ΚΟΡΝΑΡΟ - ΠΙΣΚΟΠΙΑ ΕΛΕΝΑ ΛΟΥΚΡΕΤΣΙΑ

Από το φίλο του blog μας και συγγραφέα Λεωνίδα Καρνάρο λάβαμε και αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα http://www.peri-grafis.net/ergo.php?id=1361 το παρακάτω κείμενο, που αναφέρεται με θαυμασμό σε μια εξαιρετική γυναικεία μορφή της επιφανούς οικογένειας Κορνάρο, την πρώτη γυναίκα στον κόσμο που κατάφερε το 1678 να αποκτήσει Διδακτορικό Δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα Ιταλίας, σπουδαίο κατόρθωμα, μέσα στην ανδροκρατούμενη κοινωνία του 17ου αιώνα…       

   

Γυναίκες του Κόσμου:

Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο - Πισκόπια (1646-1684)

Μια Σύντομη, Λαμπερή σαν Άστρο, Παρουσία

            

Πριν ξεκινήσω να μιλώ για μιαν ακόμα Γυναίκα, με το Γάμμα κεφαλαίο, πρέπει να πω, νόμισα πως είχα τελειώσει πια με τούτα τα άρθρα. Όχι, προς Θεού όχι, πως είχανε τελειώσει οι σημαντικές Γυναίκες του Κόσμου… […]

Και φυσικά, πριν ξεκινήσω με το κυρίως πρόσωπο του άρθρου, να κάνω μια κάπως εκτεταμένη εισαγωγή, στις οικογενειακές της ρίζες, που μετράν από το 1300 μ.Χ. περίπου και πρόκειται για ένα από τα μεγάλα τζάκια της εποχής. Κι αυτό, γιατί όπως μαντεύω, απ’ όσα διάβασα, είναι ένα άγνωστο κομμάτι ιστορίας σε πολύ κόσμο. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν και καλό μας ταξίδι.

 
Κατά καιρούς οι Φράγκοι βασιλείς παραχωρούσανε προνόμια στην παροικία των Βενετών εμπόρων στη μεγαλόνησο, καθώς και σε άλλες παροικίες ιταλικών πόλεων, όπως αυτή των Γενουατών. Οι δύο πόλεις-κράτη, λόγω του ανταγωνισμού που υπήρχε μεταξύ τους, έρχονταν σε αντιπαράθεση μέσω των παροικιών τους στο μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου, για την ίδια τη μεγαλόνησο. Η οικονομική διείσδυση και ο επεκτατισμός των δύο ναυτικών δυνάμεων σήμαινε ταυτοχρόνως και κατάχρηση προνομίων και παρέμβαση στα εσωτερικά του κράτους. Επίσης, οι χάρες που γίνονταν στους Φράγκους βασιλείς αποδεικνύονταν επικερδείς τόσο για τα δυο κράτη, όσο και για μερικούς υπηκόους τους. Ενδεικτική περίπτωση αποτελεί ο Φεντερίκο Κορνάρο, του κλάδου της οικογένειας Κορνάρο, που αργότερα καθώς κι οι απόγονοί του έφεραν το επώνυμο Cornaro-Piscopia (Κορνάροι της Επισκοπής).

     Ο γενάρχης της οικογένειας, που έφερε δίπλα στο κυρίως επίθετό του ένα κυπριακό τοπωνύμιο, ήταν ο Federico Corner. O πολυσχιδής αυτός έμπορος και μέγας επιχειρηματίας της εποχής ήταν μέλος της αρχαίας και λαμπρής οικογένειας των Κορνάρο, που οι ρίζες της ανάγονται στη Ρώμη κι ήτανε γνωστοί με την επωνυμία Cornelii. Στην αρχή εγκατασταθήκανε στη Πάντοβα κι αργότερα στη πόλη των τενάγων (βάλτων) κοντά στο Λίντο.

     Κατά τον 14ο αιώνα, η εν λόγω οικογένεια μαρτυρείται ως μια πλούσια οικογένεια που τα μέλη της διαπρέπουν είτε ως έμποροι είτε καταλαμβάνοντας υψηλές θέσεις στη Δημοκρατία της Βενετίας, χωρίς εξαίρεση ακόμη κι αυτού του ύπατου αξιώματος του δόγη. Συνολικά τέσσερις δόγηδες κατάγονταν από την επιφανή οικογένεια των Κορνάρο. Η οικογένεια Κορνάρο είχε ιδιόκτητα λαμπρά μέγαρα στη Βενετία και μέλη της υπήρξαν φεουδάρχες κι αφέντες στο Άργος και στο Ναύπλιο της Πελοποννήσου, στην Εύβοια (Negroponte), στη Κάρπαθο (Scarpanto), στη Δαλματία και στην Επισκοπή της Κύπρου.

     Ο κλάδος αυτός των Κορνάρο έλαβε την προσωνυμία Cornari-Piscopia, εις ανάμνηση της Επισκοπής της Κύπρου με τα εύφορα κτήματα, που ήτανε περιουσία τους. Οι σπουδαιότεροι κλάδοι της οικογένειας Κορνάρο είναι δύο, αυτός των Cornaro που κατείχανε την Επισκοπή και ο κλάδος των Κορνάρο από όπου γεννήθηκε αργότερα η βασίλισσα της Κύπρου, Αικατερίνη Κορνάρο. Ο τελευταίος αυτός κλάδος, λόγω της Αικατερίνης, είναι γνωστός με την επωνυμία Cornaro della Regina (Κορνάρο της Βασιλίσσης) ή Cornaro da Ca’Granda (Κορνάρο του Μεγάλου Οίκου).

     Ίσως η τύχη να μην ευνοούσε τόσο τον Φεντερίκο, αν δε συναντούσε το βασιλιά της Κύπρου Πέτρο Α’. Ο θρυλικός βασιλιάς κι ίσως ο σπουδαιότερος από τη δυναστεία των Λουζινιάν υπήρξε ένδοξος σταυροφόρος εναντίον του ισλάμ κι η φήμη κι η δόξα του φτάσανε στην Ευρώπη, ενώ η κυπριακή λαϊκή μούσα τον ύμνησε ως ρήγα της Ανατολής και βασιλιά της Δύσης. Όταν περιηγήθηκε στις χώρες της Ευρώπης για να οργανώσει μια νέα σταυροφορία για την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων, ο δυτικός κόσμος τον υποδέχθηκε μ’ ενθουσιασμό και συναθροιζότανε για να τον θαυμάσει από κοντά.

     Ο πλούσιος Βενετός Φεντερίκο ―και μετέπειτα θεμελιωτής του κλάδου που είχε ως φέουδο την Επισκοπή― φιλοξένησε το βασιλιά της Κύπρου Πέτρο Α’ στο μέγαρό του στη Βενετία, που βρισκότανε στην ενορία του Αγίου Λουκά, στο Μεγάλο Κανάλι. Το μέγαρό του υπήρξε ένα από τα παλαιά και λαμπρά μέγαρα και ήταν οικοδομημένο, σύμφωνα με τους ειδικούς, σε βυζαντινή τεχνοτροπία. Ο Κορνάρο πρόσφερε λαμπρή φιλοξενία στο βασιλιά της Κύπρου, αλλά η γενναιοδωρία του προς αυτόν ήταν ακόμη πιο μεγάλη, αφού, επίσης, του παραχώρησε τεράστια δάνεια. Το ποσό που του δάνεισε ανερχότανε στο ύψος των 60.000 δουκάτων, γιατί ο βασιλιάς το ’χε ανάγκη για τις προετοιμασίες ενός νέου πολέμου κατά των απίστων. Ο βασιλιάς με τη σειρά του έχρισε τον Φεντερίκο Ιππότη του Τάγματος του Ξίφους, ένα τάγμα που εμπνευστής και ιδρυτής υπήρξε ο ίδιος ο βασιλιάς Πέτρος. Επίσης, του παραχώρησε την άδεια να φέρει το οικόσημο των Λουζινιάν μαζί με το έμβλημα του Τάγματος του Ξίφους, το οποίο έφερε το εύστοχο μότο: Εμμένειν τη αρετή (Pour loyaute maintenir). Ο Κορνάρο δεν παρέλειψε να χαράξει τα οικόσημα αυτά στην πρόσοψη του μεγάρου του. Σε αντάλλαγμα, ο βασιλιάς της Κύπρου του παραχώρησε την Επισκοπή με τις μεγάλες εύφορες εκτάσεις και τα πλούσια νερά της περιοχής, κυρίως αυτά του ποταμού Κούρρη. Με τον τρόπο αυτό άρχισε η συστηματική εκμετάλλευση των φυτειών ζαχαροκάλαμου που υπήρχαν εκεί κι απ’ όπου μετέπειτα τροφοδοτούσε τη Βενετία.

     Μετά τη δολοφονία του βασιλιά Πέτρου, ο Κορνάρος συνέχισε να έχει στενές σχέσεις με το μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου. Το 1378 είχε μεσολαβήσει για το γάμο του βασιλιά της Κύπρου Πέτρου Β’ με τη Βαλεντίνα Βισκόντι (Valentina Visconti), θυγατέρα του δούκα του Μιλάνου. Η Βαλεντίνα, πριν μεταβεί στην Κύπρο, είχε φιλοξενηθεί, επίσης, από τον Φεντερίκο στο ανάκτορό του στη Βενετία. Ο γιος του Ιωάννης, όταν κατά καιρούς αντιμετώπιζε προβλήματα με τα φέουδά του στην Κύπρο, δηλαδή αυτό της Επισκοπής κι αυτό της Μόρφου, η Γαληνοτάτη, όπως σε όλες τις περιπτώσεις, με ιδιαίτερη φροντίδα υπερασπιζότανε τα συμφέροντα της οικογένειας Κορνάρο. Επίσης, η Γαληνοτάτη, μέσω των πρέσβεών της, επενέβαινε, ώστε να επέλθει κάποια λύση σχετικά με τις συγκρούσεις που αφορούσαν στα δικαιώματα άρδευσης της περιοχής της Επισκοπής, που κατείχε η οικογένεια Κορνάρο με τους ιππότες του Αγίου Ιωάννη, που διέμεναν στο γειτονικό Κολόσσι.

     Οι δεσμοί με το βασίλειο της Κύπρου γίνονται αργότερα ακόμη πιο στενοί, όταν ο γιος του Φεντερίκο, Πέτρος Κορνάρο, νυμφεύεται τη Μαρία (di Enghien) Λουζινιάν, πριγκίπισσα του Άργους και του Ναυπλίου στην Πελοπόννησο. Όταν λίγο μετά ο Πέτρος πέθανε χωρίς να αφήσει απογόνους, η Μαρία, με έγγραφο ημερομηνίας 12 Δεκέμβρη 1388, παραχωρούσε τις κτήσεις αυτές στη Γαληνοτάτη, με το φόβο ότι θα πέφτανε στην εξουσία των Οθωμανών. Η περίπτωση αυτή βέβαια ανακαλεί στη μνήμη μας τον επιδέξιο τρόπο με τον οποίον αργότερα οι Βενετοί είχανε περάσει στην εξουσία τους και το βασίλειο της Κύπρου από τα χέρια της Αικατερίνης Κορνάρο. Οι Cornari-Piscopia συνδέθηκαν στενά με την Κύπρο κι αφήσανε τα ίχνη τους κυρίως σ’ ό,τι έχει σχέση με την καλλιέργεια της ζάχαρης στην Επισκοπή Λεμεσού.

     Το κύριο κέντρο, με φυτείες ζαχαροκάλαμου και παραγωγή ζάχαρης, των Κορνάρο βρισκόταν στην Επισκοπή και μαρτυρείται από το 1365. Το 1494, όπως μας πληροφορεί μια πηγή, οι Κορνάρο είχανε προσλάβει για την καλλιέργεια και επεξεργασία της ζάχαρης γύρω στους 400 εργάτες, μεταξύ των οποίων, όπως λέγεται, και δούλους. Η απόκτηση της Επισκοπής από τον Φεντερίκο Κορνάρο εξασφάλισε σ’ αυτόν και την οικογένειά του ένα σημαντικό ρόλο στην κυπριακή παραγωγή και το εμπόριο ζάχαρης. Παρ’ όλο που κατά καιρούς οι σχέσεις της Γαληνοτάτης με τους Λουζινιάν ήτανε τεταμένες, ώστε σε διάφορες περιπτώσεις διέτασσε τους πολίτες της να εγκαταλείψουν τη νήσο, κατ’ εξαίρεση, όμως, επέτρεπε στους Κορνάρο να διατηρούν εκεί έναν πράκτορα και να συνεχίζουν να εξάγουνε τα προϊόντα των κτήσεών τους στη Βενετία. Άλλωστε οι αδελφοί Κορνάρο – Φεντερίκο, Φαντίνο και Μάρκο – ήδη από το 1360 ήτανε συνεταίροι σε οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες στην Κύπρο. Για την εκμετάλλευση της ζάχαρης που παραγότανε στις φυτείες της Επισκοπής, δαπάνησαν μεγάλα ποσά, τόσο για την επεξεργασία, όσο και για την παραγωγή της. Το διυλιστήριο ζάχαρης των Κορνάρο στην Επισκοπή, στην τοποθεσία Σεράγια, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ένα μνημείο-κλειδί της ενετικής βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στην Κύπρο.

     Ένα σωζόμενο σχέδιο του Καστέλο Ντα Πισκόπια, που προέρχεται απ’ το Κρατικό Αρχείο Βενετίας, αποτελεί το μοναδικό τεκμήριο που παρέχει πολύτιμες ενδείξεις για την εγκατάσταση αυτή των Κορνάρο. Το διυλιστήριο των Κορνάρο είναι μια βιομηχανική εγκατάσταση κτισμένη από Ενετούς ιδιοκτήτες σε λεβαντίνικο σχέδιο, γεγονός που μαρτυρεί ότι το κυπριακό αυτό μοντέλο επηρέασε τις βιομηχανικές κατασκευές στη Βενετία. Αυτό ίσως να δίνει εξήγηση στο γεγονός ότι η Βενετία ήταν μια από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που έκτισε τα δικά της διυλιστήρια, όπως μαρτυρεί η παρουσία διυλιστηρίων ζάχαρης (raffinatori di zucchero) πριν από το 1468, καθώς κι άλλα ευρήματα του 15ου και 16ου αιώνα, κοντά στη Βενετία.

     Οι πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές στην τοποθεσία Σεράγια της Επισκοπής, όπου βρίσκονται κατάλοιπα των ζαχαρόμυλων των Κορνάρο, έδειξαν ότι το σύμπλεγμα διαθέτει εγκαταστάσεις για το βράσιμο και το άλεσμα της ζάχαρης, αποθήκες κ.ά. Οι εγκαταστάσεις για το άλεσμα παρέχουν ενδείξεις για τη μηχανική διαδικασία με την οποία λειτουργούσαν αυτά τα υδροκίνητα μηχανήματα. Σε υπόγειο αψιδωτό θάλαμο στεγαζόταν ο τροχός που γύριζε τη μυλόπετρα στο ισόγειο. Υπάρχουν επίσης καλά διατηρημένες οι διπλές εστίες πάνω από τα καμίνια, όπου έβραζαν οι μεγάλοι χάλκινοι λέβητες με το χυμό από το ζαχαροκάλαμο. Η ύπαρξη μιας ορθογώνιας δεξαμενής, που χρησίμευε για το πλύσιμο των πήλινων καλουπιών για τη ζάχαρη, καθώς και το υδραγωγείο, αποτελούν άλλα αξιόλογα τμήματα του ζαχαρόμυλου των Κορνάρο.

     Αργότερα, όταν η Κύπρος πέρασε στην εξουσία της Γαληνοτάτης, οι Κορνάροι της Επισκοπής, απόγονοι του Φεντερίκο, είχαν αποκτήσει κι άλλα φέουδα στην Κύπρο εκτός από την Επισκοπή, όπως το χωριό Αντρολύκου της περιοχής της Χρυσοχούς, καθώς και την Αλεξανδρέττα, στην περιοχή της Αλεξανδρέττας. Ο οικισμός της Αλεξανδρέττας χάθηκε με την πάροδο των ετών και το τοπωνύμιο ξεχάστηκε, ενώ όλη η περιοχή κατά τα νεότερα χρόνια ονομάστηκε Τηλλυρία.

     Οι Κορνάροι, όπως για παράδειγμα ο Γαβριήλ Κορνάρος, φεουδάρχης της Αλεξανδρέττας, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο μετέπειτα δόγης Λεονάρδος Ντόνα αλλά κι άλλα βενετικά ανέκδοτα έγγραφα, είχε δημιουργήσει στην Αλεξανδρέττα ένα ναυπηγείο. Οι Κορνάροι προσπάθησαν ακόμη να εξορύξουν στην περιοχή Αφροδίσια της Αλεξανδρέττας κάποια πετρώματα με την ελπίδα ότι θα ήταν διαμάντια, αλλά δυστυχώς επρόκειτο για λίθους που έμοιαζαν απλώς.

     Ενδιαφέρουσα ωστόσο μαρτυρία είναι αυτή που διασώζει ο Μαρίνο Σανούτο o Νεότερος στα Ημερολόγιά του, για τη σχέση της εν λόγω οικογένειας με το βασιλιά Πέτρο της Κύπρου και γενικά με τη μεγαλόνησο. Η σύζυγος, γράφει, του Φαντίνο της Επισκοπής είχε ένα βαρύτιμο περιδέραιο, ωραιότατο και πλούσιο σε διακόσμηση, που κάποτε ανήκε στον βασιλιά της Κύπρου.

    Οι απόγονοι των Cornaro-Piscopia και συγκεκριμένα ο Τζιοβάνι Μπατίστα Κορνάρο (Giovanni Battista Cornaro) το 1680 απευθύνθηκε στο δόγη, προβάλλοντας διεκδικήσεις ως Cornaro-Piscopia, ώστε να έχει το δικαίωμα να φέρει τα διάσημα του Τάγματος του Ξίφους, που είχανε παραχωρηθεί από το βασιλιά Πέτρο στον πρόγονό του Federico Cornaro-Piscopia.

Κι εδώ αρχίζουμε να μπαίνουμε στο ενδιαφέρον κομμάτι μας, καθώς μια απόγονος των Κορνάρων της Επισκοπής μας κέρδισε την καρδιά. Αξίζει λοιπόν να αναφέρουμε ότι η θυγατέρα του Giovanni Battista, Ελένα Λουκρέτσια, μαζί με τη βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη υπήρξαν οι δυο πιο λαμπρές γυναικείες φυσιογνωμίες των δύο κλάδων αντίστοιχα της οικογένειας Κορνάρο. Η Ελένα Λουκρέτσια έμεινε γνωστή στην ιστορία ως επτάγλωσσο θαύμα γιατί γνώριζε επτά γλώσσες κι υπήρξε η πρώτη γυναίκα που είχε εκπονήσει διδακτορική διατριβή. Κι όχι μόνον αυτά!

Ήτανε «τέρας» μορφώσεως. Έλαβε Διδακτορικό στη φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα υπό την παρουσία χιλιάδων μελετητών. Το Πανεπιστήμιο έχει ένα μετάλλιο στη μνήμη της κι υπάρχει ακόμα ένα μαρμάρινο άγαλμα. Το κολέγιο Βάσαρ στη Νέα Υόρκη έχει ένα ζωγραφισμένο γυάλινο τζάμι, το οποίο αναπαριστά τα επιτεύγματά της. Μελέτησε λατινικά, ελληνικά, μουσική, θεολογία και μαθηματικά και τελικά έμαθε εβραϊκά, αραβικά, χαλδαίικα (νότιας Μεσοποταμίας), καθώς και γαλλικά, αγγλικά και ισπανικά. Μελέτησε φιλοσοφία και αστρονομία. Έχοντας μουσικό ταλέντο, όταν ήταν 17 ετών, μπορούσε να τραγουδήσει, να συνθέσει και να παίξει όργανα όπως βιολί, άρπα και πιάνο της εποχής, το αρπίχορδο. Ο πατέρας της μικρής έμεινε τελικά στην ιστορία, όχι για τα όσα πάλεψε μια ζωή, αλλά λόγω της θυγατέρας του. Η ζωή καμιά φορά έχει και χιούμορ… Αλλά βιαζόμαστε λιγάκι, γι’ αυτό ας πιάσουμε το νήμα της ιστορίας από την αρχή.

Κατ’ αρχήν να πω, πριν ξεκινήσω, πως στο 17ο αιώνα, που εκτυλίσσεται η ιστορία, οι ανώτερες σπουδές είναι απαγορευμένες για όλες τις γυναίκες, εκτός από εκείνες που ανήκανε στις υψηλές κοινωνικές τάξεις και σε μεγάλο βαθμό και για τους άντρες κιόλας. Είναι 5 Ιουνίου του σωτηρίου έτους 1646 μ.Χ., που έρχεται στον κόσμο ένα κοριτσάκι, που έμελλε να γράψει, στα λίγα χρόνια που έζησε, πιότερην ιστορία απ’ όση οι πρόγονοί της μαζί, ξοδεύοντας μάλιστα πολύ περισσότερο χρόνο, χρήμα και κόπους. Είμαστε στη Βενετία και το κοριτσάκι αυτό είναι η Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο Πισκόπια (Elena Lucrezia Cornaro Piscopia), γόνος όπως είδαμε μιας μεγάλης Βενετικής οικογένειας με οικόσημο, με ιστορία, με φέουδα και κύρος. Πατέρας της ο Τζιοβάνι Μπατίστα Κορνάρο Πισκόπια, Πληρεξούσιος του Σαν Μάρκο και πολύ αξιότιμος Βενετός. Μητέρα της είναι η Ζανέτα Τζιοβάνα Μπόνι (Zanetta Giovanna Boni), που πριν το γάμο της δεν ανήκε στα υψηλά στρώματα της κοινωνικής τάξης, κοινώς ήταν μια απλή κοπελίτσα, αλλά ο έρωτας δεν κοιτά τέτοια… Η μικρή είχε ακόμα δυο αδέλφια μεγαλύτερα, μιαν αδελφή μεγαλύτερη κι έναν αδερφό μικρότερο.

Μεγάλωσε σε μια μάλλον μοναχική ατμόσφαιρα, γεμάτη σπουδές, μάθηση κι επίγνωση του τι αντιπροσώπευε η ιστορία της οικογένειάς της. Η πιτσιρίκα, νωρίς-νωρίς για να μη χάνει χρόνο, στα επτά της κιόλας ξεκίνησε να διδάσκεται ξένες γλώσσες κλασικές και μη και… κρατηθείτε: Λατινικά, Αρχαία Ελληνικά και παράλληλα γραμματική και μουσική. Κι όλα αυτά από τον Πάστορα της οικογένειας, τον Πανιερώτατο Τζιαμπατίστα Φαμπρίς. Επιπροσθέτως, κι όταν μιλούσε επαρκώς τις δύο αυτές γλώσσες, ξεκινά Εβραϊκά, Ισπανικά, Γαλλικά, Αραβικά και Χαλδαίικα παρακαλώ, κι όταν κι αυτές γίνανε πλέον κτήμα της, της δώσανε παρατσούκλι το Επτάγλωσση Μαέστρος (Oraculum Septilingue). Αλλά δεν σταμάτησε εκεί, έδειξε τρομερή ικανότητα λογικής και συλλογιστικής κι ήτανε σπουδάστρια των επιστημών με ίδιες υψηλές επιδόσεις, όπως και στην εκμάθηση γλωσσών. Σπούδασε μαθηματικά και αστρονομία, καθώς και φιλοσοφία και θεολογία. Τα δυο τελευταία ήτανε και οι μεγάλες της αγάπες κι είχε και άλλους διδασκάλους: Τζον Βάλιερ Δρ Μπαρτολόττι, Αλεξάντερ Άντερσον και Λουίτζι Αμπρόζιο Γραντενίγκο, που αλληλοκαλύπτανε τα κενά και στα λοιπά μαθήματα.

                                                                        

Στα δεκαεννιά της ήδη ήταν η πιο γραμματιζούμενη και καλλιεργημένη γυναίκα στη Βενετία. Ο πατέρας της, βλέποντας πως το κορίτσι τα παίρνει τα γράμματα, την ενθάρρυνε ζωηρά κι όταν έγινε 25 ετών (1672) την έστειλε στο διακεκριμένο πανεπιστήμιο της εποχής, στην Πάντοβα, για να συνεχίσει (!!!) τις σπουδές της. Της αγόρασε κι ένα σπιτάκι κοντά στο Πανεπιστήμιο. Είχε αρχίσει να νοσεί, ξαφνικά, όμως, ως δια μαγείας, η αρρώστια μπήκε σε ύφεση, με το ξεκίνημα των σπουδών της. Λίγο μετά την είσοδο στο Πανεπιστήμιο, έγραψε στον πατέρα της:

     «Με τη χαρά των σπουδών, τον υγιεινό καθαρόν αέρα και την επιμελή φροντίδα των γιατρών, νιώθω δυνατότερη κι έτσι ελπίζω πως στο μέλλον θα καταφέρω να επιστρέψω στις σπουδές μου κι άρα να σώσω το όνομα του Οίκου μας από την αφάνεια και τη λήθη»!

     Η νεαρά, πρέπει να πω, ήτανε και βαθιά θρησκευόμενη, δεν γουστάριζε να μαζεύει πτυχία, γουστάριζε να μαθαίνει, είχε μια τεράστια πείνα για τις γνώσεις που προτιμούσε, αλλά ο μπαμπάς επέμεινε, γιατί, όπως της εξήγησε, έπρεπε ο κόσμος να αναγνωρίσει τις απίστευτες γνώσεις της, να τις πιστοποιήσει δηλαδή. Έτσι, τι να κάνει το κορίτσι, υπέκυψε στις πιέσεις του πατέρα κι όρμησε με ζήλο, και τέλος έδωσε εργασία για να πάρει το διδακτορικό της. Αυτό συνάντησε δυσκολίες κι ισχυρή αντίσταση, όταν υπέβαλε την εργασία, καθώς οι αξιωματούχοι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αρνήθηκαν να δώσουνε διδακτορικό σε μια γυναίκα! (Ακόμα και μέχρι τις αρχές του 21^ο αιώνα, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν έβλεπε με καλό μάτι τις γυναίκες κληρικούς). Η Ελένα την ξανακαταθέτει με επιμονή του πατέρα της, την υποστηρίζει με ολάκερες παραγράφους από τα κείμενα του Αριστοτέλη, κι αυτή τη φορά η Εκκλησία υποχωρεί και της δίδει το Διδακτορικό για τη Φιλοσοφία! Μεγάλη δουλειά, κυρίες και κύριοι, το λέω και συγκινούμαι: σ’ έναν κόσμο αμιγώς αντρικό κι εχθρικό, έναν κόσμο καμιά εκατοστή χρόνια πριν τη μεγάλη Ντι Σατλέ που θα ‘τανε και πιο εύκολα, κατάφερε μια γυναίκα να γίνει η 1^η που απέκτησε ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ!!! Μάλιστα!

     «Ένα χρόνο πριν το διδακτορικό της (1677), έχουνε καταφθάσει ένα σωρό κόσμος εκλεκτός, για εκείνες τις ξακουστές πλέον συναντήσεις και συζητήσεις της. Έχει μαζευτεί ολάκερο το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα, μεγάλο μέρος της Γερουσίας αλλά και πολίτες της Βενετίας, και το θέμα είναι φιλοσοφικού περιεχομένου και γίνεται στα αρχαία ελληνικά και λατινικά. Απέναντί της βρίσκονται οι: Τζιοβάνι Γκραντενίγκο, Φάδερς Φ. Κάρο, Γ. Φιορέλο. Κι οι τρεις τους τη γνωρίζουνε καλά, τη σέβονται, είναι και γνώστες θαυμάσιοι του αντικειμένου, μα εκείνη με μιαν ήρεμη δύναμη ίσταται απέναντί τους, συνομιλώντας, επιχειρηματολογώντας, στηρίζοντας τις θέσεις και τις απόψεις της με μιαν ολύμπια ψυχραιμία. Αυτή η δημόσια συζήτηση ήτανε που έπαιξε το ρόλο της στη μετέπειτα απόκτηση του Διδακτορικού της. Αλλά σαν να τη βλέπει κανείς: Ήρεμη, με τη Σφραγίδα της Γνώσης,  το Φιλί του Θανάτου στο μέτωπο, τη Λάμψη της αγνής και καθάριας ψυχής, να μιλά, να απαντά και να καθηλώνει τους πάντες γύρω της»!

     Η Ιστορική αυτή Διδακτορική Εργασία για τη Φιλοσοφία ήτανε να γίνει στο Σαλόνι του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, αλλά δεν ήτανε δυνατόν αυτό το σαλονάκι να χωρέσει τους επισκέπτες – αναγνώστες – θαυμαστές - περίεργους, έτσι μεταφέρθηκε στον Καθεδρικό της Αγίας Παρθένου στην Πάντοβα. Και τώρα προσέξετε παρακαλώ: Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του διδακτορικού της, η Ελένα εντυπωσίασε, εξέπληξε και… τρόμαξε τους εξεταστές της με τις λαμπρές απαντήσεις της τόσο, που κρίνανε πως η τεράστια γνώση της είχε υπερκαλύψει το μάθημα της Φιλοσοφίας. Στις 25 Ιούνη 1678, η Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο Πισκόπια λαμβάνει το πτυχίο της στη Φιλοσοφία κι ήτανε τότε 32 ετών! Επίσης, η Δρ Ελένα Κορνάρο, λαμβάνει επιπροσθέτως: το Δαχτυλίδι του Δόκτωρος, την Κάπα από Ερμίνα του Διδάκτορος της Φιλοσοφίας και το Δάφνινο Στέμμα των Ποιητών.

Αν θυμάστε όμως, είχα πει νωρίτερα πως είχε σπουδάσει και μουσική. Ε λοιπόν στα 17 της ήδη υπολογιζόταν ως εξπέρ μουσικός. Έτσι λοιπόν, κατά τη διάρκεια της ζωής της, πέρα από το ότι ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια γνώσης της Φιλοσοφίας, έκανε χτήμα της το αρπίχορδο, το κλαβίχορδο, την άρπα και το βιολί. Η κυριαρχία της και στο χώρο της μουσικής στεφανώθηκε από τα κομμάτια που συνέθεσε, αλλά επίσης είχε κι ωραία, καλλιεργημένη φωνή. Πριν απ’ αυτό όμως, όντας θρησκευόμενη, όπως προείπα, στα 11 της είχε δώσει κρυφά όρκον αγνότητας, όρκο που σεβάστηκε καθ’ όλη τη ζωή της και δεν τον πάτησε ποτέ.

                     

Η Δρ Κορνάρο έγινε εξέχον μέλος στις πιο ξακουστές Ακαδημίες της εποχής, δεχόταν επισκέψεις από διάφορους επιφανείς Φιλοσόφους απ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου: κληρικοί, επιστήμονες, ευγενείς. Η Δρ Ελένα απολάμβανε τις συζητήσεις αυτές, έδινε διαλέξεις στη Θεολογία και παράλληλα συνέθετε μουσική. Κάποιοι ερευνητές λένε πως έγινε και Λέκτωρ των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα, το 1678. Μέχρι σήμερα η Δρ Κορνάρο είναι ευρέως αναγνωρισμένη από όλους τους Λέκτορες και συγγραφείς.

     Όταν τέλειωσε λοιπόν με τα πτυχία, αφιέρωσε τη ζωή της στη φιλανθρωπία. Απέκτησε μιαν υψηλή θέση στην κοινωνία της Βενετίας, αρνήθηκε προτάσεις γάμου από σημαντικότατους ανθρώπους κι αντίθετα ντύθηκε το ράσο του Τάγματος των Βενεδικτίνων μοναχών. Στα υπόλοιπα επτά χρόνια που της έμελλε να ζήσει επικεντρώθηκε στο να διδάσκει και να υπηρετεί τους φτωχούς!

Η Μεγάλη αυτή Κυρία πέθανε σε ηλικία 38 ετών, στις 26 Ιούλη 1684. Ο θάνατός της πιστεύεται πως προήλθε από φυματίωση κι έφερε στην Πάντοβα μεγάλο πένθος. Μια αληθινά αξιοσημείωτη κυρία είχε πεθάνει! Αξίζει να πω πως γίνανε, πέραν της Πάντοβα, τελετές κηδείας και σε τρεις ακόμα πόλεις της Ιταλίας: Ρώμη, Σιέννα, Βενετία. Η τελευταία της επιθυμία ήτανε να θαφτεί στο κοιμητήρι της Βασιλικής της Αγίας Τζιουστίνα στην Πάντοβα κι όχι στο εξαίρετο μαυσωλείο που ανήκε στην οικογένειά της, και μάλιστα να ταφεί σαν απλή μοναχή με το ράσο των Βενεδικτίνων. Την επόμενη χρονιά (1685), στο ετήσιο μνημόσυνό της, το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα δημιούργησε ένα μετάλλιο προς τιμήν της εξέχουσας σπουδάστριάς του.

Το 1895, η Ηγουμένη Ματίλντα Πάινσεντ (Mathilda Pynsent) του Αγγλικού τμήματος των Βενεδικτίνων Αδελφών άνοιξε τον τάφο της και τη μετέφερε για επαναταφή σε νέο φέρετρο, με νέα πλάκα που εξήρε τις αρετές της κι ανιστορούσε τη σύντομη ζωή της. Σήμερα, στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα υπάρχει το άγαλμά της, όπως επίσης σε γυάλινη απεικόνιση στο Πανεπιστήμιο Βάσαρ, στη Βιβλιοθήκη Τόμας, στις ΗΠΑ, που τη δείχνει κατά την παρουσίαση της εργασίας της στο αντίστοιχο της Πάντοβα και φτιάχτηκε το 1906. Στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ υπάρχει πορτρέτο της στον τοίχο της τάξης των Ιταλικών.

 

Κατά τη διάρκεια της ζωής της, έγραψε πολλά δοκίμια, διατριβές και λατρευτικές πραγματείες με φιλοσοφικά και θρησκευτικά θέματα. Επίσης ακαδημαϊκές μελέτες, μεταφράσεις και διάφορα άλλα άρθρα. Δημοσιευτήκανε στην Πάρμα μετά το θάνατό της, στα 1688, μα δυστυχώς ελάχιστα έχουνε διασωθεί κι αυτά είναι κυρίως επιστολές και κάποια ποιήματα. Το 1669 μετέφρασε από τα Ισπανικά το «Colloquio di Cristo nostro Redentore all’anima devota» (Dialogue between Christ Our Redeemer and a Devoted Soul – Διάλογος Μεταξύ Του Λυτρωτή Χριστού και Μιας Αφοσιωμένης Ψυχής) ένα βιβλίο από τον μοναχό Τζιοβάνι Λασπέρτζιο (Giovanni Laspergio). Το 1670 έγινε πρόεδρος της Ακαδημίας της Ειρήνης στη Βενετία. Σχεδόν ολάκερη η ακαδημαϊκή της συγγραφή έχει χαθεί κι όμως, παρά το τεράστιο της απώλειας αυτής, κανείς στον κόσμο δεν ξέχασε τη Δρ Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο Πισκόπια! Κι ούτε κι εμείς θα τη ξεχάσουμε… Δρ Ελένα Λουκρέτσια Κορνάρο Πισκόπια (βίντεο στα Ιταλικά).

Πηγή: http://www.peri-grafis.net/ergo.php?id=1361