ΑΡΧΑΙΑ - ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΑΠΟ ΡΗΜΑΤΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΓΛΩΣΣΑ Α΄– ΕΝΟΤΗΤΕΣ 6-Β2 ΚΑΙ 7-Β2: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΑΠΟ ΡΗΜΑΤΑ

  

1. ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙ
     Παραγωγικές καταλήξεις:
    -εὺς  
    -ὸς  
    -της (κατάληξη θηλυκού: -τις, -τρὶς)
    -ὰς   
    -μὼν
    -τὴρ (κατάληξη θηλυκού: -τειρα)
    -τωρ (κατάληξη θηλυκού: -τρια)
  

2. ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΑΘΟΣ, ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
    Παραγωγικές καταλήξεις:
    -σις
    -σία
    -ὴ
    -ὰ
    -ία
    -ε-ία
    -ος
    -μὸς
    -(ε)τὸς
 

3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

    Παραγωγικές καταλήξεις:
    -μα
    -μη
    -ος
             

4. ΟΡΓΑΝΟ ή ΜΕΣΟ

    Παραγωγικές καταλήξεις:
    -τρον  ή  -θρον
    -τρα  ή  -θρα
    -τὴρ
    -τηρία
    -τήριον 
    -ανον
    -άνη
    -όνη
    -ὶς
  

5. ΤΟΠΟ

    Παραγωγικές καταλήξεις:
    -τήριον 
    -τρα 
    -τρον
    -θρον
             

ΑΣΚΗΣΗ:

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω παράγωγα ουσιαστικά στην κατάλληλη στήλη και να βρείτε την πρωτότυπή τους λέξη (ρήμα):

ἀγγελία  ἀγχόνη  αἰσθητήριον  ἀμοιβὴ  ἀνελκυστὴρ  ἀοιδὸς  ἀποβάθρα  ἀπόβασις  ἀποστολεὺς  ἄροτρον  αὐλητὴς  αὐλητρὶς  βακτηρία  βαπτιστήριον  βατὴρ  βιασμὸς  βούλευμα  βουλευτήριον  γεῦσις  γλύφανον  γνώμη  γραμμὴ  δικαστήριον  δήλωσις  διάζευξις  διανομεὺς  δίδακτρα  δράστης  δρᾶστις  δρέπανον  ἐκλέκτωρ  ἐκστρατεία  ἐργασία  ἐργαστήριον  ἐργάτης  ἐργάτις  ζωστὴρ  ἡγεμὼν  θέατρον  θεραπεία  θυσία  ἵδρυμα  ἱππεὺς  κάλυμμα  καυτὴρ  κηδεμὼν  κλεῖθρον  κλητὴρ  κλίσις  κολακεία  κολυμβήθρα  κόμμα  κριτήριον  λήπτης  λουτὴρ  μανία  μήνυμα  νιπτὴρ  νομὰς  παγετὸς  παιδεία  παλαίστρα  παραλήπτρια  περόνη  πίστις  πλάσμα  πλῆγμα  πλῆκτρον  ποιήτρια  πομπὸς  ποτήριον  πράκτωρ  πρατήριον  προβοσκὶς  προσκλητήριον  πτῶμα  ῥήτωρ  σάρωθρον  σεισμὸς  σήμαντρον  σκαπάνη  σκῆπτρον  σκοπευτήριον  στάσις  συλλήπτωρ  σώτειρα  σωτὴρ  τάξις  τοκετὸς  τοκεὺς  τροφεὺς  τροφὸς  ὕφασμα  φθορὰ  φυγὰς  φυλακὴ  φύσις  χαρὰ  χρῆμα  χρῆσις  χύτρα  ψεῦδος.

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΑΠΟ ΡΗΜΑΤΑ

α/α	Πρόσωπο που ενεργεί	Ενέργεια, πάθος, κατάσταση	Αποτέλεσμα ενέργειας	Όργανο ή Μέσο	Τόπο

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΑΠΟ ΡΗΜΑΤΑ

ΑΣΚΗΣΗ:

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω παράγωγα από ρήματα ουσιαστικά στην κατάλληλη στήλη του παρακάτω πίνακα:

σάρωθρον  ἄροτρον  σκαπάνη  ἀνελκυστὴρ  γλύφανον  δρέπανον  νιπτὴρ  βαπτιστήριον  τροφὸς  φθορὰ  ἀμοιβὴ  ποιήτρια  σώτειρα  αὐλητρὶς  κολακεία  βιασμὸς  γνώμη  ψεῦδος  γραμμὴ  βουλευτήριον  θέατρον  κριτήριον  δεσμωτήριον  μανία  ζωστὴρ  σεισμὸς  τοκεὺς  κηδεμὼν  ἀοιδὸς  αὐλητὴς  ἐργάτης  ἐργάτις  κλητὴρ  σωτὴρ  ῥήτωρ  συλλήπτωρ  δράστης  δρᾶστις  πράκτωρ  γεῦσις  κλίσις  στάσις  δήλωσις  φυλακὴ  θυσία  χαρὰ  ἀγγελία  θεραπεία  παιδεία  τοκετὸς  παγετὸς  μήνυμα  τάξις  ἵδρυμα  πίστις  πλάσμα  σήμαντρον  σκῆπτρον  δίδακτρα  χύτρα  βακτηρία  περόνη  προβοσκὶς  ποτήριον  λουτὴρ  καυτὴρ  ἀγχόνη  παλαίστρα  βούλευμα  αἰσθητήριον  ἱππεὺς  διανομεὺς  πομπὸς  κόμμα  κάλυμμα  ἡγεμὼν  ἐκλέκτωρ  ἀποστολεὺς  παραλήπτρια  λήπτης  πρατήριον  φύσις  πτῶμα  σκοπευτήριον  τοκεὺς  τροφεὺς  διαφθορεὺς  χρῆμα  χρῆσις  φυγὰς  νομὰς  ἐργασία  κλεῖθρον  ὕφασμα  ἐργαστήριον  ἐκστρατεία  πλῆκτρον  πλῆγμα  κολυμβήθρα  ἀποβάθρα  ἀπόβασις  βατὴρ  προσκλητήριον  διάζευξις.

α/α	ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙ	ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΑΘΟΣ, ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ	ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ	ΟΡΓΑΝΟ ή ΜΕΣΟ	ΤΟΠΟΣ
1.	τροφὸς	φθορὰ	γνώμη	σάρωθρον	βαπτιστήριον
2.	ποιήτρια	ἀμοιβὴ	ψεῦδος	ἄροτρον	βουλευτήριον
3.	σωτὴρ θηλ. σώτειρα	κολακεία	γραμμὴ	σκαπάνη	θέατρον
4.	αὐλητὴς θηλ. αὐλητρὶς	βιασμὸς	μήνυμα	ἀνελκυστὴρ	κριτήριον
5.	τοκεὺς	μανία	ἵδρυμα	γλύφανον	δεσμωτήριον
6.	κηδεμὼν	σεισμὸς	Πλάσμα	δρέπανον	παλαίστρα
7.	ἀοιδὸς	γεῦσις	βούλευμα	νιπτὴρ	πρατήριον
8.	ἐργάτης θηλ. ἐργάτις	κλίσις	κόμμα	ζωστὴρ	σκοπευτήριον
9.	κλητὴρ	στάσις	Κάλυμμα	σήμαντρον	ἐργαστήριον
10.	ῥήτωρ	δήλωσις	πτῶμα	σκῆπτρον
11.	συλλήπτωρ	φυλακὴ	χρῆμα	δίδακτρα
12.	δράστης θηλ. δρᾶστις	θυσία	ὕφασμα	χύτρα
13.	πράκτωρ	χαρὰ	πλῆγμα	βακτηρία
14.	ἱππεὺς	ἀγγελία		περόνη
15.	διανομεὺς	θεραπεία		προβοσκὶς
16.	πομπὸς	παιδεία		ποτήριον
17.	ἡγεμὼν	τοκετὸς		λουτὴρ
18.	ἐκλέκτωρ	παγετὸς		καυτὴρ (καυστὴρ)
19.	ἀποστολεὺς	τάξις		ἀγχόνη
20.	παραλήπτρια	πίστις		αἰσθητήριον
21.	λήπτης,	φύσις		κλεῖθρον
22.	τοκεὺς	χρῆσις		πλῆκτρον
23.	τροφεὺς	ἐργασία		κολυμβήθρα
24.	διαφθορεὺς	ἐκστρατεία		ἀποβάθρα
25.	φυγὰς	ἀπόβασις		βατὴρ
26.	νομὰς	διάζευξις

ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ