ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ Μ. ΜΥΡΣΙΝΗ_ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΠΕΙΝΑΣ

 

Μια ιστορία από τα χρόνια της πείνας

 

Το περιστατικό που θα σας αναφέρω μου το αφηγήθηκε πριν από χρόνια τηλεφωνικώς η Σοφία Βαμβά-Καμπούρη¹, χήρα του Παναγιώτη Καμπούρη και μητέρα της Μαρίας, της Ειρήνης και του Δημήτρη, τέως γραμματέα του Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Παλαιοχωρίου. Η Σοφία ξεχωρίζει για την καλή μνήμη της, την ικανότητά της να αφηγείται ιστορίες από τα παλιά χρόνια και την καλή καρδιά της. Επίσης, τρέφει αισθήματα απεριόριστης φιλίας για την οικογένεια του πατέρα μου. Μεγάλωσε στην ίδια γειτονιά με τους θείους και τις θείες μου και τους τιμά –και μετά θάνατον!– με τη φιλία της.

Στα ενενήντα και πλέον χρόνια της εξακολουθεί να είναι δραστήρια, πλέκει, ποτίζει τις γλάστρες που καλύπτουν τη σκάλα έξω απ’ το σπίτι της, κρατά ανοικτό το σπίτι σε φίλες που την επισκέπτονται, δεν ξέρω αν εξακολουθεί ακόμα να αρμέγει και την κατσίκα της. Έχει να αφηγηθεί πολλά για την ορφάνια της από τη μητέρα της Μαρία Π. Βαμβά², για τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής (1941-1944) και του Εμφύλιου πολέμου (1945-1949) και για άλλα σοβαρά ή αστεία περιστατικά από το παρελθόν του χωριού μας.

                                                               

Σοφία Βαμβά-Καμπούρη (γενν. 1931)

 

Στα πλαίσια συζητήσεων για τον χαμένο στα χρόνια του Εμφύλιου θείο μου Απόστολο Βουνάτσο³ του Θρασυβούλου και της Διαμάντης, θυμήθηκε και το παρακάτω γεγονός: την ταφή ενός άγνωστου νεκρού στην περιοχή «Πανί» πάνω από την Παναγία Κρυφτή. Το γεγονός ίσως να το θυμηθούν κι άλλοι συγχωριανοί μας. Τους παρακαλώ να ρωτήσουν γι’ αυτό.

Συμπληρωματικά στοιχεία μου έδωσε, μέσω της κόρης της Μυρσίνης Τυροπώλη-Σκουλού, η συγχωριανή μας Βικτώρια Τσιμναδή-Τυροπώλη⁴, καλοσυνάτη, αξιαγάπητη, πρόθυμη να πει όσα η μνήμη της έχει διασώσει. Μέχρι πρόσφατα ζούσε στο Παλαιοχώρι, αλλά τον τελευταίο καιρό διαμένει στο Πλωμάρι, κοντά στις κόρες και τα εγγόνια της που την υπεραγαπούν. Πολύτιμες οι πληροφορίες της και την ευχαριστώ πολύ. Έτσι ταυτοποιήθηκε το πρόσωπο και η ιδιότητα του άγνωστου νεκρού της Κατοχής.

 

  Βικτώρια Τσιμναδή-Τυροπώλη (γενν. 1925)

 

Ο σκοπός της δημοσιοποίησης της ιστορίας τριπλός: Πρώτον να διασωθεί αυτή η παλιά ιστορία από τα χρόνια της πείνας και να δειχθεί πως η ανθρωπιά δεν χάνεται ποτέ. Δεύτερον να μάθουν οι νεότεροι πόσες στερήσεις και τρομοκρατία υπέστησαν οι Έλληνες από τους κατακτητές Γερμανούς στα μαύρα χρόνια της Κατοχής. Τρίτον να ενημερωθούν οι κάτοικοι γειτονικών χωριών, που ίσως αναζητούν τον συγγενή τους.

 

***

 

Χρόνια πολέμου και πείνας. Μετρούσαν οι Παλιοχωριανοί μια-μια τις μέρες της ζωής τους κι αγωνίζονταν να ξεριζώσουν από τη γη ό,τι τρωγόταν, για να επιβιώσουν. Η πείνα θέριζε τα σπλάχνα τους και πολλοί χάνονταν από ασιτία. Μέχρι και τζιτζίκια, σκαντζόχοιρους, γάτες, βαλανίδια, λούπινα, μέρσινα κι άγρια αχλάδια έτρωγαν. Το ψάρεμα στη Μελίντα, στην Τσιτσιφιά, στο Νησί, στην Παναγία Κρυφτή και στην Ορνού σωτήριο· πεταλίδες, αχινοί, καβούρια, κοχύλια, αφρόψαρα, κανένα χταπόδι για τους τυχερούς, φύκια και κρίταμα. Ό,τι φύτρωνε, ό,τι πετούσε, ό,τι κολυμπούσε στη θάλασσα, αρκεί να επιβίωναν. Έλειπε όμως το ψωμί, γιατί το σιτάρι ήταν δυσεύρετο αγαθό στο ορεινό χωριό μας.

Συχνά φόρτωναν στο γάιδαρο ή στον ώμο τους έναν τενεκέ λάδι ή ό,τι είχε απομείνει από την προίκα τους και πήγαιναν μακριά από το Παλαιοχώρι, σε χωριά της δυτικής Λέσβου ή στην Αγιάσο, να βρουν να τα ανταλλάξουν με λίγο σιτάρι ή όσπρια ή κάστανα. Η διαδρομή κοπιαστική κι επικίνδυνη, γιατί στη θάλασσα τριγυρνούσε η Καταδίωξη, με τον φοβερό Ερρίκο που πυροβολούσε ό,τι έβλεπε να κινείται. Το ίδιο έκαναν και από άλλα χωριά, που έρχονταν στα μέρη μας να βρουν λάδι. Συχνά διάλεγαν τα «Καλά Διέβατα», ένα επικίνδυνο στενό πέρασμα δυτικά της Κρυφτής.

Κάποιοι πιο τολμηροί έμπαιναν σε καΐκια και ταξίδευαν στη Χαλκιδική, με κίνδυνο να τους συλλάβει η Καταδίωξη ή να πνιγούν στα βαθιά νερά, για να ανταλλάξουν λάδι με όσπρια ή κρέας.

Τα χρόνια εκείνα ήταν τυχεροί όσοι είχαν οικόσιτα ζώα, κυρίως κότες και μια-δυο κατσίκες. Η Σοφία Βαμβά-Καμπούρη κι η φίλη της Ευαγγελία Βουνάτσου-Κουτσουραδή⁵, τρία χρόνια μεγαλύτερη καθώς είχε γεννηθεί το 1928, έπαιρναν την κατσίκα τους και πήγαιναν να τη βοσκήσουν στα κτήματα – κάποιες φορές και στην Κρυφτή.

 

***

 

Κάποια μέρα, ακούστηκε στο Παλαιοχώρι πως ο Γιαννακός Ζαδέλης, σύζυγος της Παλουγούς, βρήκε έναν νεκρό στην περιοχή πάνω από την Παναγία Κρυφτή. Είχε χάσει το μουλάρι του κι έψαχνε να το βρει. Η αναζήτησή του προς τη Γαρνάβα και μια δυσάρεστη μυρωδιά τον έφερε μπροστά σ’ ένα απρόσμενο εύρημα: έναν νεκρό.

Αμέσως κινητοποιήθηκε ο αγροφύλακας Ιωάννης Ν. Πρωτόγυρος⁶ και σε λίγο το θλιβερό νέο είχε φτάσει μέχρι το Παλαιοχώρι. Αναστατώθηκε το χωριό κι όλοι αναρωτιούνταν ποιος να ’ναι ο πεθαμένος. Δεν γνώριζαν πώς βρέθηκε στα μέρη μας, αν ήταν κάποιος κυνηγημένος από την Καταδίωξη ή πεζοπόρος. Ήταν κάποιος ξενομερίτης που βρήκε καταφύγιο στον απόκρημνο όρμο της Κρυφτής και πήρε τρεχάτος τον ανήφορο για να σωθεί; Ή ένας απελπισμένος από κάποιο χωριό της δυτικής Λέσβου που ερχόταν ν’ αγοράσει λάδι για τα παιδιά του; Υπέθεταν πότε το ένα, πότε το άλλο…

Σύντομα μαθεύτηκε ποιος ήταν τελικά ο άτυχος πεθαμένος: ένας μικροκαμωμένος βρακοφόρος γέροντας από Ίσα-Όξου (χωριά της Δ. Λέσβου), που συνήθιζε από παλιά να έρχεται να ζητιανεύει στο χωριό μας. Φαίνεται πως, κατάκοπος από τον κακοτράχαλο μακρύ δρόμο κι εξαντλημένος από την πείνα, ένιωσε κάποιον πόνο και κάθισε σε μια πεζούλα να συνέλθει. Εκεί άφησε την τελευταία του πνοή. Εκεί τον βρήκε ο Γιαννακός, άγνωστο πόσες ώρες ή μέρες μετά…   

Ανάγκη να ταφεί. Για μεταφορά και ταφή στο Παλαιοχώρι δεν γινόταν λόγος, γιατί η διαδρομή ήταν μακρινή κι οι κάτοικοι εξαντλημένοι από την πείνα. Μέσα στη βράκα του βρήκαν οι χωρικοί ένα μαντηλάκι με 25 δραχμές ψιλά, ποσό που δεν ήταν αρκετό να καλύψει τα έξοδα μεταφοράς κι ενταφιασμού του.

Αποφάσισαν λοιπόν να τον θάψουν στο σημείο που τον βρήκαν, στο τέλος του ανήφορου πάνω από την Κρυφτή, σε ένα ελαιόκτημα που ανήκε στη γιαγιά μου Διαμάντη Αχειλαρά-Βουνάτσου⁷, χαροκαμένη  χήρα του Θρασύβουλου Μελ. Βουνάτσου (1865-1938) και μητέρα ένδεκα τέκνων, από τα οποία είχε χάσει ήδη τα τρία. Σήμερα το κτήμα αυτό ανήκει στη Διαμάντω και στον Παναγιώτη Κουτσουραδή, κληρονόμους της μικρότερης κόρης της Ευαγγελίας, συζύγου του Χρήστου Π. Κουτσουραδή.

Και ξαφνικά ανέκυψε το πρόβλημα· ο παπάς⁸ του χωριού αρνιόταν να ψάλει τη νεκρώσιμη ακολουθία στο νεκρό! Βλέπετε δεν υπήρχαν συγγενείς να φροντίσουν για την κηδεία. Μπροστά στον κίνδυνο να μείνει άταφος ο άτυχος ξενομερίτης νεκρός, προσφέρθηκε η γιαγιά μου Διαμάντη να πληρώσει τα έξοδα της κηδείας. Ας είναι αγιασμένη η ψυχή της.                             

                 

              
           Διαμάντη Αχειλαρά-Βουνάτσου          Κοσμετούδη/μοναχή Θεοκτίστη Βουνάτσου

                (1886 - 23/05/1952)                         (Παλαιοχώρι 1910 - 23/03/1980 Χίος)

 

Έτυχε αυτό τον καιρό να βρίσκεται στο χωριό μας η κόρη της Κοσμετούδη, η μοναχή Θεοκτίστη, που, δέκα χρόνια πριν, μαζί με δυο αδελφές της κι άλλες κοπέλες του χωριού μας, έφυγαν κρυφά από τους γονείς τους και πήγαν στη Χίο να μονάσουν κοντά στον ιερομόναχο Κορνήλιο, ο οποίος είχε χτίσει το μοναστήρι της Αγίας Σκέπης στο Χαλκειός.   

Η μοναχή Θεοκτίστη κι οι αδελφές της Ειρήνη, Πηνελόπη, Μαρία, Ευαγγελία κι η γιαγιά Διαμάντη ανέλαβαν να κηδέψουν το νεκρό σε μια πεζούλα στο κτήμα τους. Σαράντα μέρες μετά του έκαναν κόλλυβα και μνημόσυνο κι έπειτα από τρία χρόνια φρόντισαν για την εκταφή του, όπως μας πληροφόρησε η Βικτώρια. 

Η ιστορία με το νεκρό είναι αληθινή. Εκτός από τη Σοφία και τη Βικτώρια, ίσως να τη θυμούνται κι άλλοι Παλιοχωριανοί. Μόνο το όνομα του άτυχου γέροντα, που ξεψύχησε αβοήθητος μακριά από το χωριό και τους δικούς του και τάφηκε από ελεήμονα χέρια σε μια πεζούλα του χωριού μου, δεν έμαθα.

 

***

 

Δεν γνωρίζω αν υπάρχει σήμερα εκεί κάποιο σημάδι που να δείχνει σε ποια πεζούλα τον έθαψαν, την ακριβή θέση του τάφου. Ο ξύλινος σταυρός που θα έβαλαν θα έχει πια σαπίσει. Τα κόκαλα του άμοιρου επαίτη περιμένουν χρόνια πολλά αζήτητα στο παλιό χωνευτήρι του χωριού μας κάτω από το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου. Και μόνη αυτή η ιστορία για τη μετά θάνατον τύχη του ας είναι μνημόσυνό του.

Ογδόντα σχεδόν χρόνια έχουν περάσει από τότε. Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας έχουν πεθάνει κι αυτοί· η γιαγιά μου Διαμάντη κι οι κόρες της, ο Γιαννακός, ο αγροφύλακας, ο ιερέας, ο τότε κοινοτάρχης του χωριού μας, αυτοί που έσκαψαν τάφο για τον άγνωστο νεκρό. Και θα έμενε για πάντα άγνωστη, αν δεν βρισκόταν η αγαπητή Σοφία, έφηβη κοπελούδα τότε, να την ανασύρει από το παρελθόν.

Σε μια πεζούλα, είκοσι λεπτά ανήφορο πάνω από το εξωκκλήσι της Παναγίας Κρυφτής, η ψυχή ενός άγνωστου περιμένει μέσα στη σιωπή να μάθουν ξένοι και δικοί για το τέλος του. Υπήρξε κι αυτός ανώνυμο θύμα του πολέμου και της πείνας, ένας αντι-ήρωας που χάθηκε άδοξα.

 Μυρσίνη Μ. Βουνάτσου

_____________________

1. Σοφία Βαμβά (γενν. 1931), μετέπειτα σύζυγος Παναγιώτη Καμπούρη.

 

2. Μαρία Βαμβά, σύζυγος Παναγιώτη Βαμβά και μητέρα της Σοφίας. Απεβίωσε στις 30/11/1940, 38 ετών, από συγκοπή καρδίας (Ληξιαρχικές Πράξεις Θανάτου Κοινότητας Παλαιοχωρίου Πλωμαρίου νομού Λέσβου, τόμος Β΄, αύξ. αριθμ. 20).

 

3. Απόστολος Βουνάτσος του Θρασυβούλου και της Διαμάντης Βουνάτσου. Γεννήθηκε το 1921 στο Παλαιοχώρι, έβδομο τέκνο από τα ένδεκα. Στα χρόνια του Εμφύλιου πολέμου, επιστρατεύτηκε και από 07/07/1947 θεωρείται «εξαφανισθείς». Η μητέρα και τ’ αδέλφια του τον αναζητούσαν για πολλά χρόνια. Στην ιστοσελίδα «Θέματα Στρατιωτικής Ιστορίας/Πεσόντες και νεκροί: εμφύλιος πόλεμος 1945-1949» (https://stratistoria.wordpress.com/2010/06/06/1945-1949-pesontes-a-d/), αναφέρεται μεταξύ άλλων: «… Συνελήφθη κατά τη μάχη στο Παλαιοκκλήσι Φθιώτιδας στις 6 Ιουλίου 1947 και έκτοτε αγνοείται». Το όνομά του είναι γραμμένο στο Ηρώον του χωριού μας.

 

4. Συμπληρωματικές πληροφορίες μου έδωσε τηλεφωνικά και η συγχωριανή μας Βικτώρια Τσιμναδή-Τυροπώλη (γενν. 1925), μέσω της κόρης της Μυρσίνης Τυροπώλη-Σκουλού. Ευχαριστώ και τις δύο για την προθυμία τους να βοηθήσουν την έρευνά μου.

 

5. Ευαγγελία Βουνάτσου (1928-2011) του Θρασυβούλου και της Διαμάντης, μετέπειτα σύζυγος Χρήστου Π. Κουτσουραδή.

 

6. Ιωάννης Ν. Πρωτόγυρος: Με ηλεκτρονικό μήνυμα από την Αυστραλία, η Παρή Πρωτόγυρου-Φέλπα, κόρη του Ιωάννη και της Ειρήνης Πρωτόγυρου, επιβεβαίωσε την πληροφορία ότι ο πατέρας της ήταν αγροφύλακας στην Κατοχή. Την ευχαριστώ πολύ.  

     

7. Η Διαμάντη Βουνάτσου (1886-1952), το γένος Απόστολου Αχειλαρά, χήρα του Θρασύβουλου Μελ. Βουνάτσου (1869-23/09/1938) από το 1938 και μητέρα 11 τέκνων, απεβίωσε στις 23/05/1952 στο Παλαιοχώρι, σε ηλικία 66 ετών, από ημιπληγία (Ληξιαρχικές Πράξεις Θανάτου Κοινότητας Παλαιοχωρίου Πλωμαρίου Ν. Λέσβου, τόμος Γ΄, αύξ. αριθμ. 19). Είχε χάσει ήδη 3 από τα 11 παιδιά της (1917: Μελανδινός Α΄ (3 ετών), 17/10/1936: Κωνσταντίνος (19 ετών), 08/02/1941: Δήμητρα (18 ετών).  Λίγα χρόνια αργότερα, στις 06/07/1947, θα χάσει στον Εμφύλιο και το γιο της Απόστολο (26 ετών).

 

8.   Ιερείς Παλαιοχωρίου από το 1880 μέχρι σήμερα: Απόστολος Γεωργαλάς, Πατήρ Σοφιανός, Βασίλειος Πανανής, Ιερομόναχος Ευλόγιος, Ιερομόναχος Κορνήλιος, Αγαθάγγελος Χαραλαμπίδης, Ευστράτιος Αναγνώστου, Αντώνιος Λουπέλλης, Ευστράτιος Βουνάτσος, Νικόλαος Βουλμές, Πολύκαρπος Χατζημιχαήλ, Αθανάσιος Ξενιτέλλης, Ιωάννης Βούρος, Ραφαήλ Πλωμαρίτης, Παναγιώτης Παλαιολόγου, Στάθης Μεταξής, Χαράλαμπος Γιουβανάκης (Πηγή: Βιβλίο Γιάννη Π. Μαυραγάνη, σελ. 152).

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ_ΕΝΑΡΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΚΑΚΙΟΥ

  

ΛΕΣΧΗ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ «ΒΕΝΙΑΜΙΝ Ο ΛΕΣΒΙΟΣ»

(Σκακιστικό Τμήμα)

Έναρξη μαθημάτων και προπονήσεων για τη σκακιστική χρονιά 2024-2025

 

Η Λέσχη Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», επίσημο μέλος (κωδ. 00682) της ΕΣΟ (Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία) με ειδική αθλητική αναγνώριση και (κωδ. ΧΧ65) της ΓΓΑ (Γενική Γραμματεία Αθλητισμού), ως ο μοναδικός επίσημος Σκακιστικός Όμιλος του Δήμου Μυτιλήνης, ανακοινώνει την έναρξη των μαθημάτων των Ακαδημιών και προπονήσεων για τη σκακιστική χρονιά 2024-2025.

Τη φετινή χρονιά θα λειτουργήσουν δύο βασικά τμήματα:

· Στη Μυτιλήνη οι διά ζώσης σκακιστικές δραστηριότητες θα γίνονται:

   α) Πιττακού 15 (νέος χώρος, πλησίον αγοράς).

   β) στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Μυτιλήνης, Τυρταίου 4.

   Ημέρες:
   Παρασκευή: απογευματινές ώρες (από τις 6.00 μ.μ. και μετά).
   Παρατήρηση: το τελευταίο τμήμα θα είναι για ενήλικες.
   Σάββατο: πρωινές ώρες (από τις 10.00 π.μ. και μετά).

   Η πρώτη συνάντηση την Παρασκευή, 4 Οκτωβρίου 2024.

Τα μαθήματα επιμελείται ο κ. Μαυρέας Δημήτρης (FIDE ID: 4216776) (max FIDE elo std: 2021), έμπειρος επαγγελματίας προπονητής με θητεία σε ισχυρούς σκακιστικούς ομίλους όπως οι ΜΣ Βαρβασίου Χίου «Ο ΦΑΡΟΣ», ΑΣΟ Πολυγύρου, Σκακιστική Ακαδημία Μουδανιών και ΑΣ Σκακιστικός
Όμιλος Ρόδου «ΙΠΠΟΤΗΣ».

· Στο Πλωμάρι οι διά ζώσης σκακιστικές δραστηριότητες θα γίνονται:

   α) Στο Πολιτιστικό Κέντρο Πλωμαρίου.

    Ημέρα:

   Δευτέρα: απογευματινές ώρες (από τις 6.00 μ.μ. και μετά).

   Η πρώτη συνάντηση την Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου.

Τα μαθήματα επιμελείται ο κ. Λάμπρου Δημήτρης, διαιτητής της ΕΣΟ (Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας), (FIDE ID: 25818759) & (max FIDE elo std: 1477).

· Τέλος, τα διαδικτυακά μαθήματα των Ακαδημιών και Ενηλίκων επιμελείται ο Fide Master κ. Μιχαηλίδης Ανέστης, από τους κορυφαίους προπονητές στην Ελλάδα, πιστοποιημένος προπονητής
από την ΓΓΑ (Γενική Γραμματεία Αθλητισμού) & διεθνής διαιτητής της FIDE (Παγκόσμιας Ομοσπονδίας), (FIDE ID: 4205588) & (max FIDE elo std: 2309).

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να επικοινωνούν καθημερινά:

1. Με τον κ. Λάμπρου Δημήτρη (Έφορο του Σκακιστικού Τμήματος)

   -τηλ.: 698 371 7077 (18:30-23:00)

   -mail: dlamprouplomari@gmail.com

 

2. Με την κ. Χαλδέζου Μαρία

    -τηλ.: 698 312 0379

 17 Σεπτεμβρίου 2024

Εκ μέρους του Δ.Σ. της Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος»

 

ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ_ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

  

ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ * ΚΑΛΗ ΠΡΟΟΔΟ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

 

Το καμπανάκι του Δημοτικού Σχολείου Παλαιοχωρίου Λέσβου δεν χτύπησε σήμερα, καλώντας τα σχολιαρόπαιδα. Το σχολείο του χωριού μας, κτίσμα του 1932, εδώ και πολλά χρόνια είναι κλειστό, ένα από τα πολλά «θύματα» της εκπαιδευτικής «μεταρρύθμισης» και της πολιτικής λιτότητας κι αυτό. Και για να έχουμε μέτρο σύγκρισης, σας θυμίζω ότι κάποτε, σε χρόνους δύσκολους, ορισμένοι δραστήριοι Παλιοχωριανοί, με πρωτοπόρο το Σύλλογο Παλαιοχωριτών Αθήνας «Η Μελίντα», ονειρευτήκαμε και πετύχαμε να λειτουργήσει και Νηπιαγωγείο στο ευρύχωρο σχολικό μας κτίριο. Δυστυχώς, είναι κλειστό κι αυτό σήμερα κι ο Σύλλογος Παλαιοχωριτών Αθήνας σχεδόν ανενεργός...    

 

 

Τελευταία πληροφορηθήκαμε ότι το κτίριο ανακαινίστηκε, ως σεισμόπληκτο. Κατά καιρούς χρησιμοποιείται ως εντευκτήριο συλλόγων, χώρος άθλησης κι επιμόρφωσης γυναικών του χωριού, παιδική χαρά.

Μη έχοντας πρόσφατη φωτογραφία του, αναρτήσαμε τρεις παλιές, με την παράκληση να βρεθεί το καμπανάκι και να κρεμαστεί στο παράθυρο του σχολειού μας. Και φυσικά να φυλαχτεί το πλούσιο Αρχείο του κι όσα αντικείμενα αποτελούν περιουσία του…

 

Όσοι και όσες καθίσαμε στα θρανία του αγαπημένου μας αρχικά τετραθέσιου κι αργότερα διθέσιου Δημοτικού στα μαθητικά μας χρόνια ας ταξιδέψουμε σήμερα στο παρελθόν κι ας ξαναθυμηθούμε τους συμμαθητές και τους δασκάλους μας. Ας τους απευθύνουμε νοερά ένα μεγάλο «ευχαριστώ», γιατί συντρόφεψαν και πλούτισαν τη ζωή μας με την παρουσία και τα λόγια τους.

Ας μνημονέψουμε τους δασκάλους που δίδαξαν στο Παρθεναγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου. Οι περισσότεροι δεν ζούνε πια: Μαριγώ Φρατζόγλου, Βλουτίνα Μαλαμά-Χάλακα, Μαριάνθη και Κλεονίκη Λαίλιου, Αγλαΐα Εμμανουήλ, Ελένη Νικολαΐδου, Μόσχω Σαπουντζή, Στάσα Αγριτέλλη, Σωτηρία Κόπανου — Γεώργιος Χαλδέζος, Παναγιώτης Στεφανίδης, Γεώργιος Κουλοχέρης, Παναγιώτης Καραντάνης, Περικλής Μαϊδώνης, Γεώργιος Παπαβασιλείου, Ιωάννης Μαυραγάνης, Βασίλειος Πανανής, Θεόφιλος Κανελής, Ευστράτιος Μαντής, Γιάννης Πρωτούλης, Αναστασία Κεμερλή, Κλεονίκη Λαίλιου, Χριστόφορος Κεριστετζής, Καλλιόπη Αγγελίδου, Γιώργος Πανανής, Βασιλική Καραπαναγιώτου, Ουρανία Πετρά, Δημήτριος Φεργαδιώτης, Αικατερίνη Ζωγράφου, Κώστας Τσακίρης, Ευαγγελία Σταμούλου, Βασιλική Κονταράτου, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Αντώνιος Παλάζης, Αντώνιος Ταμκαλής, Νικόλαος Κοντέλης, Φραντζέσκα Μεντάκη, Γεώργιος Νικολιάς, Κώστας Κουρτέλης, Παντελής Λούπος και η σύζυγός του Μαρίτσα, Ηρακλής Βαμβαδέλλης και η σύζυγός του Νίτσα Βαμβαδέλλη, Σταθάκης Εμμ. Κουτλής και η σύζυγός του Μύρτα Σίμου-Κουτλή, Γεώργιος Γιαμουγιάννης, Νικόλαος Μιχαλέλης, Χριστίνα Ρεΐζη-Μουχτούρη, Αικατερίνη Σάλτα, Σπυρίδων Γιαννάκας και η σύζυγός του Χρυσοθέα Πυτζά, οι συγχωριανοί μας Παναγιώτης Ε. Πρωτόγυρος, Ευστράτιος Κουτλής, Βαγγέλης Μ. Μαυραγάνης, Ηλίας Δ. Ανδρόνικος κι άλλοι που τα ονόματά τους δεν μου είναι γνωστά. [Παρακαλώ τον κ. Ηλία Ανδρόνικο να κάνει τις απαραίτητες συμπληρώσεις στο γραπτό μου.].

Η τάξη μου, τάξη του 1953 την ονομάζει ο συμμαθητής και καλός μου φίλος Γρηγόρης Κουτλής του Δημητρίου και της αείμνηστης μαγείρισσας του σχολείου μας Μυρσίνας (φωτ. Γ΄ τάξης στο https://paleochori-lesvos.blogspot.com/2016/01/blog-post_2.html), ήταν ολιγομελής. Ωστόσο, η αγάπη μας για μόρφωση, οι νουθεσίες των γονιών μας κι οι καλές συμβουλές των δασκάλων μας μας βοήθησαν να βρούμε το δρόμο μας στη ζωή και να γίνουμε όλοι έντιμοι άνθρωποι. Η φωνή των γεννητόρων και των δασκάλων μας αντηχεί ακόμα στ’ αυτιά μας και μας καθοδηγεί. Τους ευχαριστούμε, γιατί μας δίδαξαν με το καλό παράδειγμά τους.          

Τέλος, θέλω να μνημονέψω αγαπημένους συμμαθητές μου που έφυγαν πρόωρα από τη ζωή: την Ευαγγελία ….. (της Κοριτσιούς), που τη συμπονούσαμε όλοι γιατί υπέφερε από κρίσεις επιληψίας και πέθανε τα πρώτα σχολικά μας χρόνια, το Γιάννη Μαυραγάνη του Βασιλείου, τον αξέχαστο δεύτερο εξάδελφό μου Γιάννη Κουτλή του Γεωργίου και τη διπλανή μου στο θρανίο Μαρία Κουτλή-Παντελέλη του Γρηγορίου. Παραμένουν όλοι «ζωντανοί» στη μνήμη μου και θα τους τιμώ όσο ζω.

 11 Σεπτεμβρίου 2024 σήμερα. Το Δημοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου στην ακριτική Λέσβο είναι κλειστό. Τα παιδιά του χωριού μου έχουν εκτοπιστεί και φοιτούν σε Δημοτικά Σχολεία του Πλωμαρίου. Καλή Σχολική Χρονιά και Καλή Πρόοδο!  

Μυρσίνη Μ. Βουνάτσου