Από το βιβλίο του Γιώργου Γαλέτσα
Στο σημάδι…
Στη μνήμη του Μαθιού Γ. Πρωτόγυρου από το Παλαιοχώρι,
που εκτελέστηκε στις 15 Μαΐου 1942 στα Τσαμάκια
Από το θαυμάσιο
βιβλίο «Στο σημάδι…» του συγγραφέα
Γιώργου Γαλέτσα αντλήσαμε τα παρακάτω στοιχεία για την εκτέλεση του συγχωριανού
μας Μαθιού Πρωτόγυρου του Γεωργίου στα Τσαμάκια Μυτιλήνης, στις 15 Μαΐου 1942,
ημέρα Παρασκευή και ώρα 5 π.μ.
Στηριγμένος πάνω
σε πρωτογενείς πηγές (δημοσιεύματα εφημερίδων, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, άλλα
έγγραφα, προφορικές μαρτυρίες), ο Πλωμαρίτης ερευνητής καταγράφει άγνωστες πολύτιμες
πληροφορίες για την ιστορία της Λέσβου στα χρόνια του Σαράντα. Τον συγχαίρουμε,
γιατί το βιβλίο του αποτελεί ανεκτίμητη ιστορική προσφορά στον τόπο μας.
Ο Μαθιός ήταν 22
χρονών, ξυλουργός στο επάγγελμα, άγαμος, κάτοικος Παλαιοχωρίου. Το χρονικό για την προσπάθεια διαφυγής του στη Μέση Ανατολή, τη σύλληψή του από τους γερμανόφιλους Τούρκους
και την παράδοσή του στους Γερμανούς κατακτητές, το στρατοδικείο και το θάνατό του «διά τυφεκισμού παρά των Γερμανικών Αρχών»
θα τα διαβάσετε στο συγκινητικό αφήγημα «Κόκκινη
λάσπη» (σελ. 72-73), στη Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου από το Ληξιαρχείο Μυτιλήνης και στο
απόκομμα της εφημερίδας «Φως».
Το όνομα του
Μαθιού είναι γραμμένο στη δεξιά πλάγια όψη του Ηρώου Παλαιοχωρίου, ως ελάχιστο
δείγμα ευγνωμοσύνης. Ας είναι αιώνια η μνήμη του.
Πίνακας
εκτελεσθέντων στα «Τσαμάκια» Μυτιλήνης
από
τους Γερμανούς
Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου του Μαθιού Πρωτόγυρου 
Ηρώον Παλαιοχωρίου
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
ΠΑΝΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ
