ΑΡΧΑΙΑ Α-ΕΝΟΤΗΤΑ8

         ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΕΝΟΤΗΤΑ 8Α΄-8Π           

  

Α.΄

ΕΝΑ  ΜΟΙΡΑΙΟ  ΛΑΘΟΣ

    

ΖΗΝ.:	Σὺ δέ, ὦ Καλλιδημίδη, πῶς ἀπέθανες; Ἐγὼ μὲν γὰρ παράσιτος ὢν Δεινίου πλέον τοῦ ἱκανοῦ ἐμφαγὼν ἀπεπνίγην.
ΚΑΛΛ.:	Τὸ δὲ ἐμὸν παράδοξόν τι ἐγένετο. Οἶσθα γὰρ καὶ σύ που Πτοιόδωρον τὸν γέροντα;
ΖΗΝ.:	Τὸν ἄτεκνον, τὸν πλούσιον;
ΚΑΛΛ.:	Ἐκεῖνον αὐτὸν ἀεὶ ἐθεράπευον ὑπισχνούμενον ἐπ’ ἐμοὶ τεθνήξεσθαι. Ἐπεὶ δὲ ὑπὲρ τὸν Τιθωνὸν ὁ γέρων ἔζη, ἐπίτομόν τινα ὁδὸν ἐπὶ τὸν κλῆρον ἐξηῦρον· πριάμενος γὰρ φάρμακον ἀνέπεισα τὸν οἰνοχόον, ἐπειδὰν τάχιστα ὁ Πτοιόδωρος αἰτήσῃ πιεῖν, ἐμβαλόντα εἰς κύλικα ἕτοιμον ἔχειν αὐτὸ καὶ ἐπιδοῦναι αὐτῷ· εἰ δὲ τοῦτο ποιήσει, ἐλεύθερον ἐπωμοσάμην ἀφήσειν αὐτόν.
ΖΗΝ.:	Τί οὖν ἐγένετο; Πάνυ γάρ τι παράδοξον ἐρεῖν ἔοικας.
ΚΑΛΛ.:	Ἐπεὶ τοίνυν λουσάμενοι ἥκομεν, δύο δὴ ὁ μειρακίσκος κύλικας ἑτοίμους ἔχων οὐκ οἶδ’ ὅπως ἐμοὶ μὲν τὸ φάρμακον, Πτοιοδώρῳ δὲ τὸ ἀφάρμακτον ἔδωκεν· εἶτα ὁ μὲν ἔπινεν, ἐγὼ δὲ αὐτίκα μάλα ἐκτάδην ἐκείμην ὑποβολιμαῖος ἀντ’ ἐκείνου νεκρός. Τί τοῦτο γελᾷς, ὦ Ζηνόφαντε; Καὶ μὴν οὐκ ἔδει γε ἑταίρῳ ἀνδρὶ ἐπιγελᾶν.

Λουκιανός, Νεκρικοὶ Διάλογοι 17 (διασκευή)

	ΟΙ ΠΑΡΑΣΙΤΟΙ ΖΗΝΟΦΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΔΗΜΙΔΗΣ ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΝ ΣΤΟΝ ΑΔΗ
ΖΗΝ.:	Κι εσύ, Καλλιδημίδη, πώς πέθανες; Γιατί εγώ βέβαια όντας  “παράσιτος” του Δεινία, επειδή  έφαγα περισσότερο απ’ όσο έπρεπε, έσκασα.
ΚΑΛΛ.:	Η δική μου όμως περίπτωση υπήρξε κάπως περίεργη. Γιατί  γνωρίζεις ίσως κι εσύ το γέρο  Πτοιόδωρο;
ΖΗΝ.:	Τον άτεκνο, τον πλούσιο;
ΚΑΛΛ.:	Εκείνον τον ίδιο τον περιποιόμουνα συνεχώς, επειδή υποσχόταν ότι μετά το θάνατό του θα  τον κληρονομούσα [ή: ότι ο θάνατός του θα ήταν προς    όφελός μου].   Επειδή όμως ο γέρος ζούσε πιο πολύ από τον Τιθωνό, βρήκα ένα σύντομο δρόμο  για την κληρονομιά.  αφού αγόρασα λοιπόν δηλητήριο, κατάφερα τον οινοχόο, αμέσως  μόλις ο   Πτοιόδωρος ζητήσει να πιει, αφού  το βάλει σε ποτήρι κρασιού, να το έχει έτοιμο  και να του το δώσει.  κι αν το κάνει αυτό,  ορκίστηκα ότι θα τον αφήσω ελεύθερο.
ΖΗΝ.:	Τι έγινε λοιπόν; Γιατί μοιάζεις ότι θα πεις κάτι πολύ παράδοξο.
ΚΑΛΛ.:	Αφού, λοιπόν, μετά το λουτρό μας ήρθαμε (στο σπίτι), το   παλικαράκι, ως γνωστό, που είχε  έτοιμα δυο ποτήρια δεν ξέρω πώς έδωσε σε μένα το δηλητήριο, ενώ στον Πτοιόδωρο αυτό  που δεν περιείχε δηλητήριο.  έπειτα αυτός συνέχιζε να πίνει, εγώ όμως την   ίδια στιγμή κειτόμουν ξαπλωμένος νεκρός παίρνοντας τη θέση εκείνου. Γιατί γελάς γι’ αυτό, Ζηνόφαντε; Κι όμως δεν έπρεπε βέβαια να γελάς εις βάρος ενός συντρόφου.
	Λουκιανοῦ «Νεκρικοὶ Διάλογοι» 17

å

 

 1^ο Παράλληλο  Κείμενο  Ενότητας 8 (σελ. 148-149)

Ο παράσιτος λοιπόν κρατά απέναντι στα χρήματα την ίδια στάση με κάποιον που θα αδιαφορούσε για τα χαλίκια του γιαλού, και γι’ αυτόν φαίνεται ότι σε τίποτε δε διαφέρει το χρυσάφι από τα κάρβουνα. 

                                                                       Λουκιανοῦ «Περὶ παρασίτου, ὅτι τέχνη ἡ παρασιτικὴ» 52

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

   

1. Ποιο ήταν το σχέδιο του Καλλιδημίδη και ποια κατάληξη είχε;

2. Κρίνετε και χαρακτηρίσετε τον Καλλιδημίδη. Υπάρχουν και σήμερα άνθρωποι σαν κι αυτόν;

3. Να κλιθούν: ὁ κλῆρος, τὸ φάρμακον.

4. Βρείτε ομόρριζες λέξεις (παράγωγες ή σύνθετες) της λέξης «ἐλεύθερος».

5. ἐθεράπευον: να κλιθεί στον Ενεστώτα, Παρατατικό, Μέλλοντα και Αόριστο της Οριστικής ενεργητικής φωνής.

2^ο Παράλληλο  Κείμενο  Ενότητας 8 (σελ. 149)

     Ένα γέρικο λιοντάρι ήταν ξαπλωμένο άρρωστο μέσα σε μια σπηλιά. Πήγαν τότε (όλα) τα άλλα ζώα να επισκεφθούν το βασιλιά τους, εκτός από την αλεπού. (Τότε) λοιπόν ο λύκος, βρίσκοντας ευκαιρία, κατηγορούσε την αλεπού μπροστά στο λιοντάρι ότι τάχα δεν λογαριάζει καθόλου το βασιλιά όλων των ζώων και γι’ αυτό ούτε καν τον επισκέφτηκε. Πάνω στην ώρα εμφανίστηκε και η αλεπού και άκουσε τα τελευταία λόγια του λύκου. Το λιοντάρι φυσικά βρυχιόταν εναντίον της. Τότε αυτή, αφού ζήτησε την άδεια ν’ απολογηθεί και είπε: “Και ποιος τάχα απ’ όσους μαζεύτηκαν εδώ σε ωφέλησε τόσο, όσο εγώ, που γύρισα παντού και ζήτησα από τους γιατρούς και έμαθα πώς θα γίνεις καλά;”. Αφού το λιοντάρι διέταξε να πεί αμέσως τον τρόπο θεραπείας, εκείνη λέει: “[Θα γίνεις καλά], αν γδάρεις ζωντανό λύκο και φορέσεις ζεστό το τομάρι του”. Κι όταν ο λύκος βρέθηκε στη στιγμή νεκρός κάτω, η αλεπού είπε με γέλια: “Δεν πρέπει να παρακινείς τον αφέντη στο μίσος, αλλά στην αγάπη”.

Ο μύθος δηλώνει (διδάσκει) πως, όποιος σχεδιάζει κακά εναντίον άλλου, πέφτει ο ίδιος μέσα στην παγίδα.

                                                                                                                                       Αισώπου «Μύθοι»

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

    

1. Ποιους τύπους ανθρώπων σατιρίζει με το μύθο αυτό ο μυθοποιός Αίσωπος; 

2. Βγάλετε τρία διδάγματα από το μύθο και διατυπώσετέ τα καταφατικά και αποφατικά. 

3. Συγκρίνετε το μύθο του Αίσωπου με το σατιρικό νεκρικό διάλογο του Λουκιανού και βρείτε ομοιότητες.

  

 

 ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ