ΤΟ ΠΑΝΑΓΥΡΙ ΤΗΣ ΛΙΩΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΥΓΕΡΗ

Παράδοση από τα Τελώνια (Άντισσα)

 

Το παναγύρι της Λιώτας και η Λυγερή

   

Στις 2 5  Α υ γ ο ύ σ τ ο υ, τα νιάμερα, γίνεται ένα μεγάλο παναγύρι στην Παναγιά της Λιώτας, που, κατά την παράδοση, την έχτισε μια εξόριστη Βασιλοπούλα του Βυζαντίου, η Λυγερή. Στο παναγύρι αυτό γινόντανε και παλαίστρες, όπου παίρνανε μέρος και οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού.

Κατά την παράδοση, η Λυγερή έπασχε από λέπρα. Διάλεξε τότε μια τοποθεσία «Καμάρη» στο Γαβαθά κι έχτισε έναν πύργο κι ένα λουτρό, για να λούζεται και να καθαρίζεται.

Ως τα σήμερα, σώζονται τα θεμέλια του πύργου, που ο κόσμος τα λέγει «το παλάτι της Λυγερής».

Μια μέρα η Λυγερή, κάνοντας τον περίπατό της προς τη Λιώτα, είδε ένα γουρουνάκι ακάθαρτο κι αρρωστημένο να κυλιέται μέσα στη λάσπη, κι ύστερα από λίγη ώρα να βγαίνει ολοκάθαρο και θεραπευμένο.

Την ίδια ώρα πετά τα ρούχα της και πέφτει και κυλιέται στη λάσπη. Κι όταν βγήκε και πλύθηκε, ήταν θεραπευμένη. Αυτό η Λυγερή το απέδωσε σε θαύμα της Παναγιάς. Κι όταν ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου το έμαθε, έστειλε αυτοκρατορική υπηρεσία στη Λυγερή με πλούσια δώρα και φλωριά.

Τότες η Λυγερή έχτισε την εκκλησιά της Παναγιάς στη Λιώτα, έστησε μια βρύση, φύτεψε κι έναν πλάτανο, που ως τα σήμερα λέγεται «ο πλάτανος της Λιώτας».

 

(Πηγή: «ΤΟ ΛΕΣΒΙΑΚΟ ΜΗΝΟΛΟΓΙΟ» του Παναγιώτη Νικήτα (Μυτιλήνη 1889 – 8/9/1965), έκδοση Β΄, Μυτιλήνη 2001, σελ. 262-263 / Φωτομηχανική ανατύπωση στο περιοδικό «ΛΕΣΒΙΑΚΑ», Δελτίον της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών, Τόμος Α΄, Τεύχος Α΄)