ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ~ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΘΕΡΗ ΜΑΖΕΥΟΝΤΑΣ ΧΟΡΤΑ

Γράφει ο Αριστείδης Κυριαζής /aristeidis2007@gmail.com

Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία

Οδοιπορικό στην Αγκαθερή Πλωμαρίου μαζεύοντας χόρτα

                                                                                                         

Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

      Εφέτος το Πάσχα υποσχέθηκα στην Ερατώ μια πεζοπορία στην όμορφη Αγκαθερή, για να μαζέψουμε πασχαλινά χόρτα και βότανα που γεύονται οι Πλωμαρίτες. Γνώριζα εκείνα που μας έστελνε στην Αθήνα ο αείμνηστος πατέρας μου Στέλιος Κυριαζής κι είχα καταγράψει τα δεκαεννέα είδη που μας περιέγραψαν οι φίλοι Πλωμαρίτες Γιώργος Βρασίδα Λαγουμίδης και Θεολόγος Πατερέλης: «πουράντζο, ακρίθαρμα, σπαράγγια, σβρουνιές, ραδικοβλάσταρα, κουλουκάτσια, κάρδαμο, ρόκα, μέντα, αφτέργιες, πεντάνευρα, καυκαλήθρες, φλισκούνι, ρίγανη, θρούμπη, αξίστης, λαγόρχια, κουτβούζια και κουτσ’νάδες».

      Τη Λαμπροτρίτη ξεκινήσαμε από το εξοχικό μας του Άγιου Ισίδωρου προς το Πραστιό, όπου δίπλα στον αμαξιτό βρήκαμε πουράντζο με ανθισμένα τα θαλασσιά άνθη, που τα γεύεσαι μαζί με τα φύλλα του στη μαρουλοσαλάτα.

                                          

Εικ. 1: Πουράντζο (λατ. Borago Officinalis ή "Borraja")

                                                         

      Στο Αμμουδέλι κόψαμε ακρίθαρμα (τα κρίταμα), που, βράζοντάς τα για λίγα λεπτά, αποτελούν με λαδόξιδο θαυμάσιο μεζέ.

                                                     

Εικ. 2: Ακρίθαρμα (ή κρίταμα, λατ. Crithmum maritimum)

                                                 

      Από το Κάτω μέχρι το Άνω Χωριό μαζεύαμε σπαράγγια και σβρουνιές, που ξεχωριστά ή μαζί, αφού βραστούν, γίνονται υπέροχη σαλάτα ή σούπα και τηγανισμένα με αυγά αποτελούν νοστιμότατο έδεσμα.

                                                       

   

   Εικ. 3: Σπαράγγια (Asparagus acutifolius)                                  Εικ. 4, 5: Σβρουνιά (λατ. Tamus communis)

                                          

      Στο εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Άνω Χωριού μαζέψαμε ραδικοβλάσταρα, που βρασμένα είναι εξαίσια σαλάτα για τηγανητά ή ψητά ψάρια.

                                             

Εικ. 6: Ραδικοβλάσταρα (λατ. Cichorium intybus)

                                                    

      Από εκεί ανεβήκαμε στην πηγή του ελαιοκτήματος του παππού Αριστείδη στην ανατολική πλαγιά της Αγκαθερής κι ενθουσιαστήκαμε, όταν είδαμε το αυλάκι της να ποτίζει την πεζούλα όπου η γιαγιά Δέσποινα είχε τον μπαχτσέ της…

                                                      

Εικ. 7: Η Ερατώ στην πηγή της Αγκαθερής, με λουλούδια και βότανα στα χέρια, Λαμπροτρίτη 2017

                                                                                            

      …κι όπου παρατηρήσαμε τα μικρά κουλουκάτσια με τα κίτρινα σαν του ηλιοτρόπιου άνθη και τους βολβούς τους, οι οποίοι γίνονται υπέροχο τουρσί κι είναι γλυκύτατοι όταν τηγανιστούν.

                                   

Εικ. 8: Κουλουκάτσια (Helianthus tuberosus)

                                                       

      Δίπλα στην εικονιζόμενη γάργαρη δροσερή πηγή με τη φιλότεχνα λαξευμένη δεξαμενή των δύο μέτρων βάθους μέσα στο βράχο, η Ερατώ, εκτός από τους "βελούδινους" λαλέδες, βρήκε για τη σαλάτα κάρδαμο και ρόκα με το κίτρινο άνθος της…

                                          

 

                                 Εικ. 9: Κάρδαμο Πράσινο (Nasturtium officinale)                            Εικ. 10: Ρόκα (λατ. Eruca sativa)

                                           

         …καθώς και μυρωδάτη μέντα για πρωινό ρόφημα. Πανδαισία γεύσεων, αρωμάτων και χρωμάτων, με κυρίαρχο το πράσινο.

                                           

Εικ. 11: Μέντα (λατ. Mentha)

                                           

       Παραδίπλα κόψαμε αφτέργιες και πεντάνευρα, που, όταν βράσουν και συνοδευτούν με σκόρδο και λαδόξιδο, αποτελούν υπέροχο ουζομεζέ.

                                               

  

               Εικ. 12: Αφτέργιες (λατ. Dryopteris)                                       Εικ. 13: Πεντάνευρο (λατ. Plantago magor)

                                 

      Κοντά στην πηγή βρήκαμε καυκαλήθρες, για να τις γευθούμε φρέσκες στη σαλάτα ή ως τουρσί ή τηγανισμένες στους πατατοκεφτέδες ή ως συνοδευτικές της κόκκινης φασολάδας.

                                           

Εικ. 14: Καυκαλήθρες (λατ. Tordylium apulum)

                                          

      Ανηφορίζοντας στο μονοπάτι του κτήματος, όπου καθημερινά τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων φόρτωνα στο γάιδαρό μας δύο δεκάλιτρα πλακέ μπιτόνια γεμάτα νερό της πηγής και τον ακολουθούσα μέχρι τον οικογενειακό "πύργο", κόψαμε φλισκούνι για απογευματινό ρόφημα, που βρήκαμε στις πεζούλες με τις μπουμπουκιασμένες ελιές.

                                                   

Εικ. 15: Φλισκούνι (λατ. Mentha pulegium)

                                                

      Στα χαλάσματα του "πύργου" ενός ορόφου, όπου βαπτίστηκα από τον παπά της Κουρνέλας κι όπου στο ξύλινο δάπεδο των είκοσι τετραγωνικών μέτρων πλαγιάζαμε τα βράδια ένδεκα άτομα, μικροί και μεγάλοι στη σειρά, ο ένας δίπλα στον άλλον, βρήκαμε φρέσκια ρίγανη και θρούμπη και στο πεζούλι του παρακείμενου ερειπωμένου φούρνου ποτίσαμε τα φυτεμένα από τη γιαγιά ζουμπούλια με όσο νερό είχαμε μεταφέρει από την πηγή.

                                   

  

             Εικ. 16: Ρίγανη (λατ. Origanum bulgare)                              Εικ. 17: Θρούμπη (λατ. Satureja thymbra)                                                                                

      Στο εγκαταλειμμένο διπλανό αμπέλι μαζέψαμε αξίστη με τα ροζ άνθη του για βραδινό ρόφημα και στις ρίζες του ανέσυρα ένα κωνικό μανιτάρι, το λαγόρχι, που τρώγεται τηγανητό, καθώς και ένα μικρό μπουκέτο από κόκκινα αυγοειδή συσσωματωμένα παράσιτα, τα κουτβούζια, των οποίων απολαύσαμε το νέκταρ τους ρουφώντας τα.

                           

    

                          Εικ. 18: Αξίστης (Cistus)                     Εικ. 19: Λαγόρχι (Morchella esculenta)      Εικ. 20: Κουτβού́ζια (Cytinus hypocistis)

                                                                                                     

      Ανεβαίνοντας στα χαλάσματα του μελισσοκομείου του θείου Βαγγέλη, διακρίναμε ανάμεσα στις κατεστραμμένες κυψέλες κουτσ’νάδες με κατακόκκινα άνθη, που μαγειρεύονται με σουπιές ή με ταραμά και ο μαύρος σπόρος τους αποτελεί άριστο καρύκευμα.

                                               

Εικ. 21: Κουτσ'νάδες (λατ. Papaver rhoeas)

                                                                                                

      Προσκυνήσαμε στο εξωκκλήσι της Αγιά-Ειρήνης και στις ρίζες του διπλανού γέρικου πρίνου αναπόλησα την Αγκαθερή των τραγουδιών, που αντιλαλούσαν από τους πύργους στις απέναντι ρεματιές, όταν οι πολυμήχανοι Πλωμαρίτες ανέβαιναν κάθε καλοκαίρι στο βουνό και παράλληλα με τις αγροτικές εργασίες φρόντιζαν τις πεζούλες, για να καρπίσουν οι ελιές, ώστε να αποδώσουν το κυριότερο έσοδό τους, το ελαιόλαδο με τα προϊόντα του.

      Καλωσορίζοντάς μας ο Αγκαθεριανός φίλος Γιάννης Βαμβαδέλλης και προσφέροντας καφέ στο διπλανό σπίτι του, προθυμοποιήθηκε να μας μεταφέρει με το αυτοκίνητό του στο Πλωμάρι.

  

                                                                             Αριστείδης Κυριαζής

                                                                             aristeidis2007@gmail.com

 

* Εστάλη για αναδημοσίευση από το συγγραφέα. Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης το Σάββατο 20 Μαΐου 2017 / http://www.emprosnet.gr/