Ο Μάιος μας έφτασε…
Ο Μάιος μας έφτασε,
εμπρός βήμα ταχύ,
να τον προϋπαντήσουμε
παιδιά στην εξοχή.
Μάιος, ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου μας και τρίτος της άνοιξης, με 31 ημέρες. Άλλα ονόματά του: Λουλουδάς, Καλομηνάς, Κερασάρης, Χαλαζάς, Πεντεφάς, Πενταδείλινος, Πράσινος, Τριανταφυλλάς. Αντιστοιχεί με το μήνα Θαργηλιώνα των αρχαίων Αθηναίων, που γιορτάζονταν τα Ανθεοφόρια. Στα Ανθεστήρια ανασταινόταν ο θεός Ευάνθης, επίθετο του Διόνυσου, από το χυμένο αίμα του οποίου φύτρωσε η άμπελος. Στα ρωμαϊκά χρόνια γιορτάζονταν τα «Ροσάλλια», γιορτές προς τιμήν των νεκρών, που οι ψυχές τους ανέβαιναν στη γη και μπορούσαν να βλάψουν τον άνθρωπο. Σε εξοχικά μέρη, κοντά σε δέντρα και νερά, φαντάζονταν πως έβγαιναν Νεράιδες, δαιμονικά όντα που έπαιρναν τη μιλιά όποιου τους απαντούσε. Γι’ αυτό οι άνθρωποι δεν φύτευαν, δεν παντρεύονταν, δεν άρχιζαν δουλειές το Μάη.
Ο Μάης, σαν βασιλόπουλο της άνοιξης, μπαίνει στο καταστόλιστο παλάτι της αναγεννημένης φύσης και μας μαγεύει με τις ομορφιές και τα αρώματά του. Έχει όμως και μέρες αποφράδες, την 1η, την 8η, την 29η, μέρα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, και την 31η. Η Πρωτομαγιά δεν είναι καλό να πέσει Σάββατο, «γιατί θα σαβανωθούν πολλοί αυτό το μήνα». Έλεγαν χαρακτηριστικά: «Όλα τα Ψυχοσάββατα ας έρθουν κι ας περάσουν,/μόν’ του Μαγιού το Ψυχοσάββατο μην έρθει και μην περάσει». Ακόμα, πιστεύουν ότι ο Μάης είναι ο μήνας που μπορεί να τους να πιάσουν τα μάγια, γι’ αυτό πολλά έθιμα έχουν σκοπό την προφύλαξη απ’ αυτά.
Μαγιάτικο ρόδο από το Άλσος Βεΐκου Γαλατσίου Αττικής.
Φωτογραφία Μυρσίνης Μ. Βουνάτσου.
Από την Πρωτομαγιά του 1886, όταν στο Σικάγο έγινε μεγάλη διαδήλωση με σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο», η μέρα αυτή συνδέθηκε με τους αγώνες των εργατών για καλύτερες συνθήκες εργασίας. Στη μνήμη των θυμάτων του Σικάγου 1886, κατά τη διάρκεια συνόδου στις 20 Ιουλίου 1889 στο Παρίσι, η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών. Στην Ελλάδα ξεχωριστής σημασίας γεγονότα συνέβησαν την Πρωτομαγιά 1879, 1882, 1883, 1893, 1894, 1911, 1919, 1936, 1944, 1976. Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Α.Ν. 380/1968, η Πρωτομαγιά αποτελεί υποχρεωτική αργία για τους Έλληνες. Για την εργατική Πρωτομαγιά, μέρα απεργίας και διαδηλώσεων των εργαζομένων, διαβάστε τις σχετικές αναρτήσεις μας: http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2015/04/blog-post_30.html,http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2015/04/blog-post_55.html.
ΕΘΙΜΑ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ ΛΕΣΒΟΥ
Μάης, μήνας με μαγικό όνομα και ξεχωριστά έθιμα, που σκοπό είχαν να εξευμενίσουν τις φυσικές και μαγικές δυνάμεις, να φυλαχτούν από το κακό και να αποτρέψουν την αρνητική του επίδραση. Διαβάστε παρακάτω ποια πρωτομαγιάτικα έθιμα έχουμε στο Παλαιοχώρι Λέσβου:
• Την παραμονή ή ανήμερα της Πρωτομαγιάς φτιάχνουν το μαγιάτικο στεφάνι και το κρεμάζουν στην πόρτα ή στο μπαλκόνι του σπιτιού τους. Κόβουν «καπτούρα», πλατύφυλλο φυτό, σχηματίζουν μία κυκλική βάση και τη στολίζουν με λουλούδια από αγρούς ή κήπους. Φτιάχνουν μπουκετάκια από άνθη και τα δένουν πυκνά με σπάγκο ή χορτάρι πάνω στη βάση έτσι που κάθε μπουκετάκι να σκεπάζει τα κοτσάνια του προηγούμενου. Βάζουν ακόμα ένα αντιβασκανικό σκόρδο για να μην τους πιάνει το κακό μάτι, ένα βλαστάρι για καλή σοδειά κι ένα αγκάθι για το μάτι των εχθρών, «για να καρφώνονται απάνω στ' αγκάθι όλα τα άδικα και τα ψέματα του κόσμου». Όσοι έχουν δικούς στην ξενιτιά βάζουν στο στεφάνι κλωνάρι με ορνό από συκιά. Στην Αγιάσο βάζουν δαιμοναριά, άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα άνθη, για να "δαιμονίζονται" οι γαμπροί. Το μαγιάτικο στεφάνι δεν πρέπει να μπει μέσα στο σπίτι, το δένουν με κλωστή και το ανεβάζουν στο μπαλκόνι. Θα μείνει κρεμασμένο μέχρι την παραμονή του Άη-Γιάννη Λιοτροπιού 23 Ιουνίου, που θα το κάψουν στις φωτιές που ανάβουν στα τρίστρατα.
Το κυκλικό σχήμα του στεφανιού συμβολίζει τον αέναο κύκλο των εποχών και της ζωής, που είναι όμορφη σαν τα πολύχρωμα άνθη που το στολίζουν, αλλά και γεμάτη κινδύνους, που προσπαθούμε να τους αποτρέψουμε με μαγικά. Γι’ αυτό πολλοί συσχετίζουν το όνομα «Μάης» με τα μάγια. Άλλωστε, ο στολισμός των βωμών, των αγαλμάτων, των σπιτιών και των ανθρώπων με στεφάνια ή κλωνάρια ή γιρλάντες αποτελεί συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων, των οποίων οι γιορτές κι η καθημερινή ζωή ήταν στενά δεμένα με τη φύση και τις αόρατες δυνάμεις της, που τις είχαν θεοποιήσει.
• Από βραδύς βάζουν στο άστρο, να ξαστριστούν και ν’ αποκτήσουν μαγική δύναμη, παξιμάδι ζυμωμένο την Κόκκινη Πέμπτη σε κόκκινο κρασί με ζάχαρη, λουκούμια και βλαστούς από κλήμα. Το πρωί, μόλις φέξει, τρώνε όλα τα μέλη της οικογένειας. Το παξιμάδι και το κρασί με ζάχαρη θεωρούνται φυλαχτικά από τις αρρώστιες, τη βασκανία και τα μάγια. Το λουκούμι για να είναι ο λόγος τους «γλυκός». Το βλαστό, για να «βλασταίνει» ο λόγος τους, να τα καταφέρνουν στα προξενιά και να είναι πειστικοί στις συναλλαγές τους. Φροντίζουν ο βλαστός να μην έχει ψαλίδα, γιατί, αν φάνε την ψαλίδα, «θα κόβει η γλώσσα τους σαν ψαλίδι» !
• Τα αντιβασκανικά που έχουν βάλει στο άστρο και γάλα με εφτάζυμα παξιμάδια της Μεγάλης Πέμπτης τα τρώνε πρωί-πρωί, για να μην τους «κουμπώσει» ο κούκος με το λάλημά του ή προλάβει να τους γελάσει με το γκάρισμά του ο γάιδαρος, που ξυπνά νωρίς εκείνη τη μέρα!
• Το γάλα που άρμεγαν την Πρωτομαγιά από τα οικόσιτα κατσίκια ή αρνιά δεν το τυροκομούσαν. Το μοίραζαν σ’ αυτούς που δεν είχαν γαλακτοφόρα ζώα, σύμφωνα με το έθιμο που επικρατεί στο Παλαιοχώρι να προσφέρουν σε φίλους κανάτες με γάλα και τις άλλες μέρες του χρόνου. Θεωρείται καλό εκείνη τη μέρα να πιουν όλοι γάλα, μικροί και μεγάλοι, για να μην ψωριάσουν και για να προστατεύονται από τα φίδια και τους σκορπιούς. Να ένα ξόρκι για τα φίδια:
Σήμερα Πρωτομαγιά
βγαίνουν τα φίδια απ’ τη φωλιά
ούτε ήλιος να τα δει
ούτε μπροστά μου να φανεί.
βγαίνουν τα φίδια απ’ τη φωλιά
ούτε ήλιος να τα δει
ούτε μπροστά μου να φανεί.
• Την Πρωτομαγιά καταπίνουν ένα πράσινο μικρό καρύδι αμάσητο, για να «γκαρδιάσουν» τους αγαπητικούς τους και να περνά ο λόγος τους!
• Επίσης, πίνουν κόκκινο κρασί και τρώνε χλωρούς καρπούς, χλωροκούκια, τσάγαλα, βλαστούς από κλήμα κι άλλα φαγώσιμα χορταρικά.
• Τα μικρά παιδιά έβαζαν για λίγες ώρες σε ένα μπουκαλάκι νερό, ζάχαρη και πέταλα από μαγιάτικα τριαντάφυλλα κι έπιναν το αρωματισμένο τριανταφυλλόνερο.
• Πήγαιναν παρέες-παρέες έξω απ’ το χωριό «να πιάσουν το Μάη» στις εξοχές, παλαιότερα στη «Φούσα», και περνούσαν τη μέρα τους καθισμένοι πάνω στα χόρτα και τ’ αγριολούλουδα. Τα μικρά κορίτσια έκαναν γιρλάντες περνώντας σε κλωστή μαργαρίτες (απιράθις) και τις φορούσαν στο λαιμό σαν κολιέ και βραχιόλια στα χέρια. Πιο όμορφα ήταν τα στεφάνια που έβαζαν στα μαλλιά. Έκοβαν ένα πλατύ πράσινο ευλύγιστο φύλλο, το ένωναν σε κύκλο στερεώνοντάς το με μια αχλάδα, το τρυπούσαν μετά ανά διαστήματα, έβαζαν στις τρύπες πολύχρωμα αγριολούλουδα και το φορούσαν στο κεφάλι. Έμοιαζαν με μικρές νεράιδες, που λιάζονταν ανάμεσα στα λιόδεντρα και τ’ ανοιξιάτικα άνθη, τραγουδούσαν κι έπαιζαν. Γύριζαν στο σπίτι με μπουκέτα αγριολούλουδα στα χέρια για το ανθογυάλι.
• Αν είχαν κοντινά λιοκτήματα ή περιβόλια, οι γεροντότεροι έπαιρναν και την κατσίκα τους, να βοσκήσει μπόλικη πρασινάδα. Στο γυρισμό κουβαλούσαν κληματόφυλλα, χλωροκούκια, λουλούδια και λιόκλαρα για να ταΐσουν τα οικόσιτα ζώα. Άνθρωποι και ζώα κοντά στη Μάνα-Γαία, τη μεγάλη τροφό.
• Παλαιότερα συνήθιζαν να κάνουν κούνιες τα κορίτσια ή να παίζουν «μάνα τόπα», «δεν περνάς, κυρά Μαρία», «περνά, περνά η μέλισσα» κι άλλα παιχνίδια. Τα αγόρια κι οι νέοι έπαιζαν υπαίθρια ομαδικά παιχνίδια, αμάδες, αμπάριζα, «ψητό αρνί», «πρώτη ελιά», τρέξιμο, πάλη, το σημάδι του πετεινού και άλλα.
• Ένα παλιό πρωτομαγιάτικο έθιμο στο Παλαιοχώρι ήταν τα γελάσματα, με έξυπνα ψέματα, φάρσες και πιπεράτα υπονοούμενα. Όπως αναφέρει ο Γιάννης Π. Μαυραγάνης στο βιβλίο του «Παλαιοχώρι Πλωμαρίου Λέσβου» (σελ. 235), «τα παλιά χρόνια, τη μέρα της Πρωτομαγιάς υπήρχε η συνήθεια να γελά ο ένας τον άλλο με έξυπνα ψέματα και να σκαρώνουν σπιρτόζικες γκάφες. Συνηθίζονται ακόμα τα πονηρά πειράγματα μεταξύ ανδρών και γυναικών, αν "έπιασαν το μαγιόξυλο"…»
• Την Πρωτομαγιά, αλλά και άλλες μέρες που παίζουν τα μικρά παιδιά, το ένα προσπαθεί να βάλει πάνω στο άλλο κάτι, χωρίς εκείνο να το καταλάβει, και τότε τα άλλα παιδιά όλα μαζί το κοροϊδεύουν, λέγοντας συνεχώς το παρακάτω πειραχτικό τραγουδάκι, μέχρι εκείνο να βρει τι του έχουν κρεμάσει πάνω του:
Γάδαρους φουρεί σαμάρ’
τσ’ ’εν του νιώθει, να του βγάλ’.
• Όλη μέρα κυκλοφορούν γελαστοί με ένα λουλούδι στ’ αυτί ή στο στήθος και γελούν με τις φάρσες που τους σκαρώνουν οι φίλοι τους.
• Το Μάη μήνα δεν διάζονται πανί για να υφάνουν, ίσως γιατί πιστεύουν πως δαιμονικά όντα θα μπερδέψουν τις κλωστές.
• Αυτόν το μήνα δεν κάνουν γάμους, γιατί, όπως λένε, «το Μάη παντρεύονται μόνο τα γαϊδούρια κι οι βασιλιάδες». Σκόπιμοι οι συνειρμοί και τα υπονοούμενα την εποχή που είχαμε βασιλιάδες!
Αυτά τα χαριτωμένα πρωτομαγιάτικα έθιμα, που σε μας σήμερα μοιάζουν απλοϊκά, έχουν ένα βαθύτερο συμβολικό νόημα, αν μελετήσουμε τα αίτια και τη σκοπιμότητά τους.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Τώρα μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι,
τώρα ’μορφαίνουν τα κλαδιά, τώρα ’μορφαίνει ο τόπος.
Μέσ’ στο Μάη μη φυτέψεις και την πρώτη μη δουλέψεις
και το Μάη μην παντρευτείς, για να μη ρεζιλευτείς.
Το Μάη τα κορίτσια δεν κάνουνε δουλειά,
μόν’ βάζουν κοκκινάδι και μόσχο στα μαλλιά.
Το Μάη εγεννήθηκες, μαζί με τα λουλούδια
κι έχουνε τα ματάκια σου πουλλώ λουγιώ τραγούδια.
Του Μάη εγεννήθηκες, μαζί με τις φιτζέτις (μαργαρίτες)
τσ’ έχουνι τα ματάκια σου πουλλώ λουγιώ γλιτζέδις.
Μάη, τσι μάγιψι του νιο που μ’ αγαπούσι,
ο που φιλούσι τσ’ έλιγι αγάπη δεν αρνιέτι
τσι τώρα μι παράτησε σαν καλαμιά στον κάμπο.
Τριανταφυλλάκι του Μαγιού και μήλο του Σεπτέμβρη,
μ’ αρνήθηκες, πουλάκι μου, το κρίμα μου να σ’ εύρει.
Το Μάη μήνα μια φορά, που κελαηδούν τ’ αηδόνια,
σε είδαν τα ματάκια μου και σε θυμούμαι ακόμα.
Αν έκαναν κούνια, έλεγαν τραγούδια επαινετικά των κοριτσιών που ήταν πάνω στην κούνια, κυρίως όταν την κουνούσε κάποιος ερωτευμένος νέος:
Πάνω στην κούνια έκατσες σαν την περικοκλάδα
τσι περιπλέκεις τα βουνά, τσι βγάζουν πρασινάδα.
Τραγούδια και παινέματα ξέρω κι εγώ καμπόσα,
μα δεν μ’ αφήνει να τα πω η ταπεινή μου γλώσσα.
Σηκώνου τα ματάκια μου τσι βλέπου γύρου-γύρου
τσι βλέπου την παρέα μου, που φέγγει σαν τουν ήλιου.
Λεσβιακή άνοιξη στο Ραχίδι. Ίσκιος θεόρατου πρίνου σε χερσωμένο αμπέλι, παπαρούνες, μαργαρίτες, κίτρινες χρυσαλοιφές κι ανθισμένες αχλαδιές κοντά στο πέτρινο ερειπωμένο εξοχικό. Κάπου εκεί βρίσκεται μια πατρική γέρικη ελιά και στον κορμό της στοιχειωμένες οι αναμνήσεις μας. Τη φωτογραφία έστειλαν η Σμαράγδα Κατσουλάκου κι ο Στάθης Κουτλής, που ξαπόστασαν κι ήπιαν καφέ στο γραφικό καφενεδάκι τη Λαμπροδευτέρα. Ευχαριστούμε.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΩΔΕΙΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΗ
• Άλλοι πουλάνε λάχανα κι ο Μάης τα λουλούδια.
• Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα,
τότε τ' αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
• Απού δεν χορτάσει το Μάη στη δουλειά, έχει κατάρα στην κοιλιά.
• Απού ’ναι κακορίζικο το Μάη αποσπερίζει,
το Μάη και τον Αύγουστο να κάμει τα προυκιά του.
• Απρίλης, Μάης, κοντά είν’ το θέρος.
• Απρίλης, Μάης, κουκιά μεστωμένα (ή μετρημένα).
• Απ’ το Μάη ως τα κεράσια!
• Απ’ τον Αύγουστο χειμώνα κι απ’ το Μάη καλοκαίρι.
• Αρνιά κι ερίφια το Μάη μήνα δείχνουν.
• Έπιασαν το Μάη.
• Ζήσε, γάιδαρε, να φας το Μάη τριφύλλι.
• Ζήσε, Μάη να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
• Ζήσε, μαύρε μου, να φας το Μάη τριφύλλι.
• Ζήσε, μαύρε μου, να φας το Μάη χλόη.
• Η νύχτα να ’ναι του Γεναριού και μέρα να ’ναι του Μάη.
• Θε μου, δος μου την υγειά μου, κι ας φορώ το Μάη γούνα.
• Κάθου, γέρο, λίμενε (περίμενε) να φας το Μάη χορτάρι.
• Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
• Μάη μήνα μη φυτέψεις, Μάη μη στεφανωθείς,
Μάη μήνα μη δουλέψεις, Μάη μην ταξιδευτείς.
• Μάη μου, καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές το χρόνο.
• Μάη μου, Μάη δροσερέ, κι Απρίλη λουλουδάτε.
• Μάη μου με τα λουλούδια, με χαρές και με τραγούδια.
• Μάη μου, χρυσομάη μου, με τις περίσσιες χάρες,
με στέφανα μαγιάτικα μ’ όμορφα τριαντάφυλλα.
• Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος.
• Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος (αμέτρητος).
• Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
• Μάης άβροχος, χρονιά ευτυχισμένη.
• Μάης βρεμένος, μούστος μετρημένος.
• Μάης πενταδείλινος και πάντα δείλι θέλει.
• Μάης χαλαζάς, αλιά στην καλλιέργεια.
• Μέσ’ στο Μάη μη φυτέψεις και την πρώτη μη δουλέψεις.
• Μην βγάζεις μήτε μπάλωμα, πριν βγει ο Μάης μήνας.
• Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή.
• Μυρτζίδ’ γιναριάτικου, τριαντάφυλλου μαγιάτικου.
• Να ’μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι,
όλους τους μήνες κόκορας και γάτος το Γενάρη.
• Να ’μουν το Μάη μπιστικός, τον Αύγουστο δραγάτης
και μέσ’ στο μισοχείμωνο να ’μουνα ταβερνιάρης.
• Να πιάσουμε το μαγιόξυλο.
• Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
• Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
• Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς.
• Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι.
• Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
• Ο Μάης με τα τριαντάφυλλα κι ο Ιούνης με τα μήλα.
• Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
• Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά κι ο Μάρτης το λουλούδι.
• Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
• Όντας έπρεπε, δεν έβρεχε κι ο Μάης χαλαζώνει.
• Όποιος γεννηθεί το Μάη, δεν τον πιάνουνε τα μάγια.
• Όποιος παντρευτεί το Μάη, κακοποδεμένος πάει.
• Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, το Μάη θερίζει μόνος.
• Όποιος φοράει γούνα το Μάη μήνα, την υγειά του δεν την έχει.
• Ο που σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί.
• Όσα γενούνε, μάτια μου, είναι μελετημένα
κι Απρίλης - Μάης κάτεχε κουκιά ’ναι μεστωμένα.
• Όταν πρέπει, δε χιονίζει και το Μάη δροσολόγαε.
• Όταν πρέπει, δε βροντά και το Μάη δροσολογά.
• Που ’χει κατάρα γονική, το Μάη μπαίνει εργάτης.
• Πρωτομαγιά μου τα ’ριξες τα μάγια και με μάγεψες
και μ’ έχεις κάνει σαν τρελό, κόρη που σέρνεις το χορό.
• Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
• Σα μπει ο Μάης Σάββατο, όχου καημός και θάνατος.
• Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε.
• Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη εχαμοβρόντα.
• Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό.
• Στον καταραμένο τόπο το Μάη μήνα βρέχει.
• Στων αμαρτωλών τη χώρα, το Μαγιόπουλο χιονίζει.
• Στων αμαρτωλών τη χώρα, το Μάη μήνα βρέχει.
• Το θέρος να το κι ήφταξε κι ό,τι είπαμε κοντά ’ναι,
Απριλομάης φάνηκε και τα κουκιά μεστά ’ναι.
• Το Μάη βάζε εργάτες, κι ας είναι κι ακαμάτες.
• Το Μάη δε φυτεύουμε ούτε στεφανωνόμαστε.
• Το Μάη εγεννήθηκα και μάγια δε φοβούμαι.
• Το Μάη κουκιά και τον Αύγουστο σταφύλια.
• Το Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε.
• Το Μάη μάραθο μην τρως, αν είσαι και γιατρός.
• Το Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα.
• Το Μάη μήτε δέντρο να φυτέψεις μήτε παιδί να παντρέψεις.
• Το Μάη φυτεύεις πούλουδα, στην κάσα μη στα βάλουν.
• Το μήνα Μάη δεν γίνονται γάμοι, γιατί τότε ζευγαρώνουν τα γαϊδούρια.
• Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.
• Τον Απρίλη σκάλιζε και το Μάη θειάφιζε.
• Του καλού γεμιτζή (ναύτη) η γυναίκα το Μάη χήρεψε.
• Του Μάη του κούρπαση… (ποτέ!)
• Του Μάρτη οι αυγές με κάψανε, του Μάη τα μεσημέρια.
• Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομάη χηρεύουν.
• Τώρα ’ναι Μάης κι άνοιξη, τώρα ’ναι καλοκαίρι.
ΚΑΤΑΡΕΣ ΚΑΙ ΕΥΧΕΣ
• Μάη μου, μάγεψέ τονε (κατάρα).
• Να σε ιδώ το Μάη με γούνα και τον Αύγουστο με τη σεγγούνα (κατάρα).
• Να σε πάρει η ομπρός του Μάη και η πίσω που Αυγούστου (κατάρα, γιατί η 1η Μάη και η 31η Αυγούστου θεωρούνταν αποφράδες ημέρες).
• Του Μάη η (γ)ώρα να σε βρει (κατάρα).
• Να μη σ’ εύρει η κακιά ώρα του Μάη (ευχή).
Καλό μήνα!
Μυρσίνη Μ. Βουνάτσου
