ΜΟΙΡΟΛΟΪ (ΚΑΤΑΛΟΓΙ) ΠΑΝΑΓΙΑΣ

 Πανεπιστήμιο Αιγαίου - Εργαστήρι Πολιτισμικής Επικοινωνίας και Τεκμηρίωσης

“Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο: Λέσβος (19ος-20ός αιώνας)”
Ηχογραφήσεις: Νο 37-Μυτιλήνη, Νο 38-Μεσότοπος, Νο 39-Μπορός Πλωμαρίου, Νο 40-Αγιάσος
Το καταλόγι της Παναγιάς

Νεοχώρι (Μπορός) Πλωμαρίου |1996, θρήνος (καταλόγι) της Παναγίας -Τραγουδάει η Γαρυφαλλιά Γιαννούλου -Προέλευση: «Κιβωτός του Αιγαίου» – Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο. Λέσβος 19ος-20ός αιώνας - 

Ανοίξτε την ηχογράφηση Νο 39
  http://soc-arksrv3.aegean.gr/music/musicians_sounds.php?unq=&

  

            

  Παλιοχωριανό Μοιρολόϊ

                               

  ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟЇ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

   από την Αγάθη Χρυσάφη

                                                     

  Καλό ’ναι τ’ άγιος ο Θεός, καλό είναι κι ας το πούμε,

   όποιος το λέει σώνεται, όποιος τ’ ακού’ αγιάζει

   κι όποιος το καλαφουγκραστεί σ’ Παράδεισο θα πάει,      

   σ’ Παράδεισο κι σκ’ ακκλησιά και στ’ άγια μοναστήρια.

   Εκεί που κά’τε η Παναγιά μόνη και μοναχή της

   την προσευχή της έκανε για το μονογενή της,

   ακού’ βροντές, ακού’ αστραπές και ταραχές μεγάλες.

   Βγαίνει στην πόρτα της να δει, να δει τη γειτονιά της.  

   Βλέπει τον ουρανό θαμπό και τ’ άστρα βουρκωμένα

   και το φεγγάρι το λαμπρό στο αίμα βουτημένο.

   Βλέπει το Γιάννη να ’ρχεται κλαμένο, βουρκωμένο,

   κλαμένο και βροχάμενο και παραπονεμένο,

   βαστά και στο χεράκι του μαντήλι ματωμένο

   και στ’ άλλο το χεράκι του μαλλιά της κεφαλής του.

– Τι έχεις, Γιάννη, κι έρχεσαι κλαμένος, βουρκωμένος,  

   κλαμένος και βροχάμενος και παραπονεμένος;

   Ο δάσκαλός σου σ’ έδειρε ή το χαρτί σου εχάσες;

– Ο δάσκαλος δεν μ’ έδειρε ούτε χαρτί μου εχάσα.

   Δεν έχω στόμα να στο πω, γλώσσα1 να σου μιλήσω

   ούτε η καρδιά μου το βαστά να σου τ’ ομολογήσω.

– Για κάνε γλώσσα πες μου το, μιλιά και μίλησέ μου,

   για κάνε σίδερο καρδιά και ομολόγησέ μου. 

– Το δάσκαλό μου πιάσανε οι άνομοι Εβραίοι,

   οι άνομοι παράνομοι, οι τρισκαταραμένοι.

   Σαν κλέφτη τον επιάσανε και σα φονιά τον δέσαν.  

   Η Παναγιά σαν τ’ άκουσε, έπεσε κι ελιγώθει.

   Σταμνιά νερό της ρίχνουνε, τρία κανάτια μόσχου

   και τρία το ανθόνερο, ώσπου να συνεφέρει.

   Και όταν εσυνέφερε, αυτό τό λόγο λέει:

– Ας έρθει η Μάρθα κι η Μαριάμ και του Προδρόμου η μάνα,

   και του Λαζάρου γη αδελφή, να πάμ’ όλες αντάμα,

   να πάμε να τον εύρουμε, προτού τον εσταυρώσουν,

   προτού τον βάλουν στα καρφιά και μου τον θανατώσουν.

   Παίρνουνε δίπλα το στρατί, στρατί το μονοπάτι

   και το στρατί τις έβγαλε μπρος σ’ ένα τσομπανάκι.

– Ώρα καλή σου, τσόμπανε.  – Καλώς την άγια μάνα.

– Μην είδες, γιε μ’, τον γιόκα μου και το μονογενή μου;

– Βλέπεις εκείνο το βουνό το καταραχνιασμένο,

   που ’ν’ από μέσα σκοτεινό κι απέξω ανταριασμένο;

   Εκεί πάνω τον έχουνε το γιο σου σταυρωμένο.

   Σαν πεύκο τον εστήσανε και τον επελεκούσαν

   και τ’ αποπελεκούδια του στην κάμινο πετούνε.

   Βγάζουνε γηρανιό καπνό και κόκκινη φωτίτσα

   και των Οβραίων οι θωριές εροδοκοκκινίζαν.  

– Τα δέκα χίλια να γενούν, τα χίλια δυο χιλιάδες

   τ’ άλλα τα περισσότερα χίλιες μελιγουνάδες,

   τα πέντε δέκα να γινούν, τα εκατό διακόσια,

   τ’ άλλα τα περισσότερα να γίνουν άλλα τόσα.

   Παίρνουνε δίπλα το στρατί, στρατί το μονοπάτι

   και το στρατί τις έβγαλε μπρος σ’ ένα μαστουράκι.

– Ώρα καλή σου, μάστουρα, μαζί με τα παιδιά σου,

   μαζί με τη γυναίκα σου κι όλη τη φαμελιά σου.

   Θα σε ρωτήσω, μάστορα, τι είν’ αυτά που κάνεις;

– Τα μη σε μέλει μη ρωτάς τι ’ναι αυτά που κάνω.

– Μένα μου πρέπει να ρωτώ, έχω καημό μεγάλο.

– Βριγιοί μου παραγγείλανε καρφιά να τους εκάνω.

   Μου παραγγείλαν τέσσερα, εγώ τα κάνω πέντε.

– Βρε ατσίγγανε και βρε χαρτσιά και βρε καταραμένε,

   σαν παραγγείλαν τέσσερα, γιατί τα κάνεις πέντε;

– Τα δυο στα δυο του γόνατα, τα δυο στα δυο του χέρια,

   το πέμπτο το φαρμακερό θα βάνουν στα τζιγέρια.

   Η Παναγιά σαν τ’ άκουσε, έπεσε και λιγώθει.

   Σταμνιά νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχου

   και πέντε το ανθόνερο, ώσπου να συνεφέρει.

   Και όταν εσυνέφερε, αυτό το λόγο λέει.

– Βρε ατσίγγανε και βρε χαρτσιά και βρε καταραμένε,

   αφού σου είπανε τριά, γιατί τα κάνεις πέντε;

   Άντε βρε παλιατσίγγανε, εσύ κι η φαμελιά σου,

   ξύλα να βάζεις στη φωτιά, αχλιά ποτές μην κάνεις,

   παρά μες στο μπουτσάκι σου ποτές να μην ’ποτάξεις,

   πουκάμισο στη ράχη σου ποτές να μην αλλάξεις,

   ψωμί πά’ στο τραπέζι σου ποτές να μη χορτάσεις,

   χώρα σε χώρα να γυρνάς, ποτές χωριό μην κάνεις.   

   Παίρνουν το δίπλα το στρατί, στρατί το μονοπάτι

   και το στρατί τις έβγαλε μπρος στου ληστή την πόρτα.

   Βλέπει την πόρτα σφαλιστή και το κλειδί παρμένο

  και τα μικρά παράθυρα σφιχτά παραντωμένα.

– Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου,

   να βρέξω τ’ αχειλάκι μου νερό με το βαμβάκι.   

   Κι η πόρτα απ’ το φόβο της άνοιξε μοναχή της.

   Θωρεί δεξιά, θωρεί ζερβά, βλέπει τον Άγιο Γιάννη.

– Μην είδες, γιε μ’, τον γιόκα μου και σε το δάσκαλό σου;      

– Βλέπεις εκείνον το γυμνό και τον ανεμαλλιάρη,

   οπού φορά στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι,

   οπού φορά στη μέση του αβάτινο ζωνάρι.  

– Βριγιοί μου, σας παρακαλώ, κάνετε ελεημοσύνη,

   να τον εκατεβάσετε με την ταπεινοσύνη.

   Σταυρέ μου, για χαμήλωσε, γιε μου κατέβα κάτω,

   να σε φιλώ στο μάγουλο, ώσπου να σε χορτάσω.

– Άιντε, Μαρία μου, διάβαινε και διάφορο μην έχεις.

– Γιόκα μου, ’γω σε γέννησα, πώς δεν με λέγεις μάνα

   και δεν εκοιλοπόνεσα και τράβηξα μεγάλα;

   Οπού ’χα κούνιες αργυρές, σχοινιά μαλαματένια,

   είχα και σε κουνούσανε οι δώδεκα παρθένες;

– Άιντε, μανούλα μ’, στο καλό και στην καλή σου ώρα

   κι ο δρόμος σου να σου  φανεί τριαντάφυλλα και ρόδα.

– Πού ’ναι γκρεμός να γκρεμνιστώ, φωτιά να πέσ’ απάνω,

   πού ’ναι κι άδικος θάνατος, να πέσω να πεθάνω.

– Εσύ, μάνα μ’, σαν γκρεμνιστείς, γκρεμνιέται όλος ο κόσμος,

   γκρεμνιούνται μάνες για παιδιά και τα παιδιά για μάνες,

   γκρεμνιούνται κι οι καλόπαντρες για τους καλούς τους άντρες.

   Βάλε κρασί στο μαστραπά κι αφράτο παξιμάδι

   και κάνε μια παρηγοριά, να κ’ εύρ’ όλος ο κόσμος,

  να κ’ εύρουν μάνες για παιδιά και τα παιδιά για μάνες,

   να κ’ εύρουν κι οι καλόπαντρες για τους καλούς τους άντρες.

   Άιντε, μανούλα μ’, διάβαινε και διάφορο δεν έχεις,

   μόνο το Μέγα Σάββατο τότες να μ’ απαντέχεις.

   Σαν κράξουνε οι πετεινοί και ψάλλουν οι παπάδες,

   τότε, μάνα μ’, μ’ απάντεχε με κάτασπρες λαμπάδες.

Επιτάφιος Ευαγγελίστριας Παλαιοχωρίου Λέσβου. Φωτογραφία Ευαγγελίας Καραμπέτσου - Κουτλή.

  

Άλλη παραλλαγή

   ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟЇ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

                               από τη Δέσποινα Γανώση - Παυλίδου

                   

  Ήρτι η μιγάλ’ σαρακουσκή τσι γοι αγιασμένις μέρις,

   που λειτουργούν γοι ακκλησιές τσι ψέλνουν οι παπάδις.

   Ψέλνουν τουν άγιου του Χριστό τσι τ’ άγιου Κυριελέησον.

  

   Καλό ’νι τ’ άγιους ου Θεός, καλό ’νι τσ΄ ας του πούμι,

   όποιους του λέει σώνιτι, τσ’ όποιους τ’ ακού’ αγιάζει

   τσ’ όποιους του καλαφουγκραστεί σκ’ Παράδεισου θα πάει,      

   σκ’ Παράδεισου κι σκ’ ακκλησιά τσι στ’ άγιου μοναστήρι.

   Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,

   την προσευχή της έκανε για το μονογενή της.

   Ακού’ βρουντές, ακού’ αστραπές τσι ταραχές μιγάλις.

   Βγαίνει στην πόρτα της να δει, να δει τη γειτονιά της.  

   Βλέπει τον ουρανό θαμπό τσι τ’ άστρα βουρκουμένα

   τσι του φιγγάρι του λαμπρό στου αίμα βουτηγμένο.

   Θωρεί και δεξιότερα, βλέπει τουν Άγιου Γιάννη,

   βαστά τσι στου χειράκι του μαντήλι ματουμένου

   τσι στ’ άλλου του χειράκι του μαλλιά απ’ την κεφαλή του.

– Τι έχεις, Γιάννη μ’, τσ’ έρχισι κλιαμένους, βουρκουμένους,  

   κλιαμένος τσι βρουχάμινους τσι παραπουνιμένους;

   Η δάσκαλούς σου σ’ έδειρε ή του χαρτί σου ’χάσις;

– Μη δάσκαλούς μου μ’ έδειρι μη του χαρτί μου ’χάσα.

   Δεν έχου στόμα να στου πω, μιλιά να σου μιλήσω

   μήδι η καρδιά μου του βαστά να σου τ’ ουμουλουγήσω.

– Για κάνε στόμα, πες μου το, μιλιά τσι μίλησέ μου,

   για κάνε σίδηρου καρδιά τσι ξιφανέρουσέ του. 

– Τον δάσκαλό μου πιάσανε οι άνομοι Εβραίοι,

   οι άνομοι παράνομοι, οι τρισκαταραμένοι.

   Η Παναγιά σαν τ’ άκουσι, έπισι κι ελιγώθει.

   Τριά σταμνιά ρουδόσταμα κι τέσσιρα του μόσχου

   κι πέντι το ανθόνιρου, ώσπου να συνεφέρει.

   Απάνου που συνέφιρι, αυτά τα λόγια λέει:

– Ας έρθει η Μάρθα κι η Μαριάμ και του Προδρόμου η μάνα,

   τσι του Λαζάρου γη αδελφή, να πάμι ούλις αντάμα,

   να πάμι να τουν εύρουμι, πριν να τουν εσταυρώσουν,

   πριν να τουν βάλουν στα καρφιά τσι τουν εθανατώσουν.

   Παίρνουν του δίπλα του στρατί, στρατί του μονοπάτι

   τσι του στρατί τις έβγαλι μπρος σ’ ένα μαστουράκι.

– Ώρα καλή σου, μάστουρα, μαζί μι τα πιδιά σου,

   μαζί μι τη γυναίκα σου κι μι τη φαμελιά σου.

   Θα σε ρουτήσου, μάστουρα, τι ’ναι αυτά που κάνεις;

– Τα μη σε μέλει μη ρωτάς τι ’ναι αυτά που κάνω.

– Μένα με μέλει και ρωτώ κι έχω καημό μεγάλου.

– Βριγιοί μου παραγγείλανε καρφιά να τους εκάνω.

   Μου παρατζείλαν τέσσιρα, μα ’γώ τα κάνου πέντι.

– Σα σ’ παρατζείλαν τέσσρα, γιατί τα κάνεις πέντι;

– Τα δυο στα δυο του γόνατα, τα δυο στα δυο του χέρια,

   τσι τ’ άλλου του φαρματσιρό να μπει μες στα τζιγέρια.

   Η Παναγιά σαν τ’ άκουσι, έπισι και λιγώθει.

   Τριά σταμνιά ρουδόσταμα κι τέσσερα του μόσχου

   τσι πέντι του ανθόνιρου, ώσπου να συνιφέρει.

   Απάνου που συνέφιρι, αυτά τα λόγια λέγει.

– Βρ’ ατσίγγανι τσι βρε χαρτζιά τσι βρε καταραμένι,

   ξύλα να βάζεις στη φωτιά, αχλιά πουτέ μην κάψεις,

   ψουμί πά’ στου τραπέζι σου πουτέ να μη χουρτάσεις,

   παρά μες στο μπουγάκι σου πουτέ μην αποτάξεις

   μήδι πά’ στη ραχίτσα σου πουκάμισου ν’ αλλάξεις,

   Παίρνουν του δίπλα του στρατί, στρατί του μονοπάτι

   τσι του στρατί τις έβγαλι μπρος σ’ ένα τσουμπανάκι.

– Ώρα καλή σου, τσόμπανι. – Καλώς την άγια μάνα.

   Μπας τσ’ είδις, γιε μ’, του γιόκα μου τσι του μουνουγενή μου;

– Βλέπεις του κείνου του βουνό του καταραχνιασμένου,

   που ’νι απού μέσα σκουτεινό τσ’ απόξου ανταριασμένου;

   Εκεί πάνου τουν έχουνι του γιο σου σταυρουμένου.

   Σαν πεύκου τουν εστήσανε τσι τουν επιλικούνι

   τσι τ’ απουπιλικούδια του στην κάμινο πιτούνε.

   Οξύ καπνό εβγάζουνι τσι γηρανιά φουτίτσα

   και των Οβραίων οι θωριές εροδοκοκκινίζαν.

   Η Παναγιά σαν τ’ άκουσι, έπισι και λιγώθει.

   Τριά σταμνιά ρουδόσταμου, ώσπου να συνιφέρει.

   Απάνου που συνέφιρι, αυτά τα λόγια λέγει.

– Τα πέντι χίλια να γινούν, τα δέκα δυο χιλιάδις

   τ’ άλλα τα περισσότερα αμέτρητες χιλιάδες.

   Παίρνουν του δίπλα του στρατί, στρατί του μουνουπάτι

   τσι του στρατί τις έβγαλι μπρος στου ληστού την πόρτα.

   Ήταν η πόρτα σφαλιστή και τα κλειδιά παρμένα

   τσι τα παραθυράκια του σφιχτά παραντουμένα.

– Άνοιξι πόρτα του ληστού και πόρτα του Πιλάτου.

   Κι η πόρτα απ’ του φόβου της άνοιξι μοναχή της.

   Σα μπαίνει μέσα η Παναγιά, κανέναν δε γνωρίζει.

   Απ’ τους Οβραίους τους πολλούς κι απού τους ’Βραιολόγους

   Κανέναν δεν εγνώρισι, μόνου τουν Άγιου Γιάννη.

– Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γιου μου,

   μπας τσ’ είδις με του γιόκα μου τσι σε του δάσκαλού σου;      

– Βλέπεις τουν κείνον του γυμνό τσι τουν ανιμαλλιάρη,

   οπού φουρεί στην κεφαλή ακάνθινο στεφάνι,

   οπού φορεί στη μέση του αβατινό ζουνάρι;  

– Βριγιοί μου, σας παρακαλώ, κάνιτι ελεημοσύνη,

   να τουν εκατιβάσιτι μι την ταπεινουσύνη.

   Σταυρέ μου, για γονάτισε, σταυρέ μου κλίνε κάτου,

   να σε φιλώ στα μάγουλα, ώσπου να σι χουρτάσου.

– Άιντε, Μαριά μου, διάβινι κι διάφουρου δεν έχεις.

– Γιόκα μ’, ’γω δε σε γέννησα και δε με λέγεις μάνα

   και δεν σι κοιλοπόνεσα κι τράβηξα μεγάλα,

   που σου ’χα κούνιες αργυρές, σχοινιά μαλαματένια,

   οπού σε νανουρίζανε οι δώδικα παρθένες;

– Άιντε, μανούλα μ’, στου καλό τσι στην καλή σου ώρα.

– Πού ’νι γκριμός να γκρημνιστώ, φουτιά να πέσου απάνου,

   πού ’νι ο άδικος θάνατος, να πέσου να πιθάνω.

– Εσύ, μάνα μ’, σαν γκρεμνιστείς, γκρεμνιέται ούλους η κόσμους,

   γκρεμνιόντι οι μάνες για μουρά τσι τα μουρά για μάνις,

   γκρεμνιόντι τσι οι καλόπαντρες για τους καλούς τους άντρες.

   Βάλι κρασί στου μαστραπά κι αφράτου παξιμάδι

   και κάνε μια παρηγοριά, να κ’ εύρει ούλους η κόσμους,

   να κ’ εύρουν μάνις για πιδιά τσι τα πιδιά για μάνις,

   να κ’ εύρουν τσι οι καλόπαντρες για τους καλούς τους άντρες.

– Ποιος είδι γιο στου μακιλιό τσι μάνα στου τραπέζι.

– Άψαλτη κι αλειτούργητη να ’νι η Άγια Άννα,

   που δεν την παρηγόρησι την πικραμένη μάνα.

– Άιντε, μανούλα μ’, στου καλό κι διάφορο δεν έχεις,

   μόνο το Μέγα Σάββατο τότε να μ’ απαντέχεις,

   σαν κράξουνε οι πετεινοί και ψάλλουν οι παπάδες,

   τότε, μάνα μ’, μ’ απάντεχε με τις χρυσές λαμπάδες. 

 ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

   Σημειώσεις:
   1. Ευχαριστούμε τις συγχωριανές μας Αγάθη Χρυσάφη, Δέσποινα Γανώση-Παυλίδου και Ευαγγελία Καραμπέτσου-Κουτλή, που με προθυμία μας βοηθούν να διασώσουμε την παράδοση του χωριού μας.   
     2. Άλλη παραλλαγή του παλιοχωριανού μοιρολογιού της Παναγιάς θα βρείτε στην παρακάτω διεύθυνση:

http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_8867.html

ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ – ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ – ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ

ΕΝΟΡΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ:

Α. ΝΑΟΣ:

           

  • Ιερός Ναός «Ευαγγελιστρίας», αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Τρίκλιτη βασιλική, από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες εκκλησίες της Λέσβου. Χτίστηκε το 1864 κι εορτάζει στις 25 Μαρτίου.  

Β. ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ:

 

1. Παρεκκλήσι Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στον περίβολο της εκκλησίας, στη βόρεια πλευρά (1889). Εορτάζει στις 7 Ιανουαρίου.   

2. Παρεκκλήσι Αγίου Νικολάου στη συνοικία «Άγιος Νικόλαος». Εορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου.

3. Παρεκκλήσι Αγίας Ειρήνης στη θέση «Αμπέλια» («χωρούν τ’ Αμπέλια»), στο νεκροταφείο Παλαιοχωρίου. Δεν γίνεται πανηγύρι στις 5 Μαΐου, μόνο λειτουργείται.

Γ. ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ:

 
      ΣΤΟ ΒΑΘΡΑΚΑ:

1α. Άγιος Δημήτριος, ΒΑ του χωριού, στο δρόμο προς το «Βάθρακα».

  β. Άγιος Δημήτριος, μικροσκοπικό εκκλησάκι, νότια  στην ίδια θέση, όπου κατά την παράδοση εμφανίστηκε ο Άγιος Δημήτριος.

ΣΤΗ ΦΟΥΛΑΔΑ:

2. Άγιος Νεκτάριος στη θέση «Φουλάδα», στο δρόμο Παλαιοχώρι – Διακλάδωση. Εορτάζει στις 9 Νοεμβρίου.

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΤΡΑΤΗ:

3. Άγιος Ευστράτιος/Ταξιάρχης κοντά στην περιοχή «Μύλος», νότια του δρόμου Παλαιοχώρι - Διακλάδωση. Εορτάζει στις 8 Νοεμβρίου.

4. Άγιος Ευστράτιος πέρα από το παραπάνω εξωκκλήσι. Εορτάζει στις 6 Σεπτεμβρίου, σε ανάμνηση του θαύματος εν Χώναις του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.

ΣΤΗΝ ΑΜΑΞΟ:

5. Άγιος Ευστάθιος στη θέση «Άμαξος», στον επάνω δρόμο Παλαιοχωρίου - Πλωμαρίου. Εορτάζει στις 20 Σεπτεμβρίου.

ΣΤΗ ΒΙΓΛΑ:

6. Εκκλησάκι Θεοτόκου στη θέση «Βίγλα». Εορτάζει στα εννιάμερα της Παναγίας, 23 Αυγούστου.

ΣΤΗΝ ΑΡΑΠΗ:

7. Άγιος Χαράλαμπος, στη θέση «Αράπη». Εορτάζει στις 10 Φεβρουαρίου.

ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ:

8. Άγιος Γεώργιος στη θέση «Άγιος Γεώργιος», μετά τη «Γαρνάβα», στον παλιό δρόμο προς Παναγία Κρυφτή. Εορτάζει στις 23 Απριλίου. Πανηγύρι τελείται τη Λαμπροδευτέρα.

ΣΤΗΝ ΚΡΥΦΤΗ:

9. Παναγία Κρυφτή, στην ομώνυμη παραθαλάσσια περιοχή ΝΔ του Παλαιοχωρίου, μέσα σε σπηλιά και κοντά σε ιαματικά νερά. Κινητή τοπική εορτή τη Δευτέρα μετά την Κυριακή του Θωμά.  

ΣΤΗ ΜΕΛΙΝΤΑ:

10. Άγιος Βλάσιος, στον παραθαλάσσιο οικισμό της Μελίντας. Εορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου.

11. Άγιος Ιωάννης, στον οικισμό της Μελίντας. Εορτάζει στις 24 Ιουνίου, του Λ’τρουπιού.

12. Άγιος Νικόλαος ΒΑ της Μελίντας. Εορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου, αλλά λειτουργείται άλλη ημέρα.

ΣΤΟ ΡΑΧΙΔΙ:

13. Άγιος Φανούριος στον εξοχικό οικισμό «Ραχίδι», σε υψόμετρο 520 μέτρων βόρεια του Παλαιοχωρίου. Εορτάζει στις 27 Αυγούστου.

14. Αγία Τριάδα στο «Ραχίδι», στο δρόμο προς Βαλανιά. Εορτάζει τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, μετά την Πεντηκοστή. 

ΣΤΟ ΒΑΛΑΝΙΑ:

15. Αγία Παρασκευή στη θέση «Βαλανιάς». Εορτάζει στις  26 Ιουλίου.  

ΣΤΗ ΧΟΡΤΑΡΟΥ:

16. Προφήτης Ηλίας, κοντά στη θέση «Χορταρού». Εορτάζει στις 20 Ιουλίου.

ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΑΝΙΑ:

17. Άγιος Ιωάννης στη θέση «Καστανιά». Εορτάζει στις 29 Αυγούστου.

18. Αγία Κυριακή στη θέση «Καστανιά». Εορτάζει στις 7 Ιουλίου.

Δ. ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ:

• Προσκυνητάρι Αγίου Ραφαήλ στη «Λαγκαδούρα», δυτικά του χωριού, στο δρόμο προς το νεκροταφείο (22 Απριλίου).

Ε΄. ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ:

• Άγιος Ραφαήλ, εκκλησάκι Παλαιοημερολογιτών, στο δρόμο Παλαιοχωρίου - Μελίντας. Εορτάζει στις 22 Απριλίου. Πληροφορηθήκαμε πως βάνδαλοι ιερόσυλοι έχουν προκαλέσει ζημιές, συμπεριφορά απαράδεκτη για χριστιανούς.

S΄. ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ ΑΛΛΩΝ ΕΝΟΡΙΩΝ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ:

ΣΤΑ ΦΙΛΙΠΠΙΑ:

• Άγιος Ιωάννης στη θέση «Φιλίππια», ενορίας Νεοχωρίου. Εορτάζει στις 29 Αυγούστου.

ΣΤΑ ΛΟΥΒΙΑΡ’ΚΑ:

• Άγιος Γεώργιος στη θέση «Λουβιάρ’κα», ενορίας Πλωμαρίου. Εορτάζει 23 Απριλίου, αλλά το πανηγύρι γίνεται τη Λαμπροδευτέρα.

ΣΤΗΝ ΚΟΥΡΝΕΛΑ:

• Αγία Ειρήνη Κουρνέλας στην Αγκαθερή, ενορίας Πλωμαρίου. Εορτάζει στις 5 Μαΐου.

• Εκκλησάκι της «Σουκήρας» (Μεταμόρφωσης του Σωτήρος) στην Κουρνέλα, ενορίας Πλωμαρίου. Εορτάζει στις 6 Αυγούστου.

ΣΤΗΝ ΑΜΑΞΟ:

• Παναγία Αηδουνιάκ’σα στην «Άμαξο», ενορίας Μεγαλοχωρίου. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

• Άγιος Ιωάννης στην «Άμαξο», ενορίας Μεγαλοχωρίου, που εορτάζει στις 7 Ιανουαρίου.

ΣΤΟ ΜΠΟΡΟ/ΝΕΟΧΩΡΙ:

• Άγιος Ερμογένης, ενορίας Νεοχωρίου. Θεραπευτής άγιος, με ιερό δένδρο στο προαύλιο. Εορτάζει κάθε Λαμπροπέμπτη.

Σημειώσεις:

1. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

       

   Αν υπάρχει κάποια ανακρίβεια ή παράλειψη στα παραπάνω, παρακαλώ να με διορθώσετε, στέλνοντάς μου e-mail στο: mirsini.vounatsou@gmail.com.

                                                

2. ΚΑΝΤΗΛΑΝΑΦΤΙΣΣΑ

                  

   Με λύπη πληροφορηθήκαμε ότι η Δέσποινα Γανώση - Παυλίδη δεν θα είναι πια καντηλανάφτισσα. Όσοι ζείτε στο Παλαιοχώρι, αλλά κι εμείς που ερχόμαστε στη γενέτειρά μας ως καλοκαιρινοί επισκέπτες, γνωρίζουμε πως, τα τρία χρόνια που το χωριό μας δεν είχε μόνιμο ιερέα, η Δέσποινα είχε αναλάβει από τον π. Ευστάθιο Μεταξή την αποκλειστική ευθύνη για τη φροντίδα και τη φύλαξη της Εκκλησίας μας. Θυμηθείτε ότι τα χρόνια αυτά γίνονταν συχνές διαρρήξεις εκκλησιών από ιερόσυλους σε όλη τη Λέσβο, για να καταλάβετε πόσο μεγάλη ευθύνη είχε αναλάβει η Δέσποινα και πόσο αποτελεσματική ήταν η επαγρύπνησή της, κυρίως όταν σήμαινε ο συναγερμός της εκκλησίας μέσα στη νύχτα. Αν δείτε ακόμα πόσο καθαρή και στολισμένη είναι η εκκλησία μας καθημερινές και σκόλες, θα καταλάβετε τον κόπο που καθημερινά κατέβαλλε με όλη της την καρδιά.

    Γι’ αυτό νομίζουμε ότι το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, και κυρίως οι ενορίτες συγχωριανοί μας, θα έπρεπε να βρουν έναν πιο διακριτικό τρόπο να διευθετηθούν τα οικονομικά θέματα. Δεν γνωρίζουμε αν και ο ψάλτης, με λιγότερες υποχρεώσεις, δέχτηκε μείωση του μισθού του κατά 40%. Θεωρούμε πως είναι δείγμα σωφροσύνης να κρατήσουμε ένα φιλότιμο εργαζόμενο, περιορίζοντας άλλα έξοδα. «Το δουλευτή σου πλήρωνε και ψυχικό μην κάνεις», λέμε στο χωριό μας.

    Άλλωστε η Εκκλησία Παλαιοχωρίου έχει μεγάλη κτηματική περιουσία, κι είναι καιρός να ανανεώσει τα συμβόλαια ενοικίασής της, βάζοντας ως όρο να εισπράττει όλες τις επιδοτήσεις ελαιολάδου, ειδικά τώρα που θα επιβληθεί φόρος ιδιοκτήτη και στα ελαιοκτήματα. Βέβαια ο ιερέας του χωριού μας είναι ακόμα νέος στο χωριό, γι’ αυτό πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλία και να δώσουν τη συμβουλή τους όσοι συγχωριανοί μας γνωρίζουν καλά τα ζητήματα αυτά. Δεν ταιριάζει να είναι παθητικοί κι αδιάφοροι θεατές οι Παλιοχωριανοί, αν θέλουν το χωριό να προοδεύει. Κι ο νέος ιερέας χρειάζεται τη στήριξη των ενοριτών, για να βρει χρόνο να επιτελέσει το κύριο – ποιμαντορικό, όχι μόνο τελετουργικό – έργο του. Ή μήπως έχουν σταματήσει αρκετοί νέοι του χωριού μας να κλέβουν και να παίρνουν ναρκωτικά; Γιατί κλείνουμε τα μάτια κι αφήνουμε νέα παιδιά ν' αργοπεθαίνουν και να εξαθλιώνονται; Η μικρή κοινωνία του χωριού μας δεν πρέπει ν’ αδιαφορεί, ενώ μπορεί να τους δείξει την αγάπη της…
   Πιστεύουμε ακόμα πως είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί αντάξια αντικαταστάτρια, δηλαδή νέα καντηλανάφτισσα που θα δεχτεί με 150 ευρώ το μήνα να φροντίζει την εκκλησία, τα τρία παρεκκλήσια και τα πολλά εξωκκλήσια της ενορίας μας, να μένει κοντά στην εκκλησία, να είναι πρόσωπο εμπιστοσύνης, να μην έχει σχέση συγγένειας με τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου για λόγους ηθικής δεοντολογίας, να παραμείνει στη θέση της για μακρό χρονικό διάστημα, να διαθέτει την απαιτούμενη σοβαρότητα και εργατικότητα… 

   Εμείς, από τη σελίδα μας αυτή, θεωρούμε υποχρέωσή μας να ευχαριστήσουμε τη Δέσποινα Γανώση - Παυλίδη για τη φιλότιμη θητεία της στην «Ευαγγελίστρια» Παλαιοχωρίου, εκφράζοντας και την επιθυμία αρκετών συμπατριωτών μας, που μας τηλεφώνησαν στενοχωρημένοι για το γεγονός αυτό.

                                                                                

3. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

  Το Παλαιοχώρι Λέσβου, γράφουν οι ταξιδιωτικοί οδηγοί, έχει Εκκλησιαστικό Μουσείο κι υπάρχει η σχετική ταμπέλα για τους τουρίστες στη Λαγκαδούρα. Όμως, μέχρι τώρα, δεν έγινε εφικτό να είναι ανοικτό για τους επισκέπτες κάποιες συγκεκριμένες μέρες και ώρες. Δεν γνωρίζουμε και σε ποια κατάσταση βρίσκεται, μετά από τόσα χρόνια… Ζητούμε λοιπόν, να ανοιχτεί και να γίνει επισκέψιμο πριν από τη γιορτή του Ευαγγελισμού, μέρα που έρχονται στο χωριό μας πολλοί προσκυνητές. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο θα πρέπει να γράψει σε ταμπέλα τις ημέρες και τις ώρες λειτουργίας του Εκκλησιαστικού Μουσείου, όπως γίνεται σε όλα τα χωριά που έχουν μουσεία.
     Για την ενίσχυση του ταμείου της εκκλησίας, μπορούν να τυπωθούν πιάτα και άλλα αντικείμενα με τη λατρευτική εικόνα του Ευαγγελισμού και τη φωτογραφία της Εκκλησίας μας, όπως είχε γίνει παλιά με την Κρυφτή. Το καλοκαίρι θα έλθουν αρκετοί επισκέπτες και καλό θα είναι να βρίσκουν να αγοράσουν σουβενίρ από το χωριό μας.  

  Τέλος, από τη σελίδα μας αυτή κάνουμε έκκληση στους Παλιοχωριανούς να προσφέρουν παλιά παραδοσιακά αντικείμενα, υφαντά και εργόχειρα, για τον εμπλουτισμό του. Θα συμβάλουμε κι εμείς ανάλογα, μόλις ρυθμιστεί το ζήτημα της λειτουργίας του. Ανοίξτε τα μπαούλα σας και προσφέρετε κάτι, για να το βλέπουν και να σας θυμούνται πάντα.

4. ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

     Εικονικό Μουσείο με θέμα τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου θα βρείτε στη διεύθυνση (ανοίξτε την υπερσύνδεση): http://www.annunciation.gr. 

Με αγάπη και ενδιαφέρον για το χωριό και τους συγχωριανούς μου,

ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ.