ΕΚΚΛΗΣΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗ

ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΟ ΑΜΠΕΛΙ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗ ΣΤΟ ΡΑΧΙΔΙ

Από τον Ξενοφώντα Μαυραγάνη, Παλιοχωριανό από τη μεριά του αείμνηστου πατέρα του γυμνασιάρχη Στρατή Ξ. Μαυραγάνη, λάβαμε με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μια έκκλησή του. Τη δημοσιεύουμε παρακάτω, με την ευχή να ευαισθητοποιηθούν οι Παλιοχωριανοί:

                                                     Πλωμάρι 31 Ιουλίου 2015

Κύριο

Βαγγέλη Ανδρόνικο

Πρόεδρο Τοπικού Συμβουλίου Παλαιοχωρίου

και τα μέλη του Τοπικού Συμβουλίου

Παλαιοχώρι.

Κοινοποίηση:

Δ.Σ. Ελαιουργικού  Συνεταιρισμού

Δ.Σ. Φιλοπτώχου Αδελφότητος

Περιοδικό «Τα Παλαιοχωριανά»

Κυρία Μυρσίνη Βουνάτσου

Κύριε Πρόεδρε,

Πριν δώδεκα περίπου χρόνια πήρα την κακή, όπως αποδεικνύεται, απόφαση να αναστήσω ένα παλιό αμπέλι του παππού μου Ξενοφώντα Μαυραγάνη, στο εγκαταλελειμμένο και σχεδόν ερημοποιημένο «Ραχίδι», ιδίως μετά το θάνατο του Στάθη Κουτλή.

Φύτεψα κλήματα, απιδιές, μηλιές, ροδακινιές, κερασιές και βυσσινιές. Ξόδεψα αρκετά χρήματα, αλλά ποιος τα λογαριάζει αυτά.

Κάποιοι δεν είδαν με καλό μάτι αυτή μου την κίνηση, χωρίς να ξέρω το λόγο. Κάποιοι μου γύρεψαν δίοδο -που είχε καταργηθεί από πολλά χρόνια- χωρίς να κατέχουν ή να καλλιεργούν κτήματα στην περιοχή.

Και μια δική μου αβλεψία, που επανορθώθηκε άμεσα, η σπορά πατάτας σε παρακείμενη πεζούλα, που δεν είχε σαφή όρια που να σηματοδοτούν το  τέλος της δικής μου ιδιοκτησίας, φαίνεται ότι επέτεινε την εναντίον μου μήνι.

Έκτοτε προσπαθώ να μεταβάλω τον έρημο τόπο σε πράσινη νησίδα, έχοντας μάλιστα συνδεθεί και με την ύδρευση.

Η προσπάθειά μου αυτή δεν αρέσει σε κάποιον. Που παραδοσιακά πια κάθε τέλος Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου οδηγεί τα αιγοπρόβατά του στο αμπέλι μου, τα βάζει μέσα και τα αφήνει έως ότου φάνε και το τελευταίο πράσινο φύλλο που μπορούνε να φτάσουν.

Επειδή κάποιοι φίλοι μου Παλαιοχωριανοί μου είπαν πως μπορεί να είναι τυχαίο το γεγονός, φέτος το χειμώνα έδωσα ένα αρκετά σεβαστό ποσό για να ενισχύσω την περίφραξη, όπου παρουσίαζε αδυναμίες.

Σήμερα όμως διαπίστωσα ότι ο άνθρωπος που έχει ορκιστεί φαίνεται να με διώξει οριστικά από το Ραχίδι, επανέλαβε το θαύμα του. Παρά την περίφραξη, έβαλε μέσα τα γίδια του ― τα περιττώματά τους είναι εμφανή ― που επιδόθηκαν στην καταστροφή όλων των μικρών δένδρων και κλημάτων, και ταυτόχρονα, σαν καλός νοικοκύρης, μάζεψε όλα τα απίδια από δυο κατάφορτες απιδιές.

Κυριολεκτικά έβαλα τα κλάματα, αντικρίζοντας για μια ακόμα φορά την καταστροφή και του κόπου μου αλλά και του ονείρου μου.

Σε όσους για μια ακόμα φορά είπα το παράπονό μου, κανείς δεν μπορεί (μήπως και δεν θέλει) να με βοηθήσει. Κανείς δεν ξέρει ποιος είναι αυτός που περιφέρει τα αιγοπρόβατά του στο Ραχίδι, με στόχο αποκλειστικά εμένα. Γιατί το ακριβώς δίπλα από μένα και μοναδικό αμπέλι στην περιοχή, του Παντελή Κουτσουραδή, δεν υφίσταται όλα αυτά τα χρόνια την παραμικρή ζημιά.

Μόνη μου ελπίδα είστε εσείς, πριν εγκαταλείψω την προσπάθειά μου. Άλλωστε είμαι 75 χρονών, πόσο θα αντέξω.

Μην αφήνετε έναν αλήτη να σπιλώνει την τιμή σας ως χωριού. Δεν ξέρω πόσοι από σας γνωρίζετε την αγάπη μου για τον τόπο όπου βρίσκεται η ρίζα μου, δεν ξέρω αν έχετε υπόψη σας όσα έχω γράψει για το χωριό σας, δεν ξέρω αν εκτιμάτε την πρόθεσή μου να βοηθώ το Παλαιοχώρι, όταν και όπου μπορώ.

Σας κάνω έκκληση. Βοηθήστε να σταματήσει αυτή η καταστροφική μανία εναντίον μου. Βοηθώντας έτσι το δικό σας χωριό.

Δεν πιστεύω ότι ο καταστροφέας είναι άγνωστος σε όλους σας. Κάπου θα έχει μιλήσει, κάπως θα έχει εκφρασθεί, κάποιος τέλος πάντων θα τον έχει δει να τριγυρνά στην περιοχή.

Ρίξτε μια ματιά στην περιοχή. Στα επόμενα χρόνια, όταν εγώ και ο γείτονάς μου Παντελής θα έχουμε εκλείψει, δεν θα υπάρχει τίποτα πράσινο, εκτός από τα πρινάρια και τα αγριόχορτα. Μην αφήσετε να επιταχυνθεί η εικόνα αυτή.

Ελπίζω να με καταλαβαίνετε.

                                  Με άφατη θλίψη

                         Ξενοφών Ε. Μαυραγάνης

Το σχόλιό μας

Για τις κλοπές και το σεβασμό της ξένης κινητής ή ακίνητης περιουσίας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για συγχωριανούς, έχουμε γράψει πολλές φορές στα δυο χρόνια της λειτουργίας της ιστοσελίδας μας. Σχετικό είναι και κείμενο του Γιάννη Μακριδάκη «Η τελευταία μας ευκαιρία» (http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2015/03/blog-post_8.html), που αναδημοσιεύσαμε στις 3 Μαρτίου 2015 με στόχο να ευαισθητοποιήσουμε το χωριό ως κοινωνία απέναντι στο αναφαίρετο δικαίωμα του σεβασμού του ξένου τόπου και κόπου.

Από τη μεριά μας, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι τέτοιου είδους αυθαίρετες συμπεριφορές είναι καταδικαστέες απ’ όποιον κι αν γίνονται και για οποιονδήποτε λόγο γίνονται. Μας ντροπιάζουν και ως άτομα και ως τοπική κοινωνία. Γι' αυτό είναι υποχρέωση όλων να βρούμε τον υπαίτιο και να του ζητήσουμε επιτακτικά να αναλάβει την ευθύνη της πράξης του, δίνοντας εξηγήσεις και ζητώντας συγγνώμη, αν η καταστροφή προκλήθηκε τυχαία. Και φυσικά πληρώνοντας για τη ζημιά σε είδος ή χρήματα. Αν αρνηθεί να το πράξει, τότε πρέπει να φανερώσουμε ποιος είναι, για να υποστεί τις συνέπειες του νόμου και να μην το ξανακάνει. Αν, όπως υποστηρίζει ο Ξενοφώντας Μαυραγάνης, η πράξη γίνεται σκόπιμα και κατ’ επανάληψη, τότε τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Για ποιο λόγο όμως να συμβαίνει αυτό; Συχνά οι υποθέσεις μας για τα πρόσωπα και τα κίνητρά τους μας οδηγούν πολύ μακριά από τον πραγματικό υπεύθυνο και το κίνητρο της πράξης του. Ιδιαίτερα αξιοπερίεργο το ότι το διπλανό αμπέλι δεν έπαθε τίποτα…   

Ωστόσο, κανείς δεν είναι πάνω από το νόμο. Πολύ εύκολα μπορεί να βρεθεί ποιοι βόσκουν αιγοπρόβατα ή άλογα ή άλλα ζώα στο Ραχίδι, να κληθούν στο κοινοτικό γραφείο ή αλλού, να ερωτηθούν ευθέως για το συμβάν και στη συνέχεια να ενημερωθεί ο παθών. 

        

Δυστυχώς, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι μεμονωμένο στο χωριό μας. Παρόμοιες ζημιές υφίστανται καθημερινά πολλοί άλλοι συγχωριανοί μας, ιδιαίτερα οι γέροντες κι όσοι κατοικούμε μακριά από το Παλαιοχώρι. Χωρίς καν να ζητούν την άδεια, βάζουν τα ζώα τους σε ξένες ιδιοκτησίες, ακόμα και περιφραγμένες, προκαλούν ζημιές, αδειάζουν καρποφόρα δέντρα χωρίς οι ίδιοι να κοπιάσουν, αυθαιρετούν κι αδιαφορούν για το δικαίωμα του νόμιμου νομέα. 

Οι παλιοί αγροφύλακες που περιπολούσαν στις εξοχές συνταξιοδοτήθηκαν και δεν αντικαταστάθηκαν από νέους. Η Αγρονομία πάντα μακριά από τα προβλήματα, που βέβαια δεν λύνονται αποτελεσματικά από τα γραφεία ούτε από τα δικαστήρια. Η ελληνική Πολιτεία έδειξε έτσι την αδιαφορία της για την πρωτογενή παραγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων των αγροτών. Τα ήθη εκφυλίστηκαν κι έλειψε η έγνοια για το δίκιο του διπλανού κι η συμβουλή προς τους νέους.

Επιπλέον, γεννάται το ερώτημα αν μπορούν οι τοπικοί φορείς, απογυμνωμένοι από ουσιαστικές δικαιοδοσίες στο Καλλικρατικό διοικητικό μόρφωμα, να ενεργοποιήσουν ξανά τα αντανακλαστικά της τοπικής κοινωνίας, να κάνουν συστάσεις στους παραβάτες του άγραφου και γραπτού δικαίου, να εισακουστούν. Στα χρόνια των παππούδων μας υπήρχε η Γεωργική Επιτροπή, άριστα οργανωμένη όπως μαρτυρούν τα παλιά έγγραφα, και το «τοκάτι» για τα ζώα που προκαλούσαν ζημιές. Στα χρόνια των πατεράδων μας είχε συσταθεί στο Παλαιοχώρι ο Αγροτικός Σύλλογος. Σήμερα, σε χρόνους ατομισμού και κοινωνικής οργής, τι έχει απομείνει απ’ όλα αυτά; Μήπως μοναχά η έγνοια να μη βλάψει ο άνθρωπος το συνάνθρωπό του;

Ας βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου. Ας ξυπνήσουμε μέσα μας το φιλότιμο και την αλληλεγγύη. Το δίκιο του άλλου είναι και δικό μας δίκιο. Η ζημιά στην ιδιοκτησία ενός Παλιοχωριανού είναι υπόθεση όλου του χωριού, όχι μόνο ατομική αυτού που ζημιώθηκε. Σας θυμίζουμε τα λόγια που ακούμε συχνά: αν αδιαφορήσεις για το κακό που γίνεται σε βάρος του συνανθρώπου σου, ο αμέσως επόμενος που θα αδικηθεί θα είσαι εσύ ο ίδιος.

Επιπλέον, ο Ξενοφών Μαυραγάνης έχει συντελέσει στην αποκάλυψη της παράνομης αγοραπωλησίας της Παναγίας Κρυφτής και πρόθυμα έχει αναλάβει να είναι μέλος επιτροπής υπεράσπισης των δικαιωμάτων της Εκκλησίας Παλαιοχωρίου στην περιοχή. Οι αναφορές του δε στο Παλαιοχώρι σε πολλά διηγήματα των τεσσάρων βιβλίων που έχει εκδόσει τα τελευταία χρόνια είναι εγκωμιαστικές. Είναι λοιπόν φυσιολογικό το παράπονο που εκφράζει για τους Παλιοχωριανούς, αφού και το αναστήσεις δέντρα σ’ έναν έρημο τόπο είναι έργο ιδιαίτερα επίπονο και πατριωτικό, θα λέγαμε. 

Η ερημοποίηση των εξοχών γύρω από το Παλαιοχώρι εδώ και πολλές δεκαετίες δείχνει την παραίτηση των χωριανών, μόνιμων κατοίκων ή αποδήμων. Λες και πέρασε ένα δρεπάνι που κρατούσαν χέρια εχθρού κι έκοψε τις πρασινάδες και τις ελπίδες όσων αγαπούν τη γη. Έχασε κάθε νοστιμιά η ζωή μας, γιατί τα εισαγόμενα λαχανικά και τα φρούτα που φύτρωσαν κι αναπτύχθηκαν σε ξένα χώματα είναι γεμάτα φυτοφάρμακα κι ανοστιά. Μόνο σαν ανάμνηση πια μένει στη μνήμη μας η γλύκα από τα μηλάπιδα του Ιούνη, το άρωμα της ντόπιας ντομάτας του Ιούλη, η γυαλάδα από τις πρώτες ρώγες των ραχιδιώτικων σταφυλιών κι η γλύκα των καματερών σύκων του Αυγούστου...

Είναι πόνος ψυχής να βλέπεις ερημωμένα όσα οι δικοί σου με ιδρώτα ανάστησαν. Όμως η δαπάνη για την αποκατάσταση της φθοράς που επιφέρει ο χρόνος ή οι ζημιές που προκαλούν όσοι δεν σέβονται τους άλλους είναι τεράστια και αποτρεπτική η σκέψη πως σύντομα θα ρημάξουν όσα θα αποφασίσει κάποιος ονειροπόλος να ξαναζωντανέψει.

Ούτε βρισκόμαστε στην πρώτη μας νιότη, για να πιάσουμε τον κασμά και να κάνουμε τη γη να ξαναβλαστήσει. Και το πιο λυπηρό, ξεχάσαμε να διδάξουμε τους νέους ν’ αγαπούν τη χειρωνακτική δουλειά και τη γη. Είμαστε ένοχοι και θύματα των επιλογών μας.   

Τα χρόνια πέρασαν, η ζωή μας άλλαξε, οι Έλληνες βρισκόμαστε σήμερα σε σύγχυση, η Ελλάδα σε οικονομική και αξιακή κρίση. Στις ιδιαίτερες συνομιλίες μας, οι Παλιοχωριανοί κάποιες φορές αναρωτιόμαστε αν ήμασταν πιο ευτυχισμένοι παλιά, σε χρόνια πιο φτωχικά, όταν ρουφούσαμε τη νοστιμιά της ζωής τρώγοντας καρπούς από δέντρα θρεμμένα στα γενέθλια χώματα. Αγρίεψε η γη από την εγκατάλειψη, κι αγριέψαμε κι οι άνθρωποι από την αδιαφορία και την απομίμηση ξένων τρόπων ζωής. Άλλαξε και φτώχυνε η ζωή μας τραγικά...   

Ωστόσο, η αλλοτρίωση με κανένα τρόπο δεν πρέπει να γίνει δικαιολογία για να αδικούμε ο ένας τον άλλο με βίαιες συμπεριφορές. Δεν είναι υπεύθυνα τα ζώα που τρώνε και το τελευταίο πράσινο φύλλο του γειτονικού αμπελιού. Ένοχος είναι ο αφέντης τους, που τα μπάζει στο ξένο αμπέλι γνωρίζοντας ότι θα προκαλέσουν ζημιά.     

          

Τελειώνοντας το σχόλιό μας αυτό, έχουμε να προσθέσουμε και το εξής: οι διαφορές που τυχόν υπάρχουν για τα κτήματά μας μπορούν να λυθούν με ήρεμο διάλογο, όχι με βάρβαρες πράξεις. Τα απίδια και τα κλήματα κι οι ροδακινιές δεν μας φταίνε καθόλου, κι οι συμπατριώτες πρέπει να νιώθουμε πως είμαστε αδέρφια δεμένα με το γερό συγγενικό δεσμό της κοινής παλιοχωριανής μας πατρίδας.

    Μυρσίνη Βουνάτσου