ΜΝΗΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΟΥΡΑΧΑΝΗ-ΓΑΝΩΣΗ

 

ΜΝΗΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΟΥΡΑΧΑΝΗ-ΓΑΝΩΣΗ

(Βούρκος 29/8/1927 – Παλαιοχώρι 31/3/2020)

Ειρήνη Κουραχάνη-Γανώση. Φωτογραφία Μ. Βουνάτσου, Παλαιοχώρι 10 Μαρτίου 2018

 

 

Ξενοφών Ε. Μαυραγάνης (1940-2023)

 

Του Ρηνέλ’

 

«…Τα ζούσε όλ’ αυτά του Ρηνέλ’, θα ’ταν στα δεκατέσσερά της τότε, μάθαινε, θαύμαζε και απορούσε. Και καμιά φορά τρόμαζε. Όταν είδε για πρώτη φορά στη ζωή της ένα δυνατό φως να κρέμεται απ’ το ταβάνι, ν’ ανάβει και να σβήνει με το γύρισμα ενός μαύρου κουμπιού, τρύπωσε κάτω απ’ το τραπέζι και δεν έλεγε να βγει. Ή όταν η κυρά της την έβαλε σ’ ένα δωμάτιο, που είχε μια μεγάλη μαντεμένια βαθιά σκάφη κι από πάνω μια βρύση έτρεχε καυτό νερό, πραγματικά τρόμαξε. Πώς γινόνταν όλ’ αυτά και πώς θα ’μπαινε εκεί μέσα, όπως τη γέννησε η μάνα της, να λουστεί και να πλυθεί. Κι όμως όλα τα ’μαθε κι όλα τα κατάλαβε. Αυτό που δεν μπόρεσε να χωνέψει ήταν αυτό το έρμο το κουτί με τα κουμπιά, και τις κίτρινες, κόκκινες και μπλε γραμμές, που κάθε Κυριακή έλεγε όλη τη λειτουργία, με παπάδες και ψαλτάδες, να τους ακούς και ν’ αναγαλλιάζει η ψυχή σου. Κι όλο ρωτούσε και ξαναρωτούσε.

– Γιατί, κυρία, δεν παίρνουν ένα τέτοιο και στο Βούρκο; Να το βάλουνε πάνω στην Αγιά Τράπεζα, να λέει τη λειτουργία τις Κυριακές, τους χαιρετισμούς τη Σαρακοστή, τα εγκώμια τη Μεγάλη Παρασκευή, να τ’ ακούνε και να κάνουν το σταυρό τους η μάνα μου κι η γιαγιά μου, κι έχουν την εκκλησιά κλειδωμένη;

Είδε κι έπαθε η κυρά της να την πείσει να εγκαταλείψει το ραδιόφωνο και να πηγαίνει καμιά φορά και στην εκκλησία…»

 

(Από το βιβλίο του Ξενοφώντα Μαυραγάνη «Ο θείος μου ο Άγιος», σ. 47)

  

***

 

Του Ρηνέλ’ από το Βούρκο, το 14χρονο κορίτσι με την απλή καρδιά, είναι η Ειρήνη Γ. Γανώση, το γένος Κουραχάνη. Γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου 1927 στο Βούρκο (Σταυρός), μικρό χωριό της νότιας Λέσβου, αλλά έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στο Παλαιοχώρι, όπου παντρεύτηκε τον πρόωρα χαμένο παντοπώλη Γεώργιο Γρ. Γανώση. Εμείς τη θυμόμαστε χήρα, να μεγαλώνει με αξιοπρέπεια τα τρία της παιδιά στον Απάνω Μαχαλά. Είναι μητέρα του Γρηγόρη και του Δημήτρη Γανώση και της Δέσποινας Γανώση-Παυλίδη.

Πριν παντρευτεί, εργάστηκε ως παρακόρη στο σπίτι της Σουλτάνας Μαυραγάνη-Χατζηγιαννάκη, συζύγου του Πιττακού Χατζηγιαννάκη και θείας του Ξενοφώντα στο Πλωμάρι, το κεφαλοχώρι της ομώνυμης επαρχίας, στις αρχές της δεκαετίας του ’40. Αργότερα παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παλαιοχώρι.

Διακρινόταν για την αγαθή της ψυχή, για τη νοικοκυροσύνη και τα όμορφα πλεκτά της με το βελονάκι, για την ωραία της φωνή και την καλή της μνήμη. Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα «Το ορφανό», που είχε απαγγείλει στο Δημοτικό σχολείο και το απήγγελλε από μνήμης σε όλη της τη ζωή. Μπορείτε να το διαβάσετε στο blog μας, στο https://paleochori-lesvos.blogspot.com/2016/09/blog-post_11.html.

Του Ρηνέλ’ απεβίωσε στις 31 Μαρτίου 2020 στο Παλαιοχώρι. Ας είναι αναπαυμένη η ψυχή της, καθώς και του συγχωριανού μας συγγραφέα Ξενοφώντα Μαυραγάνη, που πέθανε στη Θεσσαλονίκη στις 31 Μαρτίου 2023.

 

Η Ειρήνη με την κόρη της Δέσποινα. Φωτογραφία Αννούλας Καλδέλη-Γιαλούρη. 

 

ΤΑ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΑ ΜΝΗΜΟΝΕΥΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΜΑΣ