ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΙΑΣ: 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

 Αναδημοσιοποιημένο κείμενο

26 Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς

H 26η Νοεμβρίου γιορτάζεται από το 2019 ως Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς (World Olive Tree Day) με πρωτοβουλία της ΟΥΝΕΣΚΟ, με στόχο να ενθαρρύνει την προστασία της ελιάς και των αξιών που αυτή ενσωματώνει, προκειμένου η διεθνής κοινή γνώμη να εκτιμήσει τη σημαντική κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική και περιβαλλοντική της σημασία για την ανθρωπότητα.

 

Το ελαιόδεντρο, το ευλογημένο αυτό δέντρο, έχει τις ρίζες του στη Μεσόγειο και αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης και αρμονίας. Στην Ελλάδα, η Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς γιορτάζεται με σειρά εκδηλώσεων στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας.

Το ελαιόλαδο και οι επιτραπέζιες ελιές, έχοντας αποδεδειγμένη θρεπτική αξία για την υγεία του ανθρώπου και όντας βασικά συστατικά της Μεσογειακής διατροφής, προσφέρουν μεγάλη ποικιλία αρωμάτων και γεύσεων, ανοίγοντας τους ορίζοντες για απεριόριστες γαστρονομικές δυνατότητες, οι οποίες αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο από τους πιο φημισμένους σεφ ανά τον κόσμο. Ευρέως αναγνωρισμένες είναι επίσης και θεραπευτικές ιδιότητες των παραγώγων της στην πρόληψη αρκετών ασθενειών.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/worldays/568#goog_rewarded

ΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ_ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ

   

ΖΗΤΩ Η ΛΕΣΒΟΣ ΜΑΣ! ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ!

       

ΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

  

Ένα κείμενο του καταξιωμένου Λέσβιου λογοτέχνη Στράτη Μυριβήλη (1892-1969), που πάντα με συγκινεί η ανάγνωσή του. Είναι βιωματικό και ιστορικό ντοκουμέντο, επιβεβαιωμένο από τις προφορικές μαρτυρίες όσων έζησαν παρόμοια γεγονότα, σε κάθε χωριό της Λέσβου. Πρώτα μας μεταφέρει σε ένα σχολειό της τουρκοκρατούμενης Λέσβου, πριν από το σωτήριο έτος 1912, όπου ο φωτισμένος δάσκαλος μιλά για την ιδέα της Ελλάδας στα διψασμένα για λευτεριά σκλαβωμένα παιδιά της Λέσβου. Έπειτα περιγράφει μια σκηνή από την ημέρα της Απελευθέρωσης, όταν η δοξολογία μεταφέρεται στο νεκροταφείο του χωριού· όλοι, κρατώντας λάβαρα κι εξαπτέρυγα, ανταλλάσσουν φιλήματα, ψέλνουν το «Χριστός Ανέστη», γονατίζουν πάνω στους τάφους των νεκρών, χτυπούν με την παλάμη το χορταριασμένο χώμα των τάφων και με δάκρυα στα μάτια φωνάζουν τρεις φορές, ν’ ακούσουν οι πεθαμένοι πρόγονοι το χαρμόσυνο μήνυμα:         

 «Ακούστε οι πεθαμένοι! Ήρθε η Ελλάδα στο νησί!»

 Δεν ήτανε δυο χρόνια που είχαμε αφήσει τα θρανία στο σκλαβωμένο μας νησί, κι ακόμα μέσα στην καρδιά μας αντιλαλούσε η φωνή του δασκάλου μας του Αναγνώστου, που κλείδωνε την πόρτα της παράδοσης, μην πλακώσει ξαφνικά κανένας επιθεωρητής του καταχτητή. Κλείδωνε την πόρτα κι εμείς κλείναμε τα βιβλία, ακουμπούσαμε μέσα στις παλάμες το πρόσωπο και περιμέναμε με χτυποκάρδι το άλλο μάθημα, το μόνο που μας φλόγιζε. Να μας μιλήσει για την Ελλάδα. Μέσα στο πλατύ νόημά της χωρούσαν όλα τα μεγάλα ιδανικά. Τότες ο Αναγνώστου ξεχνούσε την καθαρεύουσα και το συνταχτικό και άρχιζε να μας μιλά με τη ζεστή γλώσσα της καρδιάς. Πως είμαστε από μεγάλο Γένος, το Γένος το βασιλικό. Πως καρτερούμε τετρακόσια χρόνια τη μέρα της «Μεγάλης Ιδέας». Αυτή θἄταν κάτι τρομαχτικό και μεγαλόπρεπο σαν τη μέρα της Δευτέρας Παρουσίας. Θα άδραχνε τα όπλα το Έθνος, θα τσάκιζε τον Τούρκο και θἄμαστε πάλι, όλοι οι Έλληνες, ελεύτεροι και δοξασμένοι σαν τους προγόνους μας. Όλοι. Κείνη τη μέρα θα σήμαιναν οι καμπάνες του τραγουδιού, όλα τα σήμαντρα της Αγιά Σοφιάς, την Ανάσταση της Φυλής. Ακούγαμε τη ζεστή φωνή του να μας ξετυλίγει αυτό το θάμα, και τα λόγια του τα ρουφούσε η ψυχή μας, όπως τη δροσερή νεροποντή η διψασμένη γης. Δεν ερχότανε πια από την έδρα τούτη η φωνή. Από πολύ μακριά ερχόταν και σφίγγαμε τα χείλη να μην τρέμουν από λαχτάρα. «Ἶτε, παῖδες Ἑλλήνων!», «Τὴν δὲ Πόλιν οὐ σοὶ δίδομεν!», «Πάλι με χρόνια, με καιρούς…», «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή», «Χαίρε, ω χαίρε, λευτεριά!». Και στο τέλος ένας σίφουνας μας περιάρπαζε, σηκωνόμασταν όρθιοι μέσα στα θρανία και τραγουδούσαμε το τραγούδι του Σολωμού με λυγμούς.

― Σιγότερα, έλεγε ο Δάσκαλος του Γένους και κοίταζε έξω από το τζάμι. Κι εμείς πασχίζαμε να χαμηλώσουμε τις φωνές. Τραγουδούσαμε κι έτρεχαν τα μάτια μας, κι απόμακρα, από την τουρκεμένη Πόλη, ακούγαμε νἄρχουνται οι ανατριχιαστικοί ήχοι από τις καμπάνες του τραγουδιού. Χιλιάδες καμπάνες και σήμαντρα, χιλιάδες τύμπανα, που βογκούσαν και έκαναν τον αέρα ν’ αναστενάζει και να τρέμει.

― Θἄρθει η μέρα της Ανάστασης, έλεγε ο Αναγνώστου και κοίταζε μακριά το Αιγαίο κατά την Ανατολή. Εμείς μπορεί να μην προφτάσουμε να ψάλουμε το «Χριστός Ανέστη». Εσείς όμως θα τη ζήσετε και θα τη χαρείτε. Για σας την ετοιμάζουμε όλοι εμείς οι γέροι, ετούτα τα τετρακόσια χρόνια!

Έτσι θέριευε μέσα μας η Ιδέα της Ελλάδας και της λευτεριάς. Τώρα δεν είμαι πια είκοσι χρονώ. Ο Θεός μου ’δωσε αγόρια και κοπέλες σ’ αυτή την ηλικία. Όμως η φωνή του Αναγνώστου δεν έσβησε μέσα στο ηχείο της ψυχής μου. Ολοένα την ακούγω νἄρχεται από τους τάφους του μικρού θαλασσινού νεκροταφείου του χωριού μας, όπου κοιμάται ο Αναγνώστου. Σιγανή, επίμονη, μεθυστική. Και μαζί της σμίγει πάντα ο απόηχος από τις καμπάνες του Γένους, πότε χαρμόσυνα, πότε παραπονετικά. Από τις χιλιάδες καμπάνες και τα σήμαντρα. Τότες μια χαρούμενη απορία γεμίζει το νου μου: μήπως αυτό σημαίνει πως δεν πέθανε ακόμα μέσα μου κείνο το παιδί;

― Σιγότερα, έλεγε ο Δάσκαλος του Γένους και κοίταζε έξω από το τζάμι. Κι εμείς πασχίζαμε να χαμηλώσουμε τις φωνές. Τραγουδούσαμε κι έτρεχαν τα μάτια μας, κι απόμακρα, από την τουρκεμένη Πόλη, ακούγαμε νἄρχουνται οι ανατριχιαστικοί ήχοι από τις καμπάνες του τραγουδιού. Χιλιάδες καμπάνες και σήμαντρα, χιλιάδες τύμπανα, που βογκούσαν και έκαναν τον αέρα ν’ αναστενάζει και να τρέμει.

― Θἄρθει η μέρα της Ανάστασης, έλεγε ο Αναγνώστου και κοίταζε μακριά το Αιγαίο κατά την Ανατολή. Εμείς μπορεί να μην προφτάσουμε να ψάλουμε το «Χριστός Ανέστη». Εσείς όμως θα τη ζήσετε και θα τη χαρείτε. Για σας την ετοιμάζουμε όλοι εμείς οι γέροι, ετούτα τα τετρακόσια χρόνια!

Έτσι θέριευε μέσα μας η Ιδέα της Ελλάδας και της λευτεριάς. Τώρα δεν είμαι πια είκοσι χρονώ. Ο Θεός μου ’δωσε αγόρια και κοπέλες σ’ αυτή την ηλικία. Όμως η φωνή του Αναγνώστου δεν έσβησε μέσα στο ηχείο της ψυχής μου. Ολοένα την ακούγω νἄρχεται από τους τάφους του μικρού θαλασσινού νεκροταφείου του χωριού μας, όπου κοιμάται ο Αναγνώστου. Σιγανή, επίμονη, μεθυστική. Και μαζί της σμίγει πάντα ο απόηχος από τις καμπάνες του Γένους, πότε χαρμόσυνα, πότε παραπονετικά. Από τις χιλιάδες καμπάνες και τα σήμαντρα. Τότες μια χαρούμενη απορία γεμίζει το νου μου: μήπως αυτό σημαίνει πως δεν πέθανε ακόμα μέσα μου κείνο το παιδί; 

 

Σαν λευτερώθηκε το νησί μας, έγινε μια δοξολογία κάτω από τους αρχαίους πρίνους, που ισκιώνουν το νεκροταφείο του χωριού. Ο Αναγνώστου, ο πατέρας μου και όλοι οι γέροι της γενιάς τους, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά, συνάχτηκαν πάνω στους τάφους και έξω από το Κοιμητήρι, όπου ζαχαρωμένα χωνεύουν από αιώνες τα κόκαλα των παππούδων. Ήρθαν με τα χρυσά λάβαρα της εκκλησίας και με τα ξαφτέρουγα, ήρθαν με τις σημαίες. Έψαλαν το «Χριστός Ανέστη», χαιρετιόνταν με το «Χριστός Ανέστη». Κατόπι γονάτισαν, χτύπησαν με την παλάμη το χορταριασμένο χώμα των τάφων και φώναξαν τρεις φορές:

― Ακούστε οι πεθαμένοι! Ήρθε η Ελλάδα στο νησί!

― Ήρθε η Ελλάδα στο νησί!

― Ήρθε η Ελλάδα στο νησί!

Έκλαιγαν και το φώναζαν, και το καμπανάκι του νεκροταφείου, κρεμασμένο από τον πιο αντρειωμένο πρίνο, φώναζε κι αυτό με την ψιλή φωνίτσα του:

― Ήρθε η Ελλάδα στο νησί!

Έτριξαν τα ζαχαρωμένα παλιά κόκαλα των παππούδων μέσα στο Κοιμητήρι που χώνευαν.

 

(Απόσπασμα από το διήγημα “Το λουλούδι της φωτιάς”, πρώτο στη συλλογή διηγημάτων του Στράτη Μυριβήλη «Το κόκκινο βιβλίο», Εκδόσεις «Εστία», Αθήνα 2009, σελ. 10-12)

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ_ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

 Διεθνές σεμινάριο με θέμα

«ΥΓΕΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ»

Βενιαμίν Λέσβιος
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ "ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ"

Την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2025 πραγματοποιήθηκε για τέταρτη φορά στην αίθουσα του Σωματείου μας ημερίδα, στα πλαίσια του διεθνούς σεμιναρίου με θέμα «ΥΓΕΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ», που διοργανώνεται ετησίως από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΥΓΕΙΑ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ», με Διευθυντή τον καθηγητή χειρουργικής Εμμανουήλ Πικουλή.

Συμμετείχαν 40 μεταπτυχιακοί φοιτητές με τους συνοδούς καθηγητές τους. Τα θέματα που αναλύθηκαν αφορούσαν την αναγνώριση της ευαλωτότητας των μετακινούμενων πληθυσμών.

Στα πλαίσια της επίσκεψής τους στο Πλωμάρι, οι σύνεδροι ξεναγήθηκαν στο Μουσείο Σαπωνοποιίας που στεγάζεται στο Πολύκεντρο Πλωμαρίου, καθώς και στην ποτοποιία Βαρβαγιάννη, όπου είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τη διαδικασία απόσταξης του ούζου, που αποτελεί, μαζί με το ελαιόλαδο, κορυφαίο τοπικό προϊόν.

 

Ο Πρόεδρος της Λέσχης Θεολόγος Πατερέλης καλωσόρισε τους συνέδρους και αναφέρθηκε συνοπτικά στη ιστορία του Σωματείου και στο βιογραφικό του Βενιαμίν του Λέσβιου.

Από το Δ.Σ.

Ο Πρόεδρος

Πατερέλης Θεολόγος

ΠΛΑΛΑ ΧΡΥΣΟΥΛΑ_ΡΙΓΗ

 Από το βιβλίο

της Χρυσούλας Πλάλα «Ρίγη» (40 ποιήματα και ένα γιασεμί)

εκδόσεις Black Rows, Αθήνα 2022

 

 2. Χρόνος

 

      Απόκαμε να κοιτάει το παράθυρο

      ελπίζοντας σε μιαν άφιξη μυστήρια

      φροντισμένη από συναίσθημα μέσα στο

      χρόνο.

      Δεν γίνηκε ποτέ η αναμονή να πληρωθεί.

      Έστριψε το κεφάλι

      και είδε το παιδικό πρόσωπο σιμά της

      μονολογώντας: μέσα στα χρόνια κυοφορείται

      μόνο γέννηση. Οι μεγάλοι γερνούν,

      δεν απαντέχουν συγκινήσεις.

 

 

 5. Αποσκευές

 

      Μάζευε γνώση και πληροφορίες

      στ’ άχρηστα πήγαν

      κατεβαίνοντας στη ζωή.

      Απόμεινε με μερικές λέξεις και εικόνες

      σκεπασμένη

      που της έδιναν φτερά τα βράδια

      να δραπετεύσει σε τόπους ανείδωτους

      και περιπάτους στο φεγγαρόφωτο.

 

 

14. Ανάγνωση

 

       Ύψωσα τα μάτια μου στα δικά σου

       κι είδα λέξεις, ολόκληρα κείμενα

       γραμμένα

       – μεγαλογράμματη γραφή –

       κι έμεινα εκεί διαβάζοντας μια ζωή

       το πεπρωμένο μου

       τις μικρές και μεγάλες μου πράξεις

       και δεν εσβήστη η γραφή

       από τα δάκρυά σου.

20. Ώριμος φόβος

 

Κάθε βράδυ τώρα στη δύση της ζωής μου

τραβιέμαι στη γωνιά μου,

κουκουλώνομαι με μεταξωτές σκέψεις κι όνειρα

γιατί το πρωί, με τις πρώτες ειδήσεις,

θα νιώσω πάλι κάποιος ν’ απειλεί

να μου τραβήξει το χαλί κάτω απ’ τα πόδια

και να βρεθώ στο κενό

χωρίς ελπίδα για κείνα τα χρόνια

τα ειρηνικά κι ανεπαίσχυντα.

 

 21. Corona virus

 

Κεντημένη η μορφή σου

στο κλινικό λευκό λινό της ημέρας

με σκέπαζε τρυφερά

και με νανούριζε ο ήχος της φωνής σου.

Σκληρά τα μέτρα

καίρια κι αποκαρδιωτικά τα νέα

παγκοσμίως

‟Θα περάσει ο άνους εισβολέας.

Να φοβάσαι περισσότερο τους κατ’ εικόνα

και καθ’ ομοίωσινˮ.

Χρυσούλα Πλάλα

 

ΜΝΗΜΗ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ-ΓΕΩΡΓΗ

 

ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ - ΓΕΩΡΓΗ

(Παλαιοχώρι 23/09/1948 – 25/10/2016 Αθήνα)

Απεβίωσε την παραμονή της ονομαστικής της εορτής, στα 68 της χρόνια. Την επομένη οι φίλοι τηλεφωνούσαν για να της ευχηθούν Χρόνια Πολλά…   

ΚΟΝΤΕΛΛΗΣ ΠΑΝΟΣ_ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΨΩΜΙ

 

Πάνου Κοντέλλη «Ζωγραφιές του Παλιού Καιρού» 

             Κατάντια

     Να φάμε! Αν σήμερα βρεθεί κάτι, πάει καλά. Κερδίσαμε τη μέρα. Τι θα γίνει όμως αύριο; Μεθαύριο; Τι θα βρούμε να φάμε; Αυτό το πρόβλημα κυριαρχεί.

Το μέλλον; Δεν υπάρχει θέση στη σκέψη μας για το μέλλον, όταν και το σήμερα ακόμα είναι αβέβαιο.

Πόσο μακρινή φαίνεται η εποχή που η φαντασία σου δε χωρούσε τα όνειρά σου, και πίστευες πως έφτανε ν’ ανοίξεις τα χέρια σου για ν’ αγκαλιάσεις όλον τον κόσμο! Να κάνεις δικό σου όλον τον κόσμο. Σπουδές…! Στην Αθήνα. Στη Γερμανία. Ιστορικός – Αρχαιολόγος! Ταξίδια σ’ όλο τον κόσμο: Ινδία, Αίγυπτος, Σκανδιναβία!

Θυμάσαι ακόμα τα νορβηγικά φιόρντ;

Όλα είναι μακρινά κι άπιαστα τώρα.

Να φάμε! Να φάμε! Πεθαίνουμε αύριο.

Πώς προσγειωθήκαμε τόσο ανώμαλα! Τόσο γρήγορα!

Πώς καταντήσαμε έτσι!

(σελ. 203)

Το πρώτο ψωμί

  

Το λίγο κριθάρι που είχαμε σπείρει βρήκε καλλιεργημένο έδαφος και φούντωσε. Είχαμε αμπέλι σ’ αυτόν τον τόπο και το βγάλαμε, γιατί το αφάνισε η φυλλοξήρα. Ξεχορταριάσαμε το σπαρτό με το τσαπί μια-δυο φορές, και, όπως ήταν αραιοσπαρμένο σε αυλάκια, του κάναμε και καμπόσα ποτίσματα. Έφτασε να ψηλώσει ενάμιση μέτρο κι απάνω, κι η κάθε ρίζα είχε και δέκα και είκοσι “αδέρφια”. Όλος ο σπαρμένος τόπος ήταν μια μεγάλη βούρτσα.

―Του κ’θάρ, έλεγε η μάνα μου, μες σ’ ντου Μάη γίνιτη.

Νωρίς-νωρίς άρχισε να κιτρινίζει, και κάθε μέρα έβγαζα από ένα στάχυ δυο-τρία σπειριά και τ’ άνοιγα. Μέρα με τη μέρα έπηζε το γαλακτώδες περιεχόμενο, κι έγινε κάποτε στερεό, αν και μαλακό ακόμα.

― Μάνα, να θερίσουμε λίγο, να κάνουμε ένα ψωμί;

― Πού να θιρίσουμι, βρε μουρό μ’; Γάλα ένη ακόμα.

― Θ’ ανάψουμε το φούρνο να το ξεράνουμε και να τ’ αλέσουμε.

Είδε τη λαχτάρα μου και υποχώρησε.

Πήγαμε με το Νίκο και βγάλαμε αστ’βές για να κάψουμε το φούρνο, κι ύστερα θερίσαμε το πιο γινωμένο, καμιά εικοσαριά τετραγωνικά. Βοηθήσαμε τη μάνα να κάψει το φούρνο και ρίξαμε μέσα τα κιτρινισμένα στάχυα, που τα ’χαμε βάλει σε δυο μεγάλους ταβάδες. Δεν έπρεπε να μείνουν πολλή ώρα, για να μην καρβουνιάσουν. Τα μαδήσαμε ύστερα και τ’ αλέσαμε στο χερόμυλο.

Επειδή ήταν φουρνιασμένο, αλεθόταν δύσκολα, και τελικά βγήκε ένα αλεύρι σαν χοντρό σιμιγδάλι. Το κοσκίνισε η μάνα μου κι είδαμε πως έφτανε για ένα μικρό ψωμί. Τ’ αποκοσκινίδια, δηλαδή τα πιο χοντρά κομματάκια που δεν περνούσαν απ’ το κόσκινο, τα καθάρισε αργότερα, τα έβρασε με λίγο γάλα και μας έκανε “ρυζόγαλο”…

Ανάψαμε τώρα το φούρνο κανονικά γι’ αυτό το μοναδικό ψωμάκι, το φουρνίσαμε, κι όλη η οικογένεια σταθήκαμε και περιμέναμε. Είχαμε να φάμε ψωμί πάνω από έξι μήνες. Το χοντραλεσμένο αλεύρι φούσκωσε με το ζύμωμα και το φούρνισμα, κι έγινε ένα φουσκωτό ροδοκόκκινο, λαχταριστό ημισφαιρικό ψωμί. Το βλέπαμε σαν κάτι πολύτιμο, και σα σύμβολο ελπίδας και διαβεβαίωσης ότι θα ζήσουμε.

Δεν ξανάφαγα, ούτε θα ξαναφάω, πιο γλυκό ψωμί στη ζωή μου.

Ήταν η τελευταία μέρα του Μάη 1942.

(σελ. 204-205)

____________________

*Ο Πάνος Ι. Κοντέλλης, Λέσβιος συγγραφέας. Όπως γράφει στο βιβλίο του (Έκδοση Νότης Α. Ρεπάνης, Αθήνα 1998), γεννήθηκε στο Μεσότοπο Λέσβου το 1924, από πατέρα πρόσφυγα Αϊβαλιώτη και μητέρα Μεσοτοπίτισσα. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως υπάλληλος του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ασχολήθηκε με το θεατρικό σενάριο και τη λαογραφία κι έλαβε σημαντικές τιμητικές διακρίσεις. Έργα του: το μονόπρακτο «Στο βωμό της ελευθερίας» (1957), η ηθογραφική κωμωδία «Παντρολογήματα» (1980), ιστορικά-λαογραφικά-ηθογραφικά με τίτλο «Ο κόσμος ο μικρός» (1985, 1989), το αυτοβιογραφικό «Ζωγραφιές του παλιού καιρού» (1998) και θεατρικά σε ντοπιολαλιά. Είναι ένας από τους πιο γνωστούς Λέσβιους συγγραφείς.

 

ΒΑΜΒΑ-ΚΑΜΠΟΥΡΗ ΣΟΦΙΑ_ΠΕΙΝΟΥΣΑΜΕ

 

Σοφίας Βαμβά - Καμπούρη

             ΠΕΙΝ⊕ΥΣΑΜΕ…

Την παρακάτω ιστορία η Σοφία την έδωσε το 1994 γραπτή στη Μυρσίνη Μ. Βουνάτσου. Η Σοφία είναι χήρα του καλοσυνάτου, μακαρίτη πια, Παναγιώτη Καμπούρη και μητέρα τριών παιδιών, της Μαρίας, της Ειρήνης και του Δημήτρη, γραμματέα του Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Παλαιοχωρίου. Πατέρας της ήταν ο Παναγιώτης Βαμβάς κι αδέλφια της η μακαρίτισσα Ευθυμία, μετέπειτα σύζυγος Παναγιώτη Ι. Μαλαμά, ο Μανώλης, που ξενιτεύτηκε και πέθανε στην Αμερική, και η Βασιλική, που μετοίκησε στην Αθήνα. Τα τέσσερα ορφανά παιδιά, η δεκάχρονη Σοφία και τ’ αδέλφια της, άντεξαν στην πείνα και σήμερα η Σοφία μπορεί να περιγράφει με απλότητα τις πιο δραματικές στιγμές των παιδικών της χρόνων. Εμείς δημοσιεύουμε αυτή την ιστορία χωρίς σχόλια, στη μνήμη όσων δεν άντεξαν, με μια προτροπή για τους ζωντανούς: Να θυμόμαστε.

«Μια ιστορία δικιά μου της Κατοχής.

»Έχω γεννηθεί το 1931. Η μητέρα¹ μου πέθανε τέλη του 1939. Μέσα στην πείνα, ορφανά τέσσερα παιδιά δεν είχαμε ψωμί, πεινούσαμε. Καμιά φορά τρώγαμε λίγη κουρκούτα, ελιές και χόρτα. Πεινούσαμε...

»Μέναμε μοναχά με τον πατέρα μας. Η πιο μεγάλη αδελφή μου Ευθυμία ήτανε δεκατριών χρονών. Τα άλλα αδέλφια μου ήταν πιο μικρά από εμένα, η αδελφή μου η μικρή ήταν τριών χρονών, ο αδελφός μου ο Μανώλης επτά.

»Λοιπόν πεινούσαμε πολύ. Ψωμί δεν είχαμε. Λοιπόν, πώς τα κατάφερε ο πατέρας μας και μπόρεσε, ύστερα από μήνες δίχως ψωμί, και πήρε λίγο αλεύρι κι έκανε τρία ψωμιά. Τι χαρά ήταν αυτή! Σκέψου να έχομε ψωμάκι, να χορεύουμε, να τραγουδάμε, που θα φάμε ψωμάκι!

»Πήραμε τα ψωμιά από το φούρνο. Τα έβαλε ο πατέρας μου σε ένα ράφι ψηλά, να μας δίνει λίγο-λίγο με το φαγητό, τα χόρτα. Αφού σταύρωσε το ψωμί και μας έκοψε από ένα κομμάτι, το άλλο στο ράφι, λίγο-λίγο, να το έχομε και για τις άλλες μέρες. Εγώ ούτε που το χόρτασα το ψωμάκι, δυο μπουκονιές…

»Την επαύριο έφυγε ο πατέρας μας στη δουλειά του. Το δωμάτιο είχε πόρτα και, όταν άνοιγε ο τσιρτσιβές², δεν είχε τζάμια. Τα κατόρθωσα κι ανέβηκα στην πόρτα, στον τσιρτσιβέ, κι έφτασα το ράφι και δάγκωνα γύρω-γύρω τα ψωμιά με τα δόντια μου, σαν γάτα. Έδωσα στα αδέλφια μου, έφαγα κι εγώ, φάγαμε ψωμάκι όλο χαρά…

»Το βράδυ όμως το Δικαστήριο. Ήρθε η ώρα να φάμε και πρώτα-πρώτα να κάνομε προσευχή. Πιάνει ο πατέρας μου το ψωμί, δαγκαμένο.

─ “Για, την παλιόγατα την έρημη! Λυπήθηκα να δώσω στα παιδιά μου ψωμί και η παλιόγατα μου το μαγάρισε…”, είπε.

»Με προσοχή το καθάρισε, έπιασε και τα άλλα, ο καημένος έκλαιγε από τον καημό του.

─ “Θα την πιάσω, να τη σκοτώσω τη γάτα”, έλεγε.

»Τρώγαμε επάνω σε σουφρά³, είχαμε μεσάλα, όπως τη λέγαμε. Αφού φάγαμε και πήγα να τινάξω τη μεσάλα³, μάζεψα και τα ψιχουλάκια, να τα φάμε όλοι μαζί. Ο πατέρας μας τότε μας αντελήφθηκε. Μας ρώτησε, μας καλόπιασε, είπαμε την αλήθεια. Και μας έβαλε να πούμε “ήμαρτον” στην Παναγία και σε εκείνον.

»Φιλήσαμε το χέρι του και δεν ξαναπιάσαμε ψωμί χωρίς την άδειά του.»

Παλαιοχώρι 1994

Σοφία Βαμβά - Καμπούρη

_______________

1. Η Μαρία Βαμβά, σύζυγος του Παναγιώτη Βαμβά και μητέρα της Σοφίας, απεβίωσε στις 30/11/1940, ετών 38, από συγκοπή καρδίας (Βλέπε Ληξιαρχικές Πράξεις Θανάτου Κοινότητας Παλαιοχωρίου Πλωμαρίου νομού Λέσβου, τόμος Β΄, αύξ. αριθμ. 20).

2. τσιρτσιβές (ο, τουρκ. cerceve): ξύλινο πλαίσιο πόρτας ή παραθυριού, με τζάμια.

3. σουφράς/σοφράς (ο, τουρκ. sofra): χαμηλό τραπέζι φαγητού.

4. μεσάλα (η, μεσν. μεσάλιον < λατ. mensalium < mensa = τραπέζι): μεγάλη τετράγωνη πετσέτα, ως τραπεζομάντηλο φαγητού.

                    

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ_ΓΙΑ ΘΑΝΑΤΟ ΑΝΤ. ΑΝΔΡΙΩΤΗ

 Βενιαμίν ο Λέσβιος

 

Έφυγε από τη ζωή το μέλος και στενός συνεργάτης του Σωματείου μας

ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚ. ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ

  

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

  

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ «ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ»

Μετά την είδηση του θανάτου του μέλους και στενού συνεργάτη του Σωματείου μας ΑΝΤΩΝΗ ΝΙΚ. ΑΝΔΡΙΩΤΗ, Επίτιμου Διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ στο Ίδρυμα Έρευνας και Τεχνολογίας Κρήτης, συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου μας και

α π ο φ ά σ ι σ ε:

1. Να εκφράσει τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια.

2. Να παραστεί στην τελετή.

3. Αντί στεφάνου, να καταθέσει χρηματικό ποσό στο Μιχαλέλειο Γηροκομείο Πλωμαρίου για τις ανάγκες του, στη μνήμη του εκλιπόντος.

  Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΕΡΕΛΗΣ

 

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ, ΘΑΝΟ!

 

ΘΕΡΜΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ

 

 

Συγχαίρουμε θερμά τον Θάνο Γεωργή του Γεωργίου Γεωργή και της Σοφίας Πάσχου, για τη μεγάλη επιτυχία του στις Πανελλαδικές εξετάσεις και την εισαγωγή του στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών με 19.461 μόρια. Πάντα πρώτος, Θάνο!  

Ο Θάνος είναι εγγονός της αείμνηστης Δήμητρας Βουνάτσου-Γεωργή από το Παλαιοχώρι και του Αθανασίου Γεωργή από το Πλωμάρι και κατοικεί με την οικογένειά του στην Πάτρα.

Καλή Πρόοδο στις σπουδές και Καλή Σταδιοδρομία!