ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ-ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ ΚΩΣΤΑΝΤΙΑ

ΝΟΕΜΒΡΗΣ 2013

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ 
 Η ΚΩΣΤΑΝΤΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ - ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ

                                                                                              

Από το μήνα Αύγουστο καθιερώσαμε μία νέα σελίδα στο blog μας, με τίτλο "Λογοτέχνες του μήνα" και στόχο να σας γνωρίσουμε νέους Έλληνες και Ελληνίδες δημιουργούς. Ελπίζουμε να βρείτε ενδιαφέρουσα τη σελίδα μας αυτή...  

                                      

   - 4 -

 

     «Λογοτέχνις του μήνα Νοεμβρίου 2013» επιλέχτηκε η συγγραφέας και ζωγράφος Κωσταντία Δασκαλάκη-Θεοδούλου, συνταξιούχος φιλόλογος. Γεννήθηκε στη Ζάκρο Λασιθίου Κρήτης και ζει μόνιμα στην Αθήνα. Είναι σύζυγος του Κύπριου φιλολόγου Δώρου Θεοδούλου και μητέρα της Άρτεμης, καθηγήτριας Μουσικής, και της Δανάης, ιατρού. Σπούδασε στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής Αθήνας κι εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση. Διακρινόταν ιδιαίτερα για την αγάπη της στη νεοελληνική λογοτεχνία και τις θαυμάσιες αναλύσεις λογοτεχνικών κειμένων μέσα στην τάξη. 
     Έχει εκδόσει τρεις ποιητικές συλλογές, με σχέδια δικά της: 1) «Ως ήχος», χαϊκού (αυτοέκδοση, Αθήνα 2007) 2) «Σκοτεινή Ύλη» (εκδόσεις «Δωδώνη», Αθήνα 2008) και 3) «Διαστρωματώσεις» (εκδόσεις «Δωδώνη», Αθήνα 2010).

     Παράλληλα, εδώ και πολλά χρόνια δραστηριοποιείται στον εικαστικό χώρο, ως ζωγράφος και κεραμίστρια. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής, κεραμικής και κοσμήματος και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής. Το 2009 έγινε παρουσίαση του ποιητικού και ζωγραφικού έργου της στο Πνευματικό Κέντρο Γαλατσίου από τον πολιτιστικό φορέα «Δράση». Πολύ πρόσφατη και η συμμετοχή της με ατομική έκθεση ζωγραφικής στις εκδηλώσεις της «Δράσης» στο «Καμίνι» Γαλατσίου, για την οποία γράφουμε στο τέλος του κειμένου αυτού και σε ξεχωριστή ανάρτηση (http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2013/11/blog-post_6.html).    

    

"ΩΣ ΗΧΟΣ" ΧΑΪΚΟΥ

     Για τα χαϊκού (haiku) ή χάι-κάι έχουμε γράψει σε παλαιότερη ανάρτησή μας (http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_29.html). Στην ποιητική συλλογή της Κωσταντίας Δασκαλάκη-Θεοδούλου, τα χαϊκού έχουν μια πιο ελεύθερη μορφή, με χαρακτηριστική την τελεία στο τέλος του πρώτου ή του δεύτερου στίχου. Τα δεκαεπτασύλλαβα γιαπωνέζικης τεχνοτροπίας ποιήματα είναι οργανωμένα σε πέντε θεματικές ενότητες: Μνήμη, Στοχασμός, Πορεία, Φύσις, Πόλις. Με αφετηρία τη μνήμη από το ιστορικό μας παρελθόν, εκφράζει τους προσωπικούς της στοχασμούς και την πορεία του ανθρώπου ανάμεσα στον πόνο και στο όνειρο. Τα ασπρόμαυρα καλαίσθητα σχέδιά της που διαχωρίζουν τις ενότητες τονίζουν τον προβληματισμό του σημερινού ανθρώπου, ενώ η ομορφιά των εικόνων από τη φύση έρχεται σε σκληρή αντίθεση με σκηνές από μια τσιμεντένια πόλη αγνώστων, όπου γηγενείς και μετανάστες κινούνται σε σκοτάδια βίας και απελπισίας. Με το πρώτο βιβλίο της, μικρό και καλαίσθητο, κάνει τα πρώτα πετυχημένα βήματα στο χώρο της λογοτεχνίας.            

Μνήμη

Πηγή αρχαία                                    Στου Μίνωα το θρόνο

προσκυνητής θα σκύψω                     κάθονται οι αιώνες

χρησμούς να πάρω.                           και τον στιλβώνουν.

Μάρμαρο πέτρα.                               Επιτάφιες στήλες.

Η δόξα ανάγλυφη                              Οικοδέσποινα

εντοιχισμένη.                                    η αθανασία.

Χτυπά η σμίλη.                                 Κίονες  μόνοι.                                        

Της πέτρας ήχος                                Δωρική ισορροπία                                 

γεννά την αρμονία.                            η γη μην πέσει.   

Οι πάπυροι θαμμένοι                         Αρχαίοι πρόγονοι

σε άμμο λήθης.                                  σας στέγασα εντός μου

Καιρός ν’ ανθίσουν.                            να με δειπνάτε.

Στοχασμός

                  

Κλείνω τα μάτια.                                Τα μάτια ανοίγω.

Τους στοχασμούς μου θάβω                Εμπρός μου ο κόσμος όλος

για να βλαστήσουν.                            άνθος και λάμπει.

Σφράγισα όλες                                   Από άλλο αιώνα

τις ρωγμές της ψυχής μου                   λαθρεπιβάτης ήρθα

το φως μη φύγει.                                εκ προμελέτης.

Μύριες εικόνες.                                 Φυσά αέρας.

Αμάσητο τον κόσμο                            Κλείνουν τα παραθύρια

τον καταπίνω.                                    και η ζωή μου.

Διψά η ζωή μου.                                Κερνώ τη λύπη

Τις ρίζες της απλώνει                          με δροσερά δάκρυα.

στεγνός ο κόσμος.                              Ίσως γλυκάνει.

Ήξεις αφήξεις.                                   Σκύβω εντός μου

Οι πύλες σφραγισμένες                       τις μνήμες μου ποτίζω.

φρουρός η Μοίρα.                              Μύθοι ανθίζουν.

Πορεία

                       

Δυο κρυφά δάκρυα                             Τα όνειρά μου

στάζω για ν’ αλατίζουν                          ποιος σκύβει και τα πίνει

τα όνειρά μου.                                    κι όλο θολώνουν;

Φύσις

                     

Γιορτάζει η φύση.                                 Φως ανθισμένο

Αντίδωρο μοιράζει                                 κρέμεται απ’ τ’ ουρανού

τα χρώματά της.                                    το μπαλκονάκι.

Σε υγρές όχθες                                     Βουνό αρχαίο

φύλλα του φθινοπώρου                          χειμώνας φτάνει

υμνούν την πτώση.                                σκύψε να σε σκεπάσει.

Μικρό κλαράκι                                     Κρατά η φύση

αμυγδαλιάς τσακίζει.                             στη χούφτα της τον κόσμο.

Χιονίζει άνθη.                                       Παιδί που παίζει.

Πόλις

                        

Η πόλη ξένη.                                        Πόλη αγνώστων.

Μπετόν κι ατσάλι                                  Περιπολίες θλίψης

ανθρώπους εντοιχίζει.                            σε άδεια μάτια.

Κυριακή βράδυ.                                    Με τα δυο χέρια

Αδέσποτοι θρηνούνε                              την ώρα τους σκοτώνουν.

οι μετανάστες.                                       Δε στάζει ελπίδα.

Βαθύ σκοτάδι.                                       Θυμήσου. Εδώ

Τα χέρια ψηλαφίζουν                             πληρώνονται εφάπαξ

τα φονικά μας.                                      του δόλου χρέη.

"ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΥΛΗ"

    Στο βιβλίο «Σκοτεινή Ύλη» (2008), βιώματα εκφρασμένα με αλληγορικό τρόπο σε πρώτο πρόσωπο οδηγούν σε ενδοσκόπηση και αναζήτηση μέσα από το ανάκατο «πρωτογονικό» υλικό της ύπαρξης. Αδιάκοπος προσωπικός αγώνας και αγωνία να βρει, να κατανοήσει την ανθρώπινη ταυτότητα και να ερμηνεύσει τη φύση της. Ο άνθρωπος με τη βαθιά ρίζα του, που τον ενώνει σαν ένας «άκοπος ομφάλιος λώρος» με τη «σκοτεινή ύλη» του παρελθόντος του, θρέφεται και συντηρείται απ’ αυτή κι αιωρείται στο σκοτεινό κόσμο του ονείρου και στο ασπρόμαυρο βάθος της μνήμης του. Ποίηση σε πλούσια νεοελληνική γλώσσα, λέξεις που ξεπερνούν τη σκλαβιά της στίξης και ταξιδεύουν στις εποχές, ξυπνώντας τον κόσμο του μύθου και της ιστορίας. Ποιήματα σε ελεύθερο στίχο, που κινούν τη σκέψη μας προς αναζήτηση της αυτογνωσίας και του προορισμού μας.  

Προορισμός

Χαρμόσυνα πανιά

ανοίγει το κορμί μου

παίρνει ηδύοσμον ηδύ

για το μακρύ ταξίδι

προς το φως εκεί

που είναι το εντευκτήριο

της ψυχής.

Διορίστηκα στους κήπους της Εδέμ

να ποτίζω το δέντρο της μητέρας μου

που κάτω απ’ τη σκιά του κάθεται

και κλώθει του κόσμου τα όνειρα.

Δεν θα αφήσω δάκρυ να πάει χαμένο.

Τόσες γωνιές του παραδείσου

έχουνε μείνει άνυδρες και χέρσες.  

Καταπίνω το σώμα μου

Βάζω υφάδι

Βάζεις το στημόνι

Και πορευόμαστε

Κρύβεσαι μέσα μου

Σε κάθε ίνα του κορμιού μου

Βάζω και βάζω υφάδι

Ξηλώνω όλα τα παλιά

Ρούχα της δημιουργίας

Και κλώθω ασταμάτητα

Γιατί θέλεις πολλά να δεις

Μέσα από μένα

Και όταν κουράζεσαι

Κλείνω τα μάτια

Καταπίνω το σώμα μου

Μαζί και τον κόσμο που έπλεξα

Για να έχεις άπλετη θέα

Να μην πλήττεις στα όνειρά σου.  

Ονόματα θαμμένα

Μέσα μου συνωστίζονται τόσοι κήποι

μυρουδιές αρχαίων δρόμων

ονόματα σαπισμένα

θαμμένα μαζί

με του φθινόπωρου τα φύλλα

και λιπαίνουν το μέλλον μου.

Όλα ανάκατα μου δόθηκαν

Φλούδες ονείρων

Ρινίσματα ερώτων

Ο πηλός των πραγμάτων

Ο ιστός των ιδεών

Τα ιερογλυφικά του ουρανού

Οι παχιές αγελάδες της Ίσιδας

Όλα ανάκατα μου δόθηκαν

Μια ζωή να τα ταξινομώ

Για να μη δίνω προσοχή

Στο σκοτάδι του κόσμου.

Μικρό και άσπρο

Μικρό και άσπρο

μικρό το μερδικό του κόσμου

και άσπρο σαν δάκρυ

που έπηξε αλατένιο.

Μικρό καράβι

μικρό που ταξιδεύει σιωπηλό

και καταπίνει

όλες τις εποχές.

Μόνο απ’ τα φθινόπωρα

αφήνει να πετούν

φύλλα χρυσόψαρα στον ουρανό

να χαίρεται ο Παράδεισος.

  

Διπλός καθρέφτης

Ο μέγας θάλαμος

πίσω από την κόρη

του ματιού χωρά

ολόκληρο τον κόσμο.

Πόσο μεγάλος είναι ο κόσμος;

Ο διπλός καθρέφτης

σαν ξεδιπλώνει

το άπειρο του χώρου

με μια εικόνα λαβυρίνθου

γελά και ξεγελά.

Με μια σφήνα πύρινη

Τη ζωή μου κατοίκησα

Σε ρωγμές που άνοιξα

Στις ραφές του κόσμου

Με τα νύχια ξύνοντας

Ώσπου μάτωσαν

Να βρω ένα ψίχουλο

Απ’ του απείρου τα θαύματα

Τραβάνε το δρόμο τους

Κι ολομόναχοι πάνε

Οι μικροί εραστές

Που ονειρεύονται ρόδια

Μα στα ράμφη κρατάνε

Μικρούς σβώλους χώμα

Το φως καταπίνουν

Ψιθυρίζουν χαμόγελα

Και τρέχουν δαγκώνοντας

Το μικρόν οβολό

Που θ’ αφήσουν

Τον χάλκινο μέσα

Στης αβύσσου το χέρι

Κι εγώ στη γεύση

Του άρτου δε βρίσκω

Χόρταση ούτε

Λέω αμήν στο νερό

Με μια σφήνα πύρινη

Στα φρύδια ανάμεσα

Πορεύομαι κι είναι

Όλα αέρινα

Σαν μέσα σε σύννεφο

Οι φωνές και τα μύρια

Του φωτός τα μυστήρια

Πορεύομαι νύχτα

Πλημμυρίδα άμπωτη

Οι όχθες αχόρταγες

Και το χόρτο χλωμό

Με ιζήματα λέξεων

Χτίζω φωλιές

Στα παιδιά που δεν γέννησα.

Υπό σκιάν

Νερό άφθονο νερό ρέει

στις φλέβες του ξεπλένει

το θερισμένο χόρτο της ζωής

που απλώνεται στο σώμα του.

Χορτάτος τώρα κάθεται

έχει όλες τις ηλικίες καταπιεί

μέσα του ο έφηβος και ο γέροντας

παίζουνε ζάρια.

Βραχώδης η φωνή του

σαν εκμαυλίζει τις σκιές

να μην τον λησμονήσουν

στο ασπρόμαυρο παιχνίδι τους.

Τα οστά της μνήμης

Ο αέρας από μακριά να φέρνει

βόμβους απ’ έξω των ανθρώπων

που έμαθαν μόλις να ψελλίζουν

δεν αναβλύζουν δάκρυ και είναι

δέντρα λειψά καρβουνιασμένα.

Ζωή παλιά λησμονημένη

των χόρτων πρασινάδα απαλή

και κατακάθι μια αρχαία πίκρα

που γλίτωσε από σπαθί

όταν βυθίζεται στο στήθος.

Ζωή παλιά που κουβαλά απομεινάρια

από μεταναστεύσεις πόθων

που ατέλειωτα πηγαινοέρχονται

από τα άστρα στα οστά της μνήμης.

Λοιπόν εδώ ας σταθώ σφικτά κρατώντας

της Ιστορίας τους άγριους και ήμερους καρπούς

στα ζάρια παίζοντας το μέλλον…  

"ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΕΙΣ"

    Στο βιβλίο «Διαστρωματώσεις» (2010), πρόσωπα από τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες διαλέγονται με μορφές της νεοελληνικής μας ιστορίας και ήρωες από τα παραμύθια και την ποιητική παράδοσή μας. Η ιστορία σε έναν αδιάκοπο διάλογο με το μύθο. Ο κόσμος των νεκρών προγόνων, διατηρημένος «ζωντανός» μέσα στη μνήμη, συνομιλεί με τον κόσμο των ζωντανών στους εσπερινούς και στους όρθρους, νοιάζεται και προβληματίζεται για τις αλλαγές των νέων καιρών και τα παθήματα των ζωντανών απογόνων. Στρώματα - στρώματα το πριν και το τώρα της ζωής, από το παρελθόν στο σήμερα, από το σήμερα στο χτες. Αινίγματα του χρόνου, θάνατοι και απώλειες, παλιές και νέες τραγωδίες του ανθρώπου. Από τις πρωταρχικές δυνάμεις της ζωής ο έρωτας, «πορεύεται αθώος και ανυπόδητος στις εκβολές του σκότους», στους τραχείς δρόμους των νέων αιώνων. Ο σύγχρονος άνθρωπος, «σχοινοβάτης που πιάστηκε στον ύπνο και δεν είδε πως δέσαν χειροπόδαρα τα οράματά του», δεμένος σαν τον Ιξίωνα στον τροχό της ειμαρμένης, αγωνίζεται να σωθεί από τον όλεθρο και να βρει απάντηση στο αιώνιο ερώτημα «τι είναι ζωή;». Είναι πιο τραγικός από τους τραγικούς ήρωες του Ευριπίδη, γιατί δεν περιμένει κανέναν «από μηχανής θεό» να τον απαλλάξει από τα δεινά.
    Τα ποιήματα έχουν ελεύθερο στίχο, που ωστόσο περιέχει μία εσωτερική αρμονία και μουσικότητα, σε ελεγειακούς ρυθμούς. Η γλώσσα είναι νεοελληνική, αλλά όχι απλή, αφού πλάι σε ιδιωματικές λαϊκές λέξεις ο αναγνώστης θα βρει αρμονικά συνταιριασμένες και πολλές αρχαιόπρεπες λέξεις, που διατηρούνται ακόμα ζωντανές και ζωντανεύουν το ιστορικό μας παρελθόν. Οι λέξεις αυτές, με το ιδιαίτερο νοηματικό περιεχόμενό τους, είναι ποικίλματα της ελληνικής μας γλώσσας, η οποία διατηρείται αειθαλής από τα χρόνια του Όμηρου, κι αποτελούν αποδείξεις της αδιάσπαστης γλωσσικής μας ταυτότητας. 

     Η Κωσταντία Δασκαλάκη-Θεοδούλου δημιουργεί ποίηση ελληνική, που ανασκάπτει τα θεμέλια της ύπαρξης και στέλνει διαχρονικά μηνύματα στον οικουμενικό άνθρωπο.        

Διαστρωμάτωση ΙΙ - επιλογή

Θαμπό το φως ακόμη

στα ακρόπρωρα της μνήμης

φουστάνι τσίτινο

μαντζουράνας ρόφημα

η Μαντώ Μαυρογένους

φοράει το καλπάκι της

να μπει στην Ιστορία

με λογισμό και μ’ όνειρο

δρασκελά το κατώφλι.

Διαστρωμάτωση Ι - αίμα νωπό

Κοραή 4. Δεύτερο υπόγειο.

Ακιδογραφήματα στο δέρμα

της Αντίστασης.

Είσοδος βασανιστήρια

Έξοδος θάνατος

24 ώρες χωρίς φαΐ και νερό

μόνο μυρίζοντας γιασεμί…

ΝΕΡΟ ΘΕΛΩ

ΝΕΡΟ

ΤΟ ΦΩΣ ΣΒΗΝΕΤΑΙ

ΤΟ ΦΩΣ ……

……………

Τοποθετημένα τα τιμαλφή ευρήματα

μαζί με του φωτός τα τελευταία ίχνη

στις προθήκες της μνήμης.

Οι μέρες που θα ’ρθουν

τομές θα κάμουν για να βρουν

ποια φλέβα μύθου θα χτυπήσουν

                                  να πλουτίσουν.

Η Χρυσόθεμις στη χώρα των καθαρμών

Απόμεινε να τριγυρίζει γύρω από τα χαλάσματα

με την ψευδαίσθηση πως μόνη αυτή ακηλίδωτη

από αίμα δίχως κρίματα η αμέτοχη

πουλιά μαυροπούλια να κατευοδώνει.

Λιγνή φιγούρα κουβαλά τα υφάσματα του οίκου της

ασήκωτα πλέον από την υγρασία χρόνιων θρήνων

και το αίμα από φόνους μιαρούς

που κάποτε λαμπρά Σιδώνιες γυναίκες

τα έβαψαν ως τους αγκώνες βουτηγμένες

πλήθος παραγγελίες οίκων ισχυρών

άλλα υφασμένα στα κλωστήρια της Νάουσας

μετά στον ποταμό Αραπίτσα

να πλέουν οι πορφύρες στο αφρισμένο νερό

και ω! το αίμα ω! οι γυναίκες μαζί να πλέουν

τουμπανιασμένες για ποιο μίασμα αρχαίο

να πληρώνουν ξανά και ξανά

ανύποπτες μάρτυρες μοίρας σκοτεινής

τραγούδι ξόρκι επίμονο

μια ψαλμωδία παραλογής.

Ω! Αδελφή μου πού είσαι;

Φωνάζω λουσμένη και ντυμένη το σεληνόφως

δανείζω το σώμα μου να το φορούν

οι άγγελοι την ώρα που ασχολούνται

με πηλοπλαστική.

Βγαίνω σε ώρες νηνεμίας

στολίζω και καίω τους νεκρούς μου

φέρνω την τεφροδόχο τη σφραγίζω

και την ταξινομώ στην κρύπτη.

……………………………………..

Βρέθηκα αντίκρυ στα πρόσωπα

συνάντησα πάλι τη μεγάλη αδελφή μου

που είχα μιαν αδελφή παλιά της τραγουδούσα

τα μάτια της μόνο λίγο διαφορετικά

με άλω, μεγάλο το σκοτάδι μέσα τους

κρατούσε σφιχτά τις δυο φιλενάδες της

με τα άσπρα τους φορέματα

δίχως ζώνες να πέφτουνε

επάνω στα λιγνά τους σαν κορμιά πουθενά

οι γονείς πίσω στριμώχνονταν συγγενείς

γείτονες με βλέμματα σάρκας

έκαναν μικρά βηματάκια

σταματούσαν ξανά

κοίταζαν μου έγνεφαν

με νοήματα μιας αιώνιας ηλικίας.

Σπρώχνοντας άγγιξαν

το μεγάλο βιολί

οι χορδές χόρεψαν και ένα βουητό

από ήχους κυμαϊκού αλφαβήτου

ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΦΗΝΟΥΝ ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ

ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΦΗΝΟΥΝ

ΔΕΝ

Κύματα ανέβαινε η κραυγή

οι χορδές έσπασαν

τα πουλιά βρήκαν τη δική τους φωνή

πέταξαν κρώζοντας

μα αλλού δεν πηγαίναν.

Ω…! Αδελφή μου ποια είμαι;

Ακίνητα όλα φόνοι

                            και δίψα εξουσίας

Ακίνητα όλα στην ακοίμητη

                            του νου την οθόνη

Γενιές σαν σε όνειρο   

                            μάταια ψάχνοντας

                                                       έξοδο…

Πλανώνται οι σκιές

Στις διαδοχικές παλαιοακτές

βόρεια του κόλπου της Κάτω Ζάκρου

πλανώνται οι σκιές των Κεφτί.*

Συχνά κάνουν συνέδρια

και διαπιστώνουν πως

οι ποιμένες ξέχασαν

τις αίγες να αρμέγουν,

οι αλιείς στην ακροθαλασσιά

τα δίχτυα να μπαλώνουν,

οι γεωργοί ν’ αναγνωρίζουν

τους προγονικούς σπόρους των φυτών.

Τις νύχτες ακούγονται

ανήσυχοι οι ψίθυροί τους

κοντά στο ακρωτήρι Φαγκρόμουρο

κι οι κάτοικοι μιλάνε για φαντάσματα

ή ότι τρίζουν τα θεμέλια της γης.

Εκείνοι όμως στέλνουν αόρατα σινιάλα

στους αλαφροΐσκιωτους της επαρχίας

εξομαλύνουν τις ξηρασίες

και βγάζουν τα αγκάθια από τον άνεμο

που σαρώνει τη μνήμη.

Ύστερα αποσύρονται

σε αλλουβιανές αποθέσεις

επιστρέφουν στο Πλειστόκαινο

και ταΐζουν νάνους ιπποπόταμους

ελέφαντες creticus καθώς

και το τρωκτικό kritimys carteus.

Έτσι συντηρούν τη Δημιουργία.

*Κεφτί: έτσι ονόμαζαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τους Κρήτες.

Ψυχοσάββατο

... ομήγυρις στείχει γυναικών φάρεσιν μελαγχίμοις ...

χοάς φερούσας νερτέροις μειλίγματα

(Χοηφόροι, στ. 14,18)

                                                              Εσπερινός

 

Σάββατο των ψυχών άφησαν πίσω τους

το φως του εσπερινού οι μαυροφόρες

και ήρθαν εγκύκλιες σπονδές να κάμουν.

Δάκρυα εξερχόμενα, βουβά αισθήματα εισερχόμενα

άλλων κόσμων σ’ αγαπώ ανεπίδοτα

που ξέμειναν στο μάρμαρο επάνω να κοιτούν

με τα τυφλά τους μάτια ίδια αγάλματα.

Η ώρα να παρέρχεται και γύρω

απ’ τον καπνό του θυμιάματος

ψυχές νεκρών και ζωντανών ένα κουβάρι

κουβέντες να ματίζουν που έμειναν μισές

και κάνουνε απόπειρες να διηθίσουν

τα καλά και συμφέροντα της τρυφεράδας

που την κατάπιε η σκόνη.

Βασιλεμένο το φεγγάρι και η πούλια

πυκνό το σκότος και έμειναν

κάτι ψιλές κλωστίτσες ξέφτια αγάπης

ακόμα να πασχίζουν γέφυρες να στήσουν

για να μπορούνε οι ψυχές να πηγαινοέρχονται

– έστω κι εκπρόθεσμα –

να καταθέτουν στα όνειρά μας

τους αναστεναγμούς τους.

                                                                 Όρθρος

Μετρημένες οι μέρες ελευθέρας εξόδου

κι έφτασαν σμάρι οι ψυχές να πάρουν

το όνομά τους απ’ του παπά το στόμα

Εμμανουήλ, Μαρία, Ιωάννης, Φλώρα,

Ευτύχιος, Χαρίκλεια, Γεώργιος, Στεφανία…

γεύονται τον γλυκασμένο σίτο

με ρόδι και σταφίδες και αρχίζουν

χορταστική βουβή κουβέντα

με συγγενείς και φίλους.

Μα εσύ άφαντος. Μου είπαν

ίωση σε κράτησε στο στρώμα του Άδη

να κείτεσαι στη μοναξιά κι εγώ

μάταια να κάνω επικλήσεις μπροστά

στον άμβωνα και να κρατώ υπό μάλης

την κυνηγετική σου καραμπίνα

που μου παράγγειλες να σκοτώνεις την ώρα σου

τη στρατιωτική σου χλαίνη να μην κρυώνεις

όταν φυλάς σκοπιά τις αναμνήσεις

και ένα πλεκτό χειροποίητο σ’ αγαπώ

να βαλσαμώνει την τελευταία πληγή σου.

Μείναν στα χέρια μου ανεπίδοτα

τα δώρα, οι σπόροι άθικτοι.

Όμως εσύ το ξέρω αδέσποτος

θα έρχεσαι στον ύπνο μου

χωρίς να ρίχνεις μια ζακέτα επάνω σου.

Και μια αιωνιότητα θα παίρνεις αντιβίωση

ίσως βιώσεις εκείνη την ανάσα

που άφησες ημιθανή στο χώμα.

  

Παράλειψη ψυχών

Με υπερωρίες δουλεύουν

οι άγγελοι στο νέο αιώνα

πύκνωσαν τα συμπαντικά

ταξίδια ψυχών

τα Χερουβείμ και Σεραφείμ

                           νυχθημερόν

στο διάκενο του χρόνου ιδρύουν

νέα εργοστάσια παρασκευής

οργάνων και οστών.

Ο κάθε άγγελος, φιγούρα φωτεινή,

μπροστά σε μια συρόμενη κορδέλα

συναρμολογεί

δεκάδες σώματα βρεφών.

Τέλος βουτά το δάχτυλό τους

σε terra sigillata ως διαβατήριο

προέλευσης και τα αποστέλλει

κατευθείαν προς γέννηση.

Και παραλείπουν πλέον

τα ψιμύθια παλαιοτέρων εποχών

τότε που οι άγγελοι

χάραζαν το μονόγραμμά τους

πάνω σε κάθε σάρκα που συνταίριαζαν,

πότε μια δαχτυλιά δίπλα στα χείλη

βουτηγμένη στο μέλι της καλοτυχιάς

άλλοτε ένα βέλος στη βάση του αντίχειρα

που ως οδηγός παρέπεμπε σε πολυχρόνιο βίο

ή ένα σύννεφο ανάμεσα στα σκέλη

να προοιωνίζει έρωτες σκοτεινούς

και ανεκπλήρωτους.

Τώρα τα σώματα ρίχνονται στο παρόν

σαν να αδειάζουν οι ουρανοί τις αποθήκες τους

και δίχως διαλογή στροβιλίζονται

                                       στη δίνη των καιρών

σώματα άπραγα, καχεκτικά, καρδιές χαοτικές

και πώς να αντέξουν της σάρκας την οδύνη.

Των ουρανών η παραγωγικότητα επιτάσσει

να αυξηθούν οι επενδύσεις   

σε καπνούς θυμιάματος δούλων πιστών.

Ασχέτως αν πλήθος απ’ αυτά ψάχνουν τα μέλη

που δεν τοποθετήθηκαν από αβλεψία

ασχέτως αν πολλά απ’ αυτά κατοικούνται

από λάθος ψυχές που βιάστηκαν

να δοκιμάσουν το ταξίδι της ενσάρκωσης.

Και τι φρικτό, σε ένα όχι ευάριθμο πλήθος

δεν έχει τοποθετηθεί καν η ψυχή

– εκ παραλείψεως ή σκοπίμως; – 

             ώστε ο σκοπός δημιουργίας

                       του ανθρωπίνου είδους

                               να έχει υπονομευθεί εκ προοιμίου.

Συμπόσια λέξεων

Κάθονται οι λέξεις των πεθαμένων

και ήσυχα κουβεντιάζουν

ανταλλάσσουν απόψεις για τον κόσμο

που κάποτε τον ζούσαν με σάρκα και οστά

και ευημερούσαν στα πράσινα λιβάδια των ήχων

τρώγοντας φρέσκο χρόνο.

Σχολιάζουν την εξέλιξη με κατανόηση

– De rerum natura υπερθεματίζουν –

παρατηρούν τα έργα των ζωντανών λέξεων

που εκβραχίζουν τους δρόμους της επιβίωσής τους.

Μαζεύονται οι λέξεις των πεθαμένων

ψήνουν καφέ και ρίχνουν στο φλυτζάνι

να θυμηθούν το παρελθόν τους

όταν μελετούσε στρατηγικές

επιβίωσης ο homo sapiens.

Τώρα κατανοούν τις ωμοφαγίες

τον όλεθρο το φόβο

– τυφλός ο θύτης και το θύμα –

στην αυγή των αιώνων.

Μαζεύονται οι λέξεις των πεθαμένων

στα εντευκτήρια της μνήμης

ανακατεύουν την τράπουλα του χρόνου

τότε που ακούγονταν στίχοι

σε συμπόσια λυρικών ποιητών

– ξέχειλοι οίνου οι κρατήρες –

ή τις δονούσε ο τρόμος από τον

έλεγχο σχολαστικών γραμματικών.

Κάθονται οι λέξεις των πεθαμένων

και εξετάζουν με απορία

των ζωντανών σωμάτων τα έργα

την κατάργηση του ελεύθερου χρόνου

την υπερκατανάλωση των γεωγραφικών εκτάσεων

μετρούν τις νέες αφίξεις στον Άδη από ασιτία

παρακολουθούν ανήσυχα τη μείωση

της ζωτικότητας σπέρματος.

Μαζεύονται οι λέξεις των πεθαμένων ισότιμα

άλλες μυρίζουν αίμα και μπαρούτι άλλες λιβάνι

όλες σημαδεμένες από τα χνώτα των σωμάτων

τότε που ήταν νωπά ακόμα.

Τώρα ολημερίς τρώνε και πίνουν άφθονη σιωπή.

Μα μόλις σβήνουν τα φώτα

και κατεβαίνουν τα νυκτερινά τοπία του ουρανού

οι λέξεις των πεθαμένων

σαν να ξεχύνονται από ηχεία

και αρχίζουν κουβεντολόι

σ’ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων.

Συνεννοούνται πλέον περίφημα αφού

καμιά τους δεν μπορεί να επιβληθεί

                                                 ούτε με όπλα

                                                       ούτε με δώρα.

Οι ερωτευμένοι αθώοι πορεύονται

Πέρασε σύρριζα απ’ τη ζωή

ένα - ένα απέβαλε τα δέρματα

που τον προστάτευαν

απ’ το τραχύ του κόσμου.

Κι όταν πια όλα τα ’χασε

κι απόμεινε γυμνός με νεύρα διάφανα

δίχτυα να τον τυλίγουν

τα μάτια έντρομα μέσα του αντίκρισαν

κατολισθήσεις πλήθος.

Ώσπου ακτινοβόλησε άφθαρτος ο πυρήνας

μια μουσική γεννήθηκε

κι άρχισε μ’ ένα τρέμολο

ο κόσμος πάλι να ανατέλλει.

Με άνθη ωραία στα μαλλιά και έκθαμβο βλέμμα

οι ερωτευμένοι αθώοι πορεύονται

στις εκβολές του σκότους.

Περνούν σύρριζα απ’ τη ζωή

και ένα - ένα αποβάλλουν τα δέρματα…

Στους νέους αιώνες

Στους νέους αιώνες

ο χρόνος ταξιδεύει γραμμικά

γι’ αυτό και το μαχαίρι

είναι συχνά καρφωμένο

στην καρδιά του άνθους

που στεφανώνει τους κύκλιους χορούς.

Στους νέους αιώνες

υπονομεύεται το θάλλος των δασών

και η δρόσος σπάνια επωάζει

το σφένδαμο τον δυόσμο

και το νεροκρινάκι.

Μόνο το φως ακόμα

δεν έχει λόγο

να αποδεικνύει τη λάμψη του

ούτε το κοράκι να ερίζει

με την αιωνιότητα.

Εξ οικείων τα

βέλη.

Το δέντρο μοιάζει απειλή

Αυτό το δέντρο τις νύχτες

βγαίνει απ’ τον κορμό του

περιπλανιέται στους αγρούς σιωπηλό

τα αδέσποτα σκυλιά

όταν το συναντούν

προσεκτικά το οσμίζονται

και το ουρούν με πόδι σηκωμένο.

Μα όταν στην πόλη κάνει την εμφάνισή του

τα οικόσιτα σκυλιά αλυχτούν

χάνουν τον ύπνο τους, αδυνατίζουν

το δέντρο μοιάζει απειλή

για την αρχιτεκτονική της πόλης

για τη σκυλίσια τους ζωή.

Το δέντρο όμως ανενόχλητο

βόσκει τα χέρσα όνειρά μας

μετά στις ρίζες του γυρίζει

και αρχίζει ήσυχα η πέψη του.

Ξέρει στο τέλος

όλα θα τα χωνέψει

και φυτικό το μέλλον

θα θριαμβεύσει.

Αναπάντητο

Μόνη ανυποψίαστη πια

έκθαμβη η χλόη απλώνει

κάθε φορά το σώμα της

γεωγραφία πράσινη απαλή

που την ρυμοτομεί

το ημερολόγιο του φωτός.

Τι είναι η ζωή; ρωτά τον άνεμο

κι εκείνος την απάντηση τη δίνει

στο μακρινό βουβό βουνό.

Τι είναι η ζωή; ρωτά ξανά

τον ήλιο που ανατέλλει

μα ώσπου να ’ρθει η απάντηση

κίτρινο αποχαιρετισμό

στο χώμα πάνω αφήνει.

Αιώνια αινίγματα

που σαν ισχνότατες ριπές

διεκδικούν μια θέση

ανάμεσα στο άρτιο και το περιττό

διάκενο της πνοής σου, ω Ζωή!

Απατηλή μάσκα

ποιας Ύλης;

ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

        

     Πρόσφατα (19-24 Οκτωβρίου 2013), η Ομάδα Λόγου και Τέχνης του δραστήριου πολιτιστικού φορέα «Δράση για την Κοινωνία, τον Πολιτισμό και την Ποιότητα ζωής» διοργάνωσε εξαήμερες εκδηλώσεις στο ″Καμίνι″  (Ρεθύμνης 36 και Καψάλη 14 - Γαλάτσι), για την ανάδειξη του ιστορικού κτιρίου, που, ανακαινισμένο από το Δήμο Γαλατσίου, στεγάζει τη Δημοτική Βιβλιοθήκη και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τις εξαήμερες εκδηλώσεις άνοιξε στις 19 Οκτώβρη η έκθεση ζωγραφικής της Κωσταντίας Δασκαλάκη-Θεοδούλου, που είχε θέμα «Η περιπέτεια της μορφής: Από τους μύθους και τα σύμβολα… στο Σήμερα», διήρκεσε όλες τις ημέρες και προσήλκυσε το θαυμασμό των επισκεπτών.

    Ζωγραφική σε ξύλο ή μουσαμά ή βότσαλα ή κεραμικά και τεχνοτροπίες που καλύπτουν ένα πλατύ καλλιτεχνικό φάσμα. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο του μύθου, ως σύμβολο, ως πραγματικό πρόσωπο ζωντανό ή ως νεκρός πρόγονος. Δημιουργία της ανθρώπινης μορφής με χρώμα και γήινα υλικά στην πορεία της από το μύθο στο σήμερα. Στο ισόγειο του ιστορικού κτιρίου αρμονικά συνταιριασμένα τα έργα ζωγραφικής της Κωσταντίας με την παραδοσιακή τοιχοποιία και την αρχιτεκτονική του ″Καμινιού″.

     Την έκθεση ζωγραφικής επισκέφτηκαν σχολεία της περιοχής. Την τελευταία ημέρα ξεναγήθηκαν από την ίδια τη ζωγράφο δύο σχολεία, το 3ο Λύκειο Γαλατσίου και παιδιά από σχολείο του Εξωτερικού, που από ευτυχή σύμπτωση φιλοξενούνταν από μαθητές του 3ου Λυκείου Γαλατσίου, στα πλαίσια του Προγράμματος Commenious. Όπως μας ανέφερε η Κωσταντία Δασκαλάκη-Θεοδούλου, το γεγονός αυτό της έδωσε μεγάλη χαρά, γιατί ήθελε να στείλει μήνυμα στην Ευρώπη πως η Ελλάδα της κρίσης δεν σταμάτησε να παράγει Πολιτισμό.  

      Κριτικές που διαβάσαμε γι’ αυτή τη θαυμάσια έκθεση:

              

    Το Δελτίο τύπου της «Δράσης» στο «e-Galatsi», που δημοσιεύτηκε στις 29-10-2013, στον απολογισμό των εξαήμερων εκδηλώσεων αναφέρει:

    «Τι πετύχαμε τις έξι ημέρες: 1. Έκθεση ζωγραφικής της Κωσταντίας Δασκαλάκη - Θεοδούλου, με θέμα «Η περιπέτεια της μορφής: Από τους μύθους και τα σύμβολα… στο Σήμερα». Η έκθεση ζωγραφικής ήταν, πράγματι, ένα σπουδαίο πάντρεμα αισθητικού ήθους και μιας υποβλητικής εγκατάστασης (Καμίνι), που σου έβγαζε αισθήματα ευφορίας, ανάλογα αυτών των μεγάλων μουσείων, όπως Prado και άλλα. Η Κωσταντία έχει υψηλό προσωπικό ήθος, που αποτυπώνεται και στο πολιτιστικό έργο της, είτε πρόκειται για ζωγραφική είτε για συγγραφή βιβλίων...» (http://www.e-galatsi.gr/index.php?option=com_contentvi&ew=article&id=1487:-qq-&catid=38:2010-12-08-10-59-14&Itemid=46).  

  Η γαλατσιώτικη εφημερίδα «ΠΑΛΜΟΣ news», σε άρθρο με τίτλο «Εβδομάδα πολιτισμού της "Δράσης"», γράφει στις 4/11/2013:

     «Με σκοπό τη γνωριμία των Γαλατσιωτών με το ˝Καμίνι˝ και την ένταξη του νέου αυτού πολυχώρου στο κέντρο της πολιτιστικής ζωής της πόλης μας, διοργανώθηκε ένα εξαήμερο εκδηλώσεων από την Ομάδα Λόγου και Τέχνης της “Δράσης για την Κοινωνία, τον Πολιτισμό και την Ποιότητα ζωής”. Από τις 19 έως τις 24 Οκτωβρίου, πλήθος συνδημοτών μας ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα αυτό… Η αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε το Σάββατο 19 Οκτωβρίου με την έκθεση ζωγραφικής της Κωσταντίας Δασκαλάκη-Θεοδούλου, η οποία διήρκεσε όλο το εξαήμερο των εκδηλώσεων. ″Η περιπέτεια της μορφής: Από τους μύθους και τα σύμβολα… στο Σήμερα″ ήταν το θέμα της έκθεσης και πέτυχε ένα σπουδαίο πάντρεμα αισθητικού ήθους και μιας υποβλητικής εγκατάστασης (Καμίνι), που σου έβγαζε αισθήματα ευφορίας. Στην έκθεσή της αυτή επέλεξε να παρουσιάσει έργα από διάφορες περιόδους της δουλειάς της, με κοινό θέμα την ανθρώπινη μορφή. ″Σε μια εποχή που ο άνθρωπος έχει μπει στο περιθώριο και μετατρέπεται σε οικονομική παράμετρο, είναι ανάγκη να τον ξαναφέρουμε στο προσκήνιο ως πρόσωπο με την αξία του αλλά και την ευθύνη των πράξεών του″, μας είπε η ζωγράφος. Η έκθεσή της χωριζόταν στις ενότητες «Ξόανα», «Τελετουργίες», «Λαβύρινθος-Μινώταυρος», «Βυζαντινά Βλέμματα», «Προθήκες Μνήμης», «Σύγχρονες Μορφές», «Εικαστικές Αναζητήσεις», «Ψυχικές Απεικονίσεις» και «Αποδόμηση της Μορφής», όλες καθηλωτικές για το φιλότεχνο επισκέπτη.» 
(http://www.palmosnews.gr/frmViewArticle.aspx?AID=3d9da1f7-764b-4ce6-9940-3e70efd400a4)

   

    Φωτογραφίες από την έκθεση ζωγραφικής της Κωσταντίας Δασκαλάκη-Θεοδούλου έβγαλε η φωτογράφος-γραφίστρια κ. Σοφία Τσαμπαρά (Γαλάτσι, e-mail: ra-sof@)hotmail.com) και με πολλή ευγένεια μας επέτρεψε να τις αναρτήσουμε στο blog μας (http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2013/11/blog-post_6.html). Την ευχαριστούμε θερμά… Η κ. Σοφία Τσαμπαρά είναι επίσης εθελόντρια δασκάλα κεντητικής και δαντέλας (τούλι, πάτσγουορκ-χιώτικο μωσαϊκό) με διεθνείς διακρίσεις.  Είναι εκπρόσωπος της Ελληνικής Ομάδας Παραδοσιακής Δαντέλας στο Εξωτερικό, στον Παγκόσμιο Σύλλογο για Δαντέλα, Κοπανέλι και Δαντέλα με βελόνα (O.I.D.F.A.). Επίσης, συμμετέχει ως φωτογράφος σε εκδόσεις βιβλίων: α) Ευγενίας Αρβανίτη «Σύγχρονη Μαγειρική Τέχνη. Συνταγές για υγιεινή και διαιτητική διατροφή» (εκδόσεις "Κοχλίας", Αθήνα 2003). β) Όλγας Μάρκαρη «Μύκονος. Γεύσεις και Παράδοση» (εκδόσεις "Εικών", Αθήνα 2005). γ) Τρεις εκδόσεις βιβλίων της Νιόβης Φωτεινάτου-Καμπίτση, με τίτλο «Κεφαλονίτικες ρετσέτες: Οι αυθεντικές παραδοσιακές συνταγές από την Κεφαλονιά» (εκδόσεις «Εικών», Αθήνα 2004, 2007, 2009).

    Συγχαίρουμε τον πολιτιστικό φορέα «Δράση» για την πολύπλευρη πολιτιστική προσφορά του και την πολυτάλαντη ζωγράφο και συγγραφέα για την αισθητική και πνευματική απόλαυση που μας χάρισε κατά την επίσκεψή μας στην έκθεσή της. Της ευχόμαστε πάντα να δημιουργεί πολιτισμό.

ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ