Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΣΥΓΓΝΩΜΗΣ

Από το θαυμάσιο βιβλίο των Sidney Simon – Syzanne Simon “Forgiveness” («Η Δύναμη της Συγγνώμης», μτφ. Αθηνάς Ντούργα, Εκδόσεις «Δίοδος», Αθήνα 1992), που συστήνουμε να διαβάσουν όσοι έχουν τραυματικές εμπειρίες από το παρελθόν κι εξακολουθούν να τις θυμούνται και να πονούν, διαλέξαμε το μύθο «Ο Μοναχός και η Γυναίκα» (σελ. 67-70) και τον αφιερώνουμε σε κάθε βασανισμένο, δηλαδή σε όλους! Διαβάσετε και μάθετε…

Ο Μοναχός και η Γυναίκα

«Μια φορά δυο βουδιστές μοναχοί, πηγαίνοντας προς το μοναστήρι τους, βρήκαν να κάθεται στην όχθη του ποταμού μια πανέμορφη γυναίκα. Ήθελε, όπως άλλωστε κι εκείνοι, να διασχίσει τον ποταμό, αλλά το νερό ήταν βαθύ. Όταν τους είδε, τους ρώτησε αν μπορούν να την κουβαλήσουν στην απέναντι όχθη, γιατί φοβόταν πως θα πνιγεί. Ο ένας μοναχός δίστασε, μιας και απαγορεύεται σε βουδιστές μοναχούς να αγγίζουν γυναίκες. Ο άλλος όμως, χωρίς δισταγμό, τη σήκωσε στην πλάτη και τη μετέφερε στην άλλη όχθη.

Ο άλλος μοναχός σκανδαλίστηκε πολύ. Για δυο ώρες έκανε κήρυγμα στον πρώτο, επειδή καταπάτησε τον κανόνα. Είχε ξεχάσει πως ήταν μοναχός; Πώς τόλμησε ν’ αγγίξει μια γυναίκα; Και το χειρότερο απ’ όλα να τη μεταφέρει ως την άλλη όχθη του ποταμού! Τι θα έλεγε ο κόσμος; Δεν είχε δυσφημίσει, μ’ αυτό τον τρόπο, την άγια θρησκεία τους;

Ο παραβάτης μοναχός άκουγε υπομονετικά την ατέλειωτη νουθεσία. Τελικά ξέσπασε και είπε: “Αδερφέ, εγώ παράτησα εκείνη τη γυναίκα στην όχθη του ποταμού. Εσύ γιατί την κουβαλάς ακόμα; ”

Ανώνυμος

    Πολλοί από μας κουβαλούν ακόμα, όπως ο μοναχός, ένα φορτίο που θα μπορούσαν να έχουν “παρατήσει στην όχθη του ποταμού” από πολύ καιρό. Οι προσωπικές μας εμπειρίες καθώς και οι εμπειρίες χιλιάδων άλλων ανθρώπων που έχουμε συμβουλεύσει, διδάξει ή συναντήσει στα σεμινάρια συγγνώμης, τα οποία οργανώνουμε στην Αμερική και την Ευρώπη, μας έχουν πείσει ότι οι περισσότεροι από μας δεν έχουν ακόμη θεραπεύσει τις παλιές τους πληγές ή δεν έχουν συνάψει ειρήνη με το παρελθόν τους. Δεν έχουμε συγχωρήσει τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν και, το σπουδαιότερο, δεν έχουμε αφήσει τον πόνο να φύγει. Έτσι και ο πόνος δεν μας έχει αφήσει ελεύθερους.

    Πράγματι, πολλοί από μας σηκωνόμαστε κάθε πρωί και γεμίζουμε μια μεγάλη βαλίτσα με τον πόνο μας από το παρελθόν. Την παραγεμίζουμε με τις γκρίνιες μας, την πικρία, τη μνησικακία και το θυμό μας. Ρίχνουμε μέσα και λίγη αυτολύπηση, φθόνο, ζήλεια και μεταμέλεια. Φορτώνουμε αυτή τη βαλίτσα με κάθε τραύμα και αδικία που μας έκαναν ποτέ. Με κάθε μνήμη για το πώς μας απογοήτευσαν οι άλλοι και πώς αποτύχαμε εμείς. Και τη φορτώνουμε με κάθε ανάμνηση σχετική με το τι χάσαμε και τι δεν ελπίζουμε να αποκτήσουμε πια. Κατόπιν κλείνουμε τη βαλίτσα και τη σέρνουμε μαζί μας όπου κι αν πηγαίνουμε.

    Για να κατανοήσετε την επίδραση που έχει πάνω μας όταν κουβαλάμε τον πόνο του παρελθόντος στο παρόν, το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να παρατηρήσετε τη συμπεριφορά ενός ταξιδιώτη σε κάποιο σιδηροδρομικό σταθμό, ο οποίος σέρνει κυριολεκτικά τις αποσκευές του. Σταθείτε μια στιγμή και φανταστείτε μια τέτοια σκηνή. Σκεφτείτε έναν άντρα να κρατά σε κάθε χέρι μια παραγεμισμένη χειραποσκευή που τον κάνει να γέρνει από τη μια πλευρά. Ιδροκοπώντας και ασθμαίνοντας, γκρινιάζει στους ταξιδιώτες γιατί κινούνται πολύ αργά και φθονεί εκείνους που γλιστρούν δίπλα του ανεμπόδιστοι γιατί δεν κουβαλούν υπερβολικά βαριές αποσκευές. Ανησυχεί ότι θα χάσει το τρένο και αναρωτιέται αν το ταξίδι αξίζει το χρόνο και τον κόπο που ξοδεύει. Σταματά να ξεκουραστεί και κοιτάζει το φορτίο του, το κλωτσά, το βρίζει και θυμώνει με τον εαυτό του. “Γιατί κουβαλώ πάντα τόσα πολλά πράγματα;”, μουρμουρίζει και αναστενάζει, “στην πραγματικότητα δεν τα χρειάζομαι”.

    Όπως τον κουρασμένο, ευερέθιστο, καταπονημένο ταξιδιώτη, έτσι και οι δικές μας υπέρβαρες συναισθηματικές αποσκευές μάς βαραίνουν, απομυζούν την ενέργειά μας, καθυστερούν την πρόοδό μας και μερικές φορές ακόμα και μας πείθουν να αναβάλουμε το ταξίδι ― εγκαταλείποντας τους στόχους και τις εμπνεύσεις μας ή αποφασίζοντας να ακολουθήσουμε πολύ λιγότερα από τα προσχεδιασμένα. Μέχρι τώρα απλώς δεν ξέρατε πως υπήρχε κι άλλος τρόπος για να ταξιδέψετε.

    Φορά τη φορά, ξανά και ξανά, γίναμε μάρτυρες της εξουθενωτικής επίδρασης που έχει η μεταφορά του πόνου του παρελθόντος στο παρόν. Όχι μόνο μας εμποδίζει να επιτελέσουμε και να γίνουμε αυτό που θα μπορούσαμε, αλλά μας επιβαρύνει με καινούργια και συχνά πιο εξουθενωτικά προβλήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται:

       ● σωματικές αδιαθεσίες και ασθένειες

       ● εθισμοί και εξαρτημένοι τρόποι συμπεριφοράς

       ● προβλήματα με τις σχέσεις

       ● αποτυχία στην εργασία

       ● αρνητικότητα

       ● κακοποίηση των παιδιών και βία στην οικογένεια

       ● ανικανότητα στα γονικά μας καθήκοντα

       ● ληθαργική κατάσταση, κατάθλιψη και αυτοκτονία

    Αυτά είναι τα αδιέξοδα στα οποία φτάνετε, όταν επηρεάζουν τις επιλογές σας οι αγιάτρευτες πληγές και οι ατέλειωτες υποθέσεις. Αυτά είναι τα αδιέξοδα στα οποία μπαίνετε, μ’ όλο που κάνατε ό,τι καλύτερο μπορούσατε για να τα βγάλετε πέρα με τον πόνο και να ζήσετε τη ζωή σας και τη στιγμή που πληγωνόσαστε αλλά και κάθε στιγμή της κάθε μέρας που πέρασε από τότε.

Κάνοντας Ό,τι Καλύτερο Μπορείτε για να Επιζήσετε

    Είναι αδιάσειστη πεποίθησή μας ότι όλοι οι άνθρωποι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν με την εσωτερική αντίληψη, τους χειροπιαστούς πόρους και τη συναισθηματική υποστήριξη που έχουν διαθέσιμα. Αυτή τη στιγμή κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε και την εποχή που πληγωθήκατε κάνατε ό,τι καλύτερο μπορούσατε για να τα βγάλετε πέρα με τον πόνο σας. Επειδή ήσασταν νέος, ευάλωτος και ίσως μπερδεμένος από τα συναισθήματά σας, ίσως να μην καταλάβατε πλήρως τι σας συνέβαινε ή τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούσατε σ’ εκείνο που συνέβαινε. Αν οι περιστάσεις ήταν διαφορετικές, αν είχατε περισσότερη πείρα, χρόνο, χρήματα, ικανότητες ή εναλλακτικές λύσεις, ίσως να είχατε ενεργήσει διαφορετικά. Αλλά δεν τα είχατε όλα αυτά. Πιθανόν να μην είχατε κανέναν άνθρωπο όπου θα μπορούσατε να καταφύγετε για καθοδήγηση, λίγα πρότυπα για να σας δείξουν τα παραγωγικά, θεραπευτικά πράγματα που θα έπρεπε να κάνετε όταν πονούσατε.

    Έτσι, καθώς θα διαβάζετε αυτό το κεφάλαιο και ειδικά αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σ’ αυτές τις σελίδες, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι δεν επιλέξατε συνειδητά να κολλήσετε στο μίσος, τον πόνο ή τη μνησικακία. Ανεξάρτητα από το πόσο δυνατά πληγωθήκατε, δεν είπατε ποτέ: “Νομίζω ότι θα διατηρήσω αυτή την πληγή μέχρι το τέλος της ζωής μου και θα της επιτρέψω να χρησιμοποιεί όλη μου την ενέργεια και να διαταράσσει τη νοητική μου ειρήνη”. Δεν είστε κακός, αδύναμος ή αμαρτωλός επειδή εξακολουθείτε να λυγίζετε από το βάρος του παλιού πόνου και της ατέλειωτης υπόθεσης. Όλοι οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε να επιτρέψουμε σ’ αυτά τα πράγματα να φύγουν…».

***

     Θα τελειώσουμε, προσθέτοντας ένα παλιοχωριανό παραπονετικό δίστιχο τραγούδι, που πιστεύουμε πως έχει καταπραϋντικό αποτέλεσμα στον πόνο, παλιό ή καινούργιο:

               “Θεέ μου, για δώσ’ μου υπομονή, σαν που ’δωσες στο χώμα,

                 που το πατώ και δεν μιλεί, σαν να μην έχει στόμα.” 

Υπομονή!