Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία
Αρισβαία έκλειψις Πανσελήνου
Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις
Ερατώ μου, ασφαλώς και θυμάσαι το βράδυ της ολικής έκλειψης της Πανσελήνου στις 3-4-1996, στην πρώτη επίσκεψή μας στην Κλοπεδή, όπου, όπως αποτυπώνεται στη φωτογραφία της έκδοσης «Αιολικό Ιερό Κλοπεδής Λέσβου» της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του 2014, διακρίνονται από κάτω προς τα πάνω τα ερείπια: α) του ναού Α΄ του Απόλλωνα, που έκτισαν οι Μηθυμναίοι στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ., β) του ημικυκλικού κτίσματος των Αιολέων γύρω στο 1000 π.Χ., γ) του ναού Β΄ του Απόλλωνα, επίσης των Μηθυμναίων, στο τέλος του 6ου αιώνα π.Χ. και δ) του Τεμένους της Αρτέμιδος των Αρισβαίων τον 8ο αιώνα π.Χ..
Αρισβαία μου, θυμάσαι και το δημοσίευμά μου στις 14-5-1996, από το οποίο μεταγράφω: Ήταν μία και τριάντα μετά τα μεσάνυχτα, όταν περπατώντας παράλληλα στο νότιο τοίχο του Β΄ ναού υποχρεωθήκαμε, από τον έντονο ανακλώμενο φωτισμό της Πανσελήνου πάνω στις λείες πελεκημένες πέτρες του, να ατενίσουμε τον ουρανό. Κατακόρυφα ψηλά η Άρτεμις-Σελήνη. Άρχιζε η ολική έκλειψή της. Η σκιά της Γης κάλυπτε επιθετικά την Πανσέληνο, που φώτιζε ο δίδυμος αδελφός της, ο Απόλλωνας-Ήλιος. Τα μετακινούμενα σύννεφα παιχνιδίζοντας μάς οδήγησαν είτε να παρατηρούμε το εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο είτε να ψάχνουμε τον κατά τη νύχτα εκείνη περαστικό κομήτη με τη φωτεινή ουρά, καθώς και τον βορρά που προσδιορίζουν ο ήρωας Αρκάς και η πανέμορφη νύμφη Καλλιστώ, που μεταμόρφωσε η Άρτεμις σε Μικρή και Μεγάλη Άρκτο αντίστοιχα.
Μπροστά μας, οι δίδυμοι ναοί του Απόλλωνα και το βουνό του Λεπέτυμνου, συζύγου της Μήθυμνας, της κόρης του γιου του Ήλιου, του Μάκαρα, εκεί όπου στην κορυφή ετάφη ο ομηρικός ήρωας Παλαμήδης και είχε αστεροσκοπείο ο θαυμαστός από τον Θεόφραστο αστρονόμος Ματρικέτας. Δεξιά μας, στα νοτιοανατολικά, η υπερυψωμένη γυμνή κορυφή του Ολύμπου. Πίσω μας, στο νότο, ο Κόλπος της Πυρραίας Αφροδίτης-Καλλονής. Αριστερά μας, στα δυτικά, το βουνό που κάλυπτε το λόφο της Αρίσβης, επίσης κόρης του Ηλιάδη Μάκαρα και το διπλανό της οροπέδιο του Σκεπαστού, όπου βρισκόταν η προϊστορική Νάπη. Αναζητώντας την περιοχή του Μαντείου της Νάπης, και επιδιώκοντας να ακούσουμε το χρησμό που εναγώνια ζητήσαμε, ακούγαμε τα φτερουγίσματα των πουλιών, που τρομαγμένα από τη συνεχόμενη επικάλυψη του φωτός της Σελήνης προσπαθούσαν να προφυλαχθούν ανάμεσα στις φυλλωσιές των δένδρων.
Το φως της Πανσελήνου υποχωρούσε στην εισβολή της γήινης σκιάς, σε μια μάχη Γης και Σελήνης, δύο αδελφών που ταίριαζαν σε ευθύγραμμη συζυγία με τον πατέρα Ήλιο. Μάχη ανελέητη σκότους και φωτός που αντικαθιστούσε το ηλιογέννητο λευκοκίτρινο με το αιμομεικτικό σκουροπόρφυρο σεληνιακό φως της ολικής έκλειψης της Πανσελήνου. Ήταν δύο μετά τα μεσάνυχτα και είχε σκιασθεί από τη Γη ολόκληρος ο δίσκος της Σελήνης, που λόγω της σκέδασης των ανακλώμενων ακτίνων στη γήινη ατμόσφαιρα φαινόταν έντονα κόκκινος. Ήταν τότε, που συν-βρεθήκαμε στο βωμό, στο κέντρο του Ιερού και ανάσκελα προσπαθούσαμε να μην ακούμε ούτε την ανάσα μας. Ήταν τότε, που συγκλονισμένα σίγησαν τα καλλικέλαδα αηδόνια της Αρισβαίας κοιλάδας και τα πέντε σκυλιά της Άρτεμης από τις γύρω στάνες. Ήταν τότε, που ακούσαμε την αλλόκοτη φοβερή κραυγή της κουκουβάγιας της φιλο-αθηναϊκής Μήθυμνας, που με το αθόρυβο φτερούγισμά της στάθηκε στον κορμό της ελιάς της εισόδου του πρώτου ναού, από όπου κάρφωσε τα ολοστρόγγυλα μάτια της καταπάνω μας. Όλα χρώμα κεραμιδί. Το Ιερό, η κοιλάδα, ο Λεπέτυμνος, ο Όλυμπος, τα μάτια της κουκουβάγιας… κι εμείς έκθαμβοι, άλαλοι, ακίνητοι.
Η σταδιακή επικάλυψη της Σελήνης με την ερωτική πορφυρή κορύφωσή της κράτησε τέσσερις ώρες. Όταν επανέκαμψε ολοκληρωτικά το λευκοκίτρινο της Πανσελήνου, σηκωθήκαμε να προϋπαντήσουμε τον ποθητό μας χρησμό, που συνήθιζε να δίνει το Μαντείο της Νάπης απαραίτητα με τρίμετρους στίχους, όπως εκείνον στον Αχαιό βασιλιά Πέλοπα: «Ὃ βούλομαι δός, μή δίδου δ' ὃ μὴ θέλω». Ξημερώματα τον βρήκαμε ανάμεσα στους δύο ναούς του χρησμοδότη Απόλλωνα: «Δύο συγκλίνουσες γραμμές, μαυροκόκκινου δολομίτη, σε μικρό λευκοκίτρινο μεταμορφωμένο ασβεστόλιθο». Συμπορευόμενες, συναντώμενες και μηδέποτε αποκλίνουσες!
Αριστείδης Κυριαζής
* Εστάλη για αναδημοσίευση από τον συγγραφέα. Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» Μυτιλήνης το Σάββατο 10/03/2018/ http://www.emprosnet.gr/.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου