Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα
Λεσβία
Η ανακάλυψη των ονομάτων των εθελοντών
στρατιωτών
της Λεσβιακής Φάλαγγας και του Πλωμαρίτη ιδρυτή
της
Δεκαπενθήμερες
επισημάνσεις
Την ερχόμενη Πέμπτη, 8-12-2016, στις 18.30, θα
παρουσιασθεί στο Πειραματικό Λύκειο Μυτιλήνης ο τόμος του περιοδικού "Λεσβιακά" του 2016, με τίτλο: «Πρακτικά Συνεδρίου Ιστορίας "Λέσβος 1912:
Από την οθωμανική στην ελληνική επικράτεια", Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, 8-10
Νοεμβρίου 2012», όπου
περιέχεται και η εισήγηση της συζύγου μου Κωνσταντίνας Βάκκα, με τίτλο: «Τα ονόματα των ανδρών της Λεσβιακής
Φάλαγγας και η συνέντευξη του οργανωτή-ταμία Ευστρατίου Ι. Αθανασιάδη στον
Αμερικανικό τύπο».
Η εισηγήτρια,
ανακαλύπτοντας τη συνέντευξη για την ίδρυση της Λεσβιακής Φάλαγγας που έδωσε
στις 28-12-1912 ο "Ε. Αθανασιάδης",
ιδρυτής, οργανωτής και ταμίας της Λεσβιακής Φάλαγγας, στην αμερικάνικη εφημερίδα
"New York Herald", με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στον κόσμο, υπέθεσε ότι ο "Ε. Αθανασιάδης", όπως αναγραφόταν με το
επώνυμο και το αρχικό γράμμα του ονόματός του, ήταν Πλωμαρίτης και απόγονος του
ευεργέτη Πλωμαρίου Ιωάννη
Αθανασιάδη, που είχε δωρίσει το "Αθανασιάδειο Καφενείο" για τις ανάγκες
των σχολείων του Πλωμαρίου.
Στη συνέχεια ανέφερε τα παραπάνω στον Πλωμαρίτη Ξενοφώντα Μαυραγάνη, δικηγόρο,
συγγραφέα και πρόεδρο της Λέσχης Πλωμαρίου "Βενιαμίν ο Λέσβιος", ρωτώντας τον αν
γνωρίζει κάποιον απόγονο του Ιωάννη Αθανασιάδη, και εκείνος της συνέστησε να
επικοινωνήσει στην Αθήνα με την κυρία Ιφιγένεια Πούλια-Ρούσση, κόρη της
μικροβιολόγου Ηρώς
Αθανασιάδη-Πούλια.
Μόλις αναφέρθηκε στην κυρία Ιφιγένεια η υπόθεσή εργασίας
για τον "Ε. Αθανασιάδη", εκείνη
απάντησε με σιγουριά: «Αυτός είναι! Ο γιος του Ιωάννη Ευστρατίου Αθανασιάδη,
από τον Μπουρό, θείος της μητέρας μου Ηρώς, αδελφός του παππού μου Κωνσταντίνου Ι. Αθανασιάδη».
Τα
επόμενα βήματα της εισηγήτριας ήταν:
α) η ανακάλυψη του φύλλου της 1ης Δεκεμβρίου 1912 της
εφημερίδας της Λέσβου "Σάλπιγξ", που
φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης, όπου δημοσιεύθηκαν τα 210
ονoματεπώνυμα των εθελοντών στρατιωτών της Λεσβιακής
Φάλαγγας.
β) η ανακάλυψη στοιχείων των ανδρών της Λεσβιακής
Φάλαγγας, από τα αρχεία του Ellis island
της Νέας Υόρκης, όπου γινόταν η υποδοχή μεταναστών στην
Αμερική, από προφορικές μαρτυρίες απογόνων, από κείμενα σε περιοδικά και
δημοσιεύματα στις εφημερίδες της Λέσβου ("Σάλπιγξ", "Λαϊκός Αγών", "Χαραυγή" και "Λέσβος"), της Κωνσταντινούπολης ("Νεολόγος"), της Σμύρνης ("Αμάλθεια") και των Αθηνών ("Εμπρός", "Αθήναι", "Πατρίς", "Σκριπ" και "Ακρόπολις").
γ) η ανακάλυψη κειμένου του Φώτη Δήμου στην εφημερίδα "Λέσβος" στις 22-1-1962, με τα ονόματα
της εννεαμελούς "Οργανωτικής Επιτροπής
της Λεσβιακής Φάλαγγας" που εκλέχτηκε σε συγκέντρωση Λεσβίων στην εκκλησία
Αγίας Τριάδας της Νέας Υόρκης στις 14-10-1912.
δ) η ανακάλυψη του "Οικονομικού Απολογισμού της Λεσβιακής
Φάλαγγας", που δημοσιεύθηκε στην ελληνόγλωσση εφημερίδα "Ατλαντίς" της Νέας Υόρκης στις
2-12-1912.
ε) η ανακάλυψη του εικονιζόμενου πορτρέτου του
Ευστρατίου Ι. Αθανασιάδη, που φυλάσσει στο σπίτι του στην Αθήνα ο Πλωμαρίτης
απόγονός του Δημήτρης
Χατζηβασιλείου.
Στο
αναφερόμενο Συνέδριο Ιστορίας του 2012 ανακοινώθηκαν από την Κωνσταντίνα Βάκκα,
για πρώτη φορά ύστερα από 100 χρόνια, τα ονοματεπώνυμα των εθελοντών στρατιωτών
της Λεσβιακής Φάλαγγας με τα χωριά καταγωγής και τις ηλικίες τους, πληροφορίες
για τη συμμετοχή τους στην απελευθερωτική για τη Λέσβο μάχη του Κλαπάδου στις
5-8 Δεκεμβρίου 1912, όπου όλοι τους πολέμησαν με επιτυχία στην πρώτη γραμμή,
αναφορές για όσους από αυτούς συνέχισαν στους Βαλκανικούς πολέμους και στοιχεία
για τον ιδρυτή της Λεσβιακής Φάλαγγας, που είχαν αποσταλεί στην οργανωτική
επιτροπή του Συνεδρίου ένα μήνα πριν από την πραγματοποίησή του.
Για τους
εθελοντές στρατιώτες της Λεσβιακής Φάλαγγας που πλήρωσαν τα έξοδα οπλισμού,
στολής, εισιτηρίου, διατροφής κατά το δεκαπενθήμερο ατμοπλοϊκό ταξίδι από την
Αμερική στην Αθήνα για να πολεμήσουν, αναμένεται από τους απογόνους τους η
προσθήκη στοιχείων, ως ελάχιστη τιμή στον ηρωικό αγώνα των ένδοξων προγόνων
τους.
Ελπίζω ο Δήμος
Λέσβου να αποδεχθεί την πρόταση του αντιδημάρχου Πλωμαρίου Εμμανουήλ Αρμενάκα, βασισμένη στην εισήγηση της Λέσχης Πλωμαρίου "Βενιαμίν ο Λέσβιος", για την
τοποθέτηση αναθηματικής στήλης στο Πλωμάρι με τα ονοματεπώνυμα της εννεαμελούς
Επιτροπής της Λεσβιακής Φάλαγγας και των 210 εθελοντών στρατιωτών της, από τους
οποίους οι 120 και ο ιδρυτής της Ευστράτιος Αθανασιάδης, ήταν Πλωμαρίτες.
Αριστείδης Κυριαζής
aristeidis2007@gmail.com
Πηγή:
Εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης
3-12-2016, http://www.emprosnet.gr/blogs/hronografima/89175-i-anakalypsi-ton-onomaton-ton-ethelonton-stratioton-tis-lesviakis-falaggas.
*****************
*****************
Νήσος Αιολίς Λέσβος,
η δε χώρα Λεσβία
Ευστράτιος Ι. Αθανασιάδης,
ο Πλωμαρίτης ιδρυτής της
Λεσβιακής Φάλαγγας
Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις
Σε
συνέχεια του προηγούμενου κειμένου, αναδημοσιεύω ένα απόσπασμα από τη
συνέντευξη στις 28-12-1912 (15 Δεκεμβρίου με το παλιό ημερολόγιο που ίσχυε στην
Ελλάδα), στην εφημερίδα New York Herald, του εικονιζόμενου Πλωμαρίτη Ευστράτιου Ι. Αθανασιάδη, ιδρυτή της Λεσβιακής Φάλαγγας, των 210 Λέσβιων
εθελοντών που ήλθαν στην Ελλάδα από την Αμερική και πολέμησαν με επιτυχία στην
πρώτη γραμμή της απελευθερωτικής για τη Λέσβο μάχης του Κλαπάδου στις 5-8
Δεκεμβρίου 1912, πληρώνοντας τα έξοδα εισιτηρίου, οπλισμού, στολής και
διατροφής:
«Από την πληθώρα των 500 αιτήσεων επιλέξαμε
μόνο 210 άνδρες από Νέα Υόρκη, Hartford, Lynn, Haverhill, Norwich, Ansonia, Thompsonville, Worcester, South Framingham, Watertown, Laconia και St. Louis, οι οποίοι στις 16 Νοεμβρίου,
(3-11-1912) ταξίδεψαν στην Ελλάδα με το ατμόπλοιο Martha Washington. Όλοι είναι άνδρες με θάρρος
και αποφασιστικότητα, εμπνευσμένοι με τα υψηλότερα ιδανικά και όλοι έχουν κάνει
μεγάλες θυσίες, με σκοπό να υπερασπίσουν την πατρίδα τους και να πολεμήσουν για
την απελευθέρωση του όμορφου και ιστορικού αυτού νησιού.
Οι
περισσότεροι από αυτούς είχαν φύγει από τη Λέσβο, για να αποφύγουν τη
στρατιωτική θητεία στον τουρκικό στρατό και την τυραννική συμπεριφορά της
οθωμανικής κυβέρνησης και ήλθαν στην Αμερική για να βρουν καταφύγιο από τη
διαρκή δίωξη. Τώρα, αφήνοντας την Αμερική για να πολεμήσουν στη Λέσβο, εγκατέλειψαν
τις δουλειές τους και άφησαν αποδοτικές θέσεις.
Η ελληνική κυβέρνηση υποδέχτηκε με χαρά τη
Λεσβιακή Φάλαγγα. Κατά την άφιξή της στην Αθήνα Έλληνες αξιωματούχοι ανέλαβαν
να διοικήσουν τους λεγεωνάριους και είμαι ευτυχής πέρα από κάθε έκφραση να
γνωρίζω ότι η Λεσβιακή Φάλαγγα έχει μια τιμητική θέση στην εμπροσθοφυλακή των
ελληνικών δυνάμεων που νίκησε τους Τούρκους στο εσωτερικό της Λέσβου και ότι
επιτέλους οι προσπάθειές μας στέφθηκαν από επιτυχία».
Σύμφωνα
με τη σύζυγό μου Κωνσταντίνα Βάκκα,
απόσπασμα της παραπάνω συνέντευξης αναδημοσιεύθηκε την 1-1-1913 (19-12-1912)
στην εφημερίδα Norwich Bulletin με την εξής εισαγωγή:
«Πρόσφατα τηλεγραφήματα που έρχονται στο Norwich από την Ελλάδα,
καταγράφουν ότι στους εθελοντές από τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει δοθεί μια
τιμητική θέση στην πρώτη γραμμή των δυνάμεων που νίκησαν τους Τούρκους στο
εσωτερικό της Λέσβου. Οι παραπάνω άνδρες, που πήραν τον τίτλο "Λεσβιακή
Φάλαγγα", είναι ένα από τα καλύτερα σώματα ανάμεσα στα ελληνικά
στρατεύματα, αριθμούν τους 210 και γύρω στους 25 από αυτούς είναι άνδρες του Norwich, που προσφέρθηκαν
εθελοντές και έγιναν αποδεκτοί.
Ένα τηλεγράφημα ενός από αυτούς, του Ιωάννη Βαρτή, παραλήφθηκε στο Norwich την τρέχουσα
εβδομάδα από τον αδερφό του Γεώργιο
Βαρτή, που ανακοίνωνε τη θαυμάσια νίκη εναντίον των 1.800 Τούρκων, που η
Λεσβιακή Φάλαγγα, μαζί με άλλα ελληνικά στρατεύματα, περικύκλωσαν και απέκοψαν
από κάθε εξωτερική βοήθεια. Επίσης ένα γράμμα από την Αθήνα σταλμένο από τον
Ιωάννη Βαρτή, μόλις οι άνδρες του Norwich αναχωρούσαν από την Αθήνα για το μέτωπο της Λέσβου, παραλήφθηκε
από τον αδελφό του στο Norwich πριν από τρεις μέρες.
Το ενδιαφέρον των Ελλήνων του Norwich κορυφώνεται σχετικά
με τον πόλεμο, στους εκατοντάδες άνδρες αυτής της πόλης, που πήγαν να
πολεμήσουν στη μητρική πατρίδα τους πριν από μερικούς μήνες και σε εκείνους
που, αναγκασμένοι να μείνουν στα σπίτια τους, προσέφεραν πολλά χρήματα. Το ίδιο
πατριωτικό πνεύμα αισθάνθηκαν και οι Έλληνες των γειτονικών πόλεων New London, Westerly και Willmantic, που όλοι έστειλαν
βοήθημα για τις έκτακτες ανάγκες».
Αριστείδης Κυριαζής
Πηγή: Εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης, Σάββατο 17-12-2016.
