Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΡΤΗ

 

ΜΑΡΤΙΑΤΙΚΕΣ ΛΑΪΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

            

Από τη φίλη Ιωάννα Μασσαρά, συνταξιούχο φιλόλογο, λάβαμε και δημοσιεύουμε τις παρακάτω παροιμίες για το Μάρτη. Την ευχαριστούμε και της ευχόμαστε κι εμείς καλό μήνα.

                   

Σας στέλνω 50 Μαρτιάτικες παροιμίες, για καλό μήνα κι οιωνό:   

1. Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και στ’ Απριλοσπαρμένα.

2. Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή.

3. Αν βρέξει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ’ Απρίλη τα

    σιτάρια, να δεις το γεροκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι.  

4. Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά

    σπαρμένα.

5. Αν δώσει ο Μάρτης και κακιώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.

6. Από Μάρτη καλοκαίρι κι απ’ Αύγουστο χειμώνα.

7. Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα.

8. Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι (παλτό).

9. Είναι αγάπες ψεύτικες, σαν του Μαρτιού τα χιόνια.

10. Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη (Καλύτερα κρύο, παρά ζέστη).

11. Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης, παρά Μάρτης λιοπυριάρης.

12. Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές (Καλύτερα να κάνει ο Μάρτης βροχές και

       κρύο και να είμαστε κοντά στη γωνιά, παρά ήλιο και να είμαστε στις αυλές).

13. Κάποια τσουρλού, κάποια πουρδού, το Μάρτη νυχτογνέθει.

14. Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;

15. Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη χιονερέ.

16. Μάρτη έβρεχε; Θεριστής χαιρότανε.

17. Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα (ισημερία).

18. Μάρτη, Μάρτη βροχερέ και Απρίλη δροσερέ.

19. Μάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.

20. Μάρτης βρέχει, θεριστάδες χαίρονται.

21. Μάρτης βρέχει; Ποτέ μην πάψει!

22. Μάρτης βροχερός, Θεριστής κουραστικός.

23. Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει.

24. Μάρτης έβρεχε, θεριστής τραγούδαγε.

25. Μάρτης είναι, νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.

26. Μάρτης πουκαμισάς, δεν σου δίνει να μασάς.

27. Μάρτη φύλαγε τ’ άχερα, μη χάσεις το ζευγάρι.

28. Μάσε (μάζεψε) ξύλα για το Μάρτη, μην κάψεις τα παλούκια.

29. Μήδε ο Μάρτης καλοκαίρι, μήδ’ ο Αύγουστος χειμώνας.

30. Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.

31. Να μην είναι η αγάπη μας σαν του Μαρτιού το χιόνι, οπού το ρίχνει το πρωί κι αποβραδίς το

       λιώνει.

32. Ο Αύγουστος για τα πανιά κι ο Μάρτης για τα ξύλα.

33. Ο ήλιος του Μαρτιού τρυπάει κέρατο βοδιού.

34. Όλοι οι μήνες καίν’ τα ξύλα και ο Μάρτης τα παλούκια.

35. Ο Μάρτης βρέχει κι ο θεριστής χαίρεται.

36. Ο Μάρτης ώρα βρέχει και χιονίζει κι ώρα μαρτολουλουδίζει.

37. Ο Μάρτης ως το γιόμα ψοφάει το βόδι κι ως το βράδυ το βρωμίζει.

38. Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε!

39. Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος ώρα στον ήλιο, ώρα στον τοίχο.

40. Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος.

41. Ο που ’χει κόρη ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μην τη δει.

42. Όταν ο Μάρτης είναι καλός, του χωριάτη η κόρη τον Μάη παντρεύεται.

43. Στων αμαρτωλών τη χώρα το Μαρτάπριλο χιονίζει.

44. Τα λόγια σου είναι ψεύτικα σαν του Μαρτιού το χιόνι, οπού το ρίχνει αποβραδίς και το πρωί το

       λιώνει.

45. Το Μάρτη, κι αν τον αγαπάς, φίλο να μην τον κάνεις.

46. Το Μάρτη ξύλα φύλαγε κι άχερα των βοδιώνε και λίγα ξυλοκέρατα να δίνεις των παιδιώνε.

47. Το Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια και τ’  Απριλιού στις έντεκα μην κάψεις τα

       σεντούκια.

48. Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.

49. Τσομπάνη μου, την κάπα σου το Μάρτη φύλαξέ τη.

50. Φύλαξε τα παλούκια σου, να μη στα φάει ο Μάρτης.

Ιωάννα Μασσαρά

Μάρτης 2021

Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Αναδημοσιευμένο κείμενο που μου έστειλε η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων (ΠΕΦ)

Η γυναίκα και το μισό του ουρανού

(ένας αρχαίος ύμνος στη Μητέρα των θεών) 

 

Τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, 8 Μαρτίου, παραθέτουμε παρακάτω —σε μετάφραση και σε πρωτότυπο— τον Ύμνο στη Μητέρα των θεών, που ανακαλύφθηκε χαραγμένος σε λίθινη επιγραφή, ίσως του 3ου αι. μ.Χ., στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου και αποδίδεται —πιθανώς— στην Αργεία λυρική ποιήτρια Τελέσιλλα (6ος-5ος αι. π.Χ.), η οποία ηρωικώς υπερασπίστηκε την πατρίδα της, το Άργος, όταν ο βασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένης επιτέθηκε εναντίον της πόλης το 494 π.Χ.. Στον Ύμνο, η Μητέρα των θεών διεκδικεί από τον Δία το μισό του ουρανού, το μισό της γης και το τρίτο της θάλασσας.

 

 [στη Μητέρα των θεών]

                               

Απ’ τα ουράνια ελάτε, θεές,

και μαζί μου υμνήσετε

των θεών τη Μητέρα

που μας ήρθε εδώ

αφού πρώτα πλανήθηκε

στα βουνά και στα δάση.

[ … ]

 

Μόλις είδε ο Ζευς βασιλιάς

των θεών τη Μητέρα,

τον κεραυνό του ετόξευε,

τα τύμπανά  του επήρε,

τις πέτρες εκσφενδόνισε,

τα τύμπανά του επήρε.

–Γύρισε μάνα  στους θεούς

και μην πλανιέσαι στα όρη

έχουν λιοντάρια  αγριωπά

κι έχουνε  λύκους γκρίζους.

 

–Δεν θα πάω εγώ στους θεούς

τα μερίδιά μου αν δεν πάρω,

τ᾿ ουρανού το μισό,

και της γης το μισό,

και το τρίτο της θάλασσας

μόνο τότε θα πάω.

 

Χαίρε, μεγάλη βασίλισσα

Μάνα του Ολύμπου.

                                      

(μετάφραση: Τασούλα Καραγεωργίου)

                                               

[              ]ς θεαί,

δεῦρ' ἔλθετ' ἀπ' ὠρανῶ

καί μοι συναείσατε

τὰν Ματέρα τῶν θεῶν,

ὡς ἦλθε πλανωμένα

κατ' ὤρεα καὶ νάπας

†συρουσαρπ̣α[.]τα[.]κομαν†

†κατωρημενα† φρένας.

 

ὁ Ζεὺς δ' ἐσιδὼν ἄναξ

τὰν Ματέρα τῶν θεῶν

κεραυνὸν ἔβαλλε, καὶ

τὰ τύμπαν' ἐλάμβανε

πέτρας διέρησσε, καὶ

τὰ τύμπαν' ἐλάμβανε.

Μάτηρ ἄπιθ' εἰς θεούς,

καὶ μὴ κατ' ὄρη πλαν[ῶ],

μή σ' ἢ χαροποὶ λέον-

τες ἢ πολιοὶ λύκοι.

 

καὶ οὐκ ἄπειμι εἰς θεούς,

ἂν μὴ τὰ μέρη λάβω,

τὸ μὲν ἥμισυ οὐρανῶ,

τὸ δ' ἥμισυ γαίας,

πόντω τὸ τρίτον μέρος

χοὔτως ἀπελεύσομαι.

 

χαῖρ' ὦ μεγάλα ἄνασ-

σα Μᾶτερ Ὀλύμπου.

      

(D.L. Page, Lyrica Graeca Selecta, 464)

 

Δευτέρα 1 Μαρτίου 2021

ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

Για τους συμπατριώτες που είστε ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων: https://gis.ktimanet.gr/gis/forestsuspension https://gis.ktimanet.gr/wms/forestfinal/default.aspx Κυρωμένοι Δασικοί χάρτες του Κτηματολογίου. Μπορείτε να δείτε όλη την Ελλάδα. Θέλει γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφικό πλάτος φ και μήκος λ) ή κατά προτίμηση στο σύστημα ΕΓΣΑ87 (Βάλτε το ποντίκι στον υπερσύνδεσμο και πατήστε ctrl + αριστερό κλικ).