ο δρόμος». Του απευθύνω, λοιπόν, το «ως ευ παρέστη» στο αποψινό πνευματικό συμπόσιο, όχι μόνο ως επιστημονικός, αλλά τώρα και ως λογοτεχνικός συνάδελφος: Καλοτάξιδος, Τάκη.
Δημήτρης Νικορέτζος
***
ΥΓ. Η εκδήλωση έκλεισε με το λόγο του συγγραφέα, ο οποίος, αφού εξήγησε το «πώς, αν και άνθρωπος των Θετικών Επιστημών, ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία», προχώρησε στο να εκφράσει τις ευχαριστίες του σ’ όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης (Ε.Ε.Λ., χαιρετίσαντες, συντονιστή, ομιλητές, αναγνώστρια αποσπασμάτων) αλλά και του βιβλίου. Για τον «νονό» του Δημήτρη Νικορέτζο είπε τα πιο κάτω:
«Θα ήταν ασύγνωστη παράλειψή μου, κλείνοντας, να μην αναφερθώ στον "νονό" μου (όπως ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται) Δημήτρη Νικορέτζο, τον Ποιητή της Λέσβου, γιατί εκείνου το οξυδερκές βλέμμα έκανε, μετά από αδιάλειπτη προσπάθεια, να βαπτιστώ στην κολυμβήθρα τη λογοτεχνική κατά τον τρόπο που ήδη προανέφερα. Δράττομαι της ευκαιρίας, αφού έχει υποβάλει την υποψηφιότητά του για να καταλάβει έδρα στην Ακαδημία Αθηνών, εκείνη της Ποιήσεως της Β΄ τάξεως Καλών Τεχνών και Γραμμάτων, να του απευθύνω τις εκ βάθους καρδιάς ευχές μου η προσπάθειά του αυτή να στεφθεί από επιτυχία. Τούτο για το καλό της ίδιας της Ποιήσεως, της ιδιαιτέρας μας πατρίδος, της Λέσβου, αλλά και όλων ημών των συμπατριωτών του.»
Η παρουσίαση του βιβλίου σε βίντεο: https://youtu.be/KTTPg2nVBiI
