ΠΑΡΑΜΥΘΙ “ΓΕΡΟΣ ΞΥΛΟΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΛΙΟΝΤΑΡΙ”

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΜΑΣ

Ο γέρος ξυλοκόπος και το λιοντάρι

Μια φορά ήταν ένας γέρος πολύ φτωχός κι είχε κάμποσα παιδιά. Κάθε μέρα έπαιρνε το γαϊδούρι του κι επήγαινε στο δάσος κι έκοβε με το πελέκι του ξύλα^. χτυπούσε αποδώ, χτυπούσε αποκεί, όσο μπορούσε.

Μια μέρα έρχεται μπροστά του ένα λιοντάρι και του λέει:

― Κάτσε, γέρο, να ξεκουραστείς κι εγώ να σου κόψω τα ξύλα, να φορτώσεις το ζώο σου και να πας να τα πουλήσεις και να πάρεις τίποτε των παιδιών σου για να φάνε.

Έτσι και έγινε. Έκατσεν ο γέρος να ξεκουραστεί, του έκοψε το λιοντάρι τα ξύλα, εφόρτωσε το γαϊδούρι του κι έφυγεν ο γέρος…

Ύστερα από μερικές μέρες ξαναπήγεν ο γέρος στο δάσος και το λιοντάρι του είπε:

― Φέρνε, γέρο, το ζώο σου κάθε μέρα, να σου το φορτώνω ξύλα.

Από τις πολλές φορές μια μέρα έκαμνε ζέστη φοβερή. Κουράστηκε το λιοντάρι κόβοντας τα ξύλα κι είπε:

― Κάτσε, γέρο, αποκάτω απ’ την ελιά που έχει δροσιά, να ’ρθω κι εγώ να βάλω το κεφάλι μου πάνω στα γόνατά σου, να ξεκουραστώ.

Ακούμπησε το κεφάλι του στα γόνατα του γέρου και τον ερώτησε:

― Είμαι όμορφος, μπάρμπα;

― Είσαι όμορφος, γιε μου.

― Είμαι αντρειωμένος;

― Είσαι, λιοντάρι μου, είσαι!

― Είμαι και νιούτσικος;

― Είσαι.

― Είδες τι παλικάρι είμαι εγώ; Έχω όλα τα χαρίσματα!

― Τα έχεις όλα καλά, μα έχεις κι ένα μεγάλο κακό… Βρωμάει πολύ το στόμα σου!

Το λιοντάρι αμέσως σηκώθηκε, φόρτωσε τα ξύλα στο γάιδαρο και είπε στο γέρο:

― Έλα τώρα, πάρε το πελέκι σου και δώσε μου μια μέσα στο σβέρκο.

― Ποτέ δεν θα το κάνω αυτό, γιε μου, να χτυπήσω μέσ’ στο σβέρκο με το πελέκι ένα πλάσμα που μου έκαμε τόσο καλό!

― Μα εγώ το θέλω, είπε το λιοντάρι κι ο γέρος του έδωσε μια με το πελέκι του και του άνοιξε μια πληγή δυο δάχτυλα βαθειά…

Επήγαινε πάλι κάθε μέρα ο γέρος στο δάσος και το λιοντάρι, έτσι πληγωμένο που ήταν, έκοβε ξύλα κι ο γέρος τα φόρτωνε στο ζώο του.

Άμα πέρασε αρκετός καιρός, του λέει το λιοντάρι:

― Κοίτα, γέρο, πώς σου φαίνεται ο σβέρκος μου;

― Έγιανε τέλεια, καλέ γιε μου! του λέει ο γέρος.

― Κοτζιά μου πληγή έγιανε, του απαντά, μα ο λόγος που είπες, πως βρωμάει το στόμα μου, έμεινε μέσα στην καρδιά μου, και άιντε φύγε και μη ξανάρθεις πια, γιατί θα σε φάω.

Γι’ αυτό λένε: η μαχαιριά γιανίσκει (’γιαίνει),
                       μα ο κακός ο λόγος μεινίσκει (μένει).

*Σημείωση: Αυτό το διδακτικό παραμύθι θα το βρείτε στις σελίδες 13-15 του 2^ου τόμου της εξαίρετης συλλογής του Γεωργίου Μέγα «Ελληνικά Παραμύθια», εκδόσεις "Εστία".

   

Μέγα Γεωργίου «Ελληνικά Παραμύθια» – τόμος 2ος, σ. 13-15

«Ο γέρος ξυλοκόπος και το λιοντάρι»

1. Διάβασε το παραπάνω παραμύθι και απάντησε ονομαστικά στα παρακάτω:

•Πότε………………………………………………………………..………

•Πού………………………………………………………………...………

•Ήρωες: (άνθρωπος): Ένας …………………………………….

                  (άγριο ζώο): Ένα ………………………………………

•Σχέση τους: ……………………………………………………...

•Τι τη χάλασε; (αντίγραψε) «……………………………….…..».

•Πρώτη αντίδραση;……………………………………………..

………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
•Τέλος παραμυθιού: ……………………………………………

•Εντύπωση που σου προκάλεσε:………………………………

•Άλλος τίτλος; «…………………………………………….…..».

  

2. Πώς κρίνεις τον τρόπο που χρησιμοποίησε ο ένας ήρωας (πράξεις + λόγια), για να δείξει στον άλλο τι ένιωσε; Τι συμπέρασμα βγάζεις από το χρόνο που διάλεξε;

3. Κρίνε τα λόγια και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Εσύ τι θα έκανες; (προφορικά).

4. Μπορείς να βρεις ένα περιστατικό, ως παράδειγμα, από την προσωπική σου ζωή; Πώς αντιδράς εσύ σε παρόμοιες περιπτώσεις; (προφορικά).

5. Έχεις ακούσει ποτέ για τη «λεκτική βία»; Συμπλήρωσε με επίθετα ή ουσιαστικά:

•Λόγια πικρά: προσβλητικά, …………………………………….......

………………………………………………………………………...

•Λόγια γλυκά: κολακευτικά, …………………………………….......

………………………………………………………………………...

 

6. Γράψε τι μας διδάσκει το παραμύθι, καταφατικά και αποφατικά (σε α΄ πληθ. πρόσωπο):

α) Καταφατικά: Πρέπει να ………………………………………......

…………………………………………………………….….…….....

β) Αποφατικά: Δεν πρέπει να …………………………………..........

………………………………………………………………………...

7. Γράψε μ’ άλλα λόγια το δίδαγμα σε α΄ ενικό πρόσωπο, έτσι που να γίνει κανόνας συμπεριφοράς από τώρα και στο εξής για σένα.

………………………………………………………………………...

8. Να αντιγράψεις το επιμύθιο του παραμυθιού και να βρεις και να γράψεις στο τετράδιό σου παροιμίες και γνωμικά, που επιβεβαιώνουν το δίδαγμά του.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ:

………………………………………………………………………...

………………………………………….…………………………......

  ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΗ ΑΥΤΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

 ΘΕΜΑ: ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΑ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ

1. Γράψε ονομαστικά ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, τα πιο ενοχλητικά ελαττώματα:

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

•……………………………………………………………………...

 

2. ΄Ενας φίλος/μια φίλη σου έχει ένα μεγάλο ελάττωμα. Γράψε παρακάτω τι κάνεις:

Τίποτα, γιατί δεν με αφορά

Τίποτα, γιατί δεν θέλω να τον/την προσβάλω

Του/Της μιλώ γι’ αυτό

Ζητώ από κάποιον άλλο να του/της μιλήσει

Άλλο. Γράψε τι: …………………………………………………

3. Θέλεις να μιλήσεις σε ένα φίλο/μία φίλη για ένα ενοχλητικό ελάττωμά του/της. Πού, πότε, πώς;

•Πού; ………………………………………………………………

•Πότε; ……………………………………………………………...

•Τι λόγια διαλέγεις; ………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

•Τι κάνεις, αν αντιδράσει αρνητικά; ………………………….

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

 

•Τι κάνεις, αν παραδεχθεί το ελάττωμά του/της, αλλά εξακολουθεί να επαναλαμβάνει τα ίδια;

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

 

ΑΣΚΗΣΗ ΑΥΤΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

4. Κάποιος φίλος/κάποια φίλη σου σου κάνει κάποια παρατήρηση για κάτι άσχημο που λες ή κάνεις συχνά. Πώς αντιδράς;

Πληγώνομαι και κλαίω

Στενοχωριέμαι, αλλά σιωπώ

Προβάλλω δικαιολογίες

Δεν δίνω σημασία

Θυμώνω

Ανταποδίδω με κατηγορίες

Ζητώ συμβουλές

Διακόπτω τη φιλική σχέση

Άλλο. Γράψε τι: …………………………………………………

5. Κάποιος φίλος/κάποια φίλη σου έχει διαπράξει κάτι πολύ άσχημο (π.χ. ψέμα, ναρκωτικά, κλοπή, συκοφαντία, ξυλοδαρμό, βρισιά, κοπάνα, ζημιά κ.ά.). Πώς αντιδράς;

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

 

6. Ποιος, κατά τη γνώμη σου, είναι ο καλύτερος φίλος / η καλύτερη φίλη;

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………...

Οδηγία:

Συμπλήρωσε το παραπάνω ερωτηματολόγιο και συζήτησε για τα ζητήματα που θίγει με τον εαυτό σου, με τους γονείς σου, με τα αδέλφια σου, με τους φίλους/τις φίλες σου, με τους συμμαθητές, τις συμμαθήτριες και τη φιλόλογό σου.

 

ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Ακούστε ένα απόσπασμα…

...από τον “Προφήτη” του Χαλίλ Γκιμπράν

Μιλά για τη φιλία…

Κι ένας νέος είπε: «Μίλησέ μας για τη Φιλία».

Κι εκείνος αποκρίθηκε λέγοντας:

«Ο φίλος σας είναι η εκπλήρωση των αναγκών σας. Είναι το χωράφι σας που εσείς σπέρνετε με αγάπη και θερίζετε μ’ ευγνωμοσύνη. Και είναι το τραπέζι σας και το παραγώνι σας. Γιατί πηγαίνετε στο φίλο με την πείνα σας, και τον αναζητάτε για τη γαλήνη σας.

Όταν ο φίλος σας εκφράζει τις σκέψεις του, δεν φοβάστε το όχι στη δική σας σκέψη, ούτε αποσιωπάτε το ναι.

Και όταν εκείνος είναι σιωπηλός, η καρδιά σας δεν παύει για ν’ ακούσει την καρδιά του. Γιατί στη φιλία, όλες οι σκέψεις, όλες οι επιθυμίες, όλες οι προσδοκίες γεννιούνται και μοιράζονται χωρίς λέξεις, με χαρά που είναι άφωνη.

Όταν χωρίζεσαι από το φίλο σου, δε λυπάσαι. Γιατί αυτό που αγαπάς πιο πολύ σ’ αυτόν μπορεί να είναι πιο φανερό στην απουσία του, όπως ο ορειβάτης βλέπει πιο καθαρά το βουνό από την πεδιάδα.

Και μη βάζετε κανένα σκοπό στη φιλία, εκτός από το βάθεμα του πνεύματος. Γιατί η αγάπη που γυρεύει κάτι άλλο εκτός από την αποκάλυψη του δικού της μυστηρίου δεν είναι αγάπη, παρά ένα δίχτυ που ρίχνεται στη θάλασσα και μόνο το ανώφελο θα πιάσει.

Και δίνετε τον καλύτερο εαυτό σας στο φίλο σας. Αφού θα γνωρίσει την άμπωτη του κυμάτου σας, δώστε του να γνωρίσει και την παλίρροιά του.

Είναι ο φίλος σας κάτι που θα ’πρεπε να γυρεύετε όταν έχετε ώρες να σκοτώσετε; Καλύτερα να γυρεύετε το φίλο σας πάντα όταν έχετε ώρες να ζήσετε. Γιατί το έργο του φίλου είναι να εκπληρώσει τις ανάγκες σας, αλλά όχι να γεμίσει το κενό σας.

Και μέσα στη γλύκα της φιλίας κάνετε να υπάρχει γέλιο και μοίρασμα χαράς. Γιατί στις δροσοστάλες των μικρών πραγμάτων η καρδιά βρίσκει την καινούργια αυγή της και ξανανιώνει».

*Σημείωση: Αυτό το παραμύθι και οι ασκήσεις αυτοανάπτυξης χρησιμοποιήθηκαν στα μαθήματά μας στο 3ο Γυμνάσιο Γαλατσίου. Το δημοσιεύουμε, ως δείγμα για το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα παραμύθια μας για διδακτικούς παιδαγωγικούς σκοπούς. Κι εμείς οι Παλιοχωριανοί πρέπει να καταγράψουμε τα παραμύθια που ακούγονταν παλιά από μικρούς και μεγάλους στα νυχτέρια και στις γειτονιές.   

ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ Μ. ΜΥΡΣΙΝΗ, 

                                                                                                                                   ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ