Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

ΑΡΧΑΙΑ Α΄- ΤΟΝΙΣΜΟΣ-ΕΓΚΛΙΣΗ ΤΟΝΟΥ

Ας ξαναθυμηθούμε τους κανόνες της Αρχαίας Ελληνικής μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριες…
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
   

Α. ΤΟΝΟΙ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΑ

Ο τονισμός των λέξεων από τους αρχαίους Έλληνες ήταν μουσικοδυναμικός, αλλά δεν έβαζαν τόνους στα γραπτά. Όταν στα ελληνιστικά ή αλεξανδρινά χρόνια η ελληνική γλώσσα έγινε γλώσσα διεθνής και οι ξένοι λαοί στα κράτη των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου «ελλήνιζαν», δηλαδή μιλούσαν ελληνικά, δεν ήξεραν πώς ακριβώς τονίζονταν οι ελληνικές λέξεις. Γι’ αυτό ο αλεξανδρινός γραμματικός Αριστοφάνης ο Βυζάντιος στα 200 π.Χ. περίπου επινόησε τους τόνους [323-146 π.Χ. ή 31 π.Χ. Ελληνιστική ή Αλεξανδρινή εποχή: από 323 π.Χ. (θάνατος Μ. Αλεξάνδρου) έως 146 π.Χ. (κυρίευση κυρίως Ελλάδας από Ρωμαίους) ή έως 31 π.Χ. (ναυμαχία στο Άκτιο και κυρίευση ελληνιστικής Αλεξάνδρειας Αιγύπτου από Ρωμαίους). Ακολουθεί η περίοδος της Ρωμαιοκρατίας: από 146 π.Χ. ή 31 π.Χ. μέχρι 330 μ.Χ. (κτίση Κωνσταντινούπολης)].   

Ι. Είδη τόνων ( 3 ):  
   1) η οξεία ( ΄ ) 
   2) η βαρεία ( ` ) 
   3) η περισπωμένη ( ~ ) ή αλλιώς: οξυβαρεία ( ^ )

Σημείωση: Η βαρεία ( ` ) σημειώνεται στη θέση της οξείας μόνο στη λήγουσα, όταν δεν ακολουθεί στίξη ή λέξη εγκλιτική π.χ. «Πολλοὶ μὲν οἱ κλητοί, ὀλίγοι δὲ οἱ ἐκλεκτοί.» 


ΙΙ. Πνεύματα ( 2 ) (= σημεία που μπαίνουν σε λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν ή δίφθογγο):
    1) η ψιλή (  ) π.χ. κούω, κεῖ, δέα, οἶκος, κεανὸς, Εὐρώπη, ρχομαι, λευθερία, οὐδὲν, εὖ.
    2) η δασεία (  ) π.χ. γιος, δρα, μέρα, στορία, μνος, λλὰς, λληνες, μηρος, λένη.

Σημείωση: Το σύστημα των τόνων και των πνευμάτων γενικεύτηκε τον 9ο αι. μ.Χ. και διατηρήθηκε ως το 1982, όταν η Πολιτεία καθιέρωσε το μονοτονικό σύστημα στη γραφή της νεοελληνικής γλώσσας, δηλαδή τη γραφή ενός μόνο τονικού σημαδιού (οξείας) πάνω στην τονιζόμενη συλλαβή λέξεων με δύο ή περισσότερες συλλαβές.
     

Β. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΛΕΞΕΩΝ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΝΟ ΤΟΥΣ
    
    Με βάση τον τονισμό της, μία λέξη λέγεται:
                                           
    1) οξύτονη, όταν τονίζεται στη λήγουσα και παίρνει οξεία.
         π.χ. θεὸς, ἐμὲ, ὁδὸς, ἐγὼ, γεωργὸς, εἰμὶ, εὐτυχὴς, οὐρανὸς κ.ά.

    2) περισπώμενη, όταν τονίζεται στη λήγουσα και παίρνει περισπωμένη.
         π.χ. πᾶς, νῦν, ἡμεῖς, τῆς, ἀγαπῶ κ.ά.    

    3) παροξύτονη, όταν τονίζεται στην παραλήγουσα και παίρνει οξεία.
         π.χ. λόγος, φέρω, μήτηρ, ἐλευθερία κ.ά.

    4) προπερισπώμενη, όταν τονίζεται στην παραλήγουσα και παίρνει περισπωμένη.
         π.χ. δῶρον, γλῶσσα, νῆσος.

    5) προπαροξύτονη, όταν τονίζεται στην προπαραλήγουσα, η οποία παίρνει πάντοτε οξεία
         π.χ. ἄνθρωπος, θάλαττα, δύναμαι, μετέωρος, Ὅμηρος, πολύχρυσος, ἄγγελος, ἄμπελος, ἔλαφος κ.ά.

                                      
Γ. ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ
            
1ος: Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται, π.χ. τῆς θαλάσσης (αλλά: ἡ θάλασσα), τῶν προγόνων (αλλά: οἱ πρόγονοι) κ.ά. 

2ος: Η μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει οξεία μπροστά από μακρόχρονη λήγουσα (Μακρό προ μακρού οξύνεται), π.χ. τῶν κήπων (αλλά: ὁ κῆπος), τῶν χώρων, κλαίω, οἱ παῖδες (αλλά: τῶν παίδων).

3ος: Η μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει περισπωμένη μπροστά από βραχύχρονη λήγουσα (Μακρό προ βραχέος περισπάται), π.χ. μῆλον, δῶρον, Φοῖβος, τεῖχος, οἶνος, πρῶτον, γλῶσσα, μοῦσα κ.ά.

4ος: Η προπαραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει  π ά ν τ ο τ ε  οξεία, ποτέ περισπωμένη, π.χ. νήπιον, ἄνθρωπος.

5ος: Κάθε βραχύχρονη συλλαβή, όταν τονίζεται, παίρνει  π ά ν τ ο τ ε  οξεία, ποτέ περισπωμένη, π.χ. νέος, δόξα, καλὸς.

6ος: Καμιά λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα, π.χ. βασίλισσα, ἐπικίνδυνος, ἐπιμελέστατος.

7ος: Οι δίφθογγοι είναι μακρόχρονοι. Εξαιρούνται οι δίφθογγοι  οι και  αι, που είναι βραχύχρονοι όταν βρίσκονται  ε ν τ ε λ ώ ς  στο τέλος της λέξης π.χ. οἱ θεοὶ (αλλά: τοῖς θεοῖς), αἱ  χῶραι (αλλά: ταῖς χώραις).

      
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΕΝΟΤΗΤΑ 2η

  

ΕΓΚΛΙΣΗ ΤΟΝΟΥ – ΕΓΚΛΙΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ


Έγκλιση τόνου ονομάζουμε:
    1. την  α π ο β ο λ ή  του τόνου μίας μονοσύλλαβης ή δισύλλαβης εγκλιτικής λέξης.
ή:
    2. τη  μ ε τ α τ ό π ι σ η  του τόνου μίας μονοσύλλαβης ή δισύλλαβης εγκλιτικής λέξης στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης. 
    
Παραδείγματα:

(1)-αποβολή τόνου
       Ἐγώ  εἰμι  ἡ  ἄμπελος  ἡ  ἀληθινή.
       Γέρων  τις  ἔλεγεν.
       Ὁ  πατήρ  μου  γεωργός  ἐστι.

(2)-μετατόπιση τόνου: 
       Χρόνος  δίκαιός   ἐστι  κριτὴς  πάντων.
       Ἀθηναῖοί  εἰσιν  πρῶτοι  Ἑλλήνων.

Εγκλιτικές λέξεις ή εγκλιτικά ονομάζονται μερικές μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που συμπροφέρονται τόσο στενά με την προηγούμενή τους λέξη, ώστε ακούγονται σαν να αποτελούν μαζί της μία λέξη. Γι’ αυτό ο τόνος τους κανονικά ή χάνεται ή ανεβαίνει στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης ως οξεία (εκτός από πέντε περιπτώσεις: Βλέπε: Κανόνες έγκλισης τόνου, ΙΙΙ α-β-γ-δ-ε).

Συχνότερες εγκλιτικές λέξεις της αρχαίας ελληνικής είναι:

α) Οι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών μοῦ, μοὶ, μὲ — σοῦσοὶσὲ — οὑ, οἱ, .    

β) Όλες οι πτώσεις του ενικού και του πληθυντικού της αόριστης αντωνυμίας τὶς, τὶςτὶ, εκτός από τον τύπο του ουδέτερου πληθυντικού αριθμού ἄττα (= τινά, μερικά).

γ) Όλοι οι δισύλλαβοι τύποι της Οριστικής του Ενεστώτα των ρημάτων εἰμὶ (=είμαι) και φημὶ (= λέγω).

δ) Τα επιρρήματα  ποὺ ποὶ ποθὲν  —  πὼς πὴ ( ή: πὴ )  —  ποτὲ.

ε) Τα μόρια   γὲ τὲ πὲρ πὼ νὺν  και το πρόσφυμα δὲ (διαφορετικό από το σύνδεσμο δ).

                  
ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΓΚΛΙΣΗΣ ΤΟΝΟΥ:

1ος: Ο τόνος των εγκλιτικών   χ  ά  ν  ε  τ  α  ι   (αποβάλλεται):
      
α) Σε όλες τις εγκλιτικές λέξεις (μονοσύλλαβες και δισύλλαβες), όταν  η προηγούμενη λέξη είναι οξύτονη ή περισπώμενη: π.χ. ναός τις — καλόν ἐστι — τιμῶ σε  — ὑμεῖς ἐστε.

β) Μόνο στα μονοσύλλαβα εγκλιτικά, όταν η προηγούμενη λέξη είναι παροξύτονη: π.χ. γέρων  τις ἀλώπηξ  τις παιδίον  τι.


2ος: Ο τόνος των εγκλιτικών  α ν ε β α ί ν ε ι  στη λήγουσα της προηγούμενης λέξης ως οξεία, όταν η προηγούμενη λέξη είναι:

ή: α) προπαροξύτονη: π.χ. δίκαιός  ἐστι   —   ἔλαφός  τις  κ.ά. 
ή: β) προπερισπώμενη: π.χ. παῖδές  εἰσι   —   νῆσός  τις  κ.ά.
ή: γ) άτονη: π.χ. ἔν  τινι  τρόπω   —   οὔκ  ἐστι  κ.ά.
ή: δ) εγκλιτική: π.χ. εἴ τίς  ἐστί  μοι φίλος.


3ος: Ο τόνος των εγκλιτικών μ έ ν ε ι  στη θέση του (δηλ. δεν γίνεται έγκλιση του τόνου): 
     
α) Όταν η προηγούμενη λέξη είναι παροξύτονη και το εγκλιτικό δισύλλαβο: π.χ. λόγοι τινές   —  ἀνθρώπων τινῶν   —   φίλοι εἰσίν.  
β) Όταν η προηγούμενη λέξη έχει πάθει έκθλιψη: π.χ. καλὸν δ’ ἐστίν.
γ) Όταν πριν από την εγκλιτική λέξη υπάρχει στίξη: π.χ. Ὅμηρος, φασί, τυφλὸς ἦν.
δ) Όταν θέλουμε να δώσουμε στο λόγο έμφαση: π.χ. Ἤκουσα  παρὰ  σοῦ τοῦτο. 
ε) Όταν υπάρχει αντιδιαστολή: π.χ. Ταῦτα  σοί  λέγω,  οὐκ  ἐκείνῳ.  



ΓΡΑΠΤΗ ΑΣΚΗΣΗ 1

Ονοματεπώνυμο μαθητή/μαθήτριας: …............…………………...………...  Τμήμα: Α1 - …. 

ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΞΕΩΝ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ  - ΓΡΑΠΤΗ ΑΣΚΗΣΗ

Να τονίσεις τις παρακάτω λέξεις, εφαρμόζοντας τους κανόνες τονισμού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας:   (Διάρκεια: 5΄ λεπτά ώρας) 
         
δωρον   Ἑλληνων   τεκνον   ἡμερα   πλουτος   παιδες   ταυρος   γεωργος   ἀγγελος   νομος   δουλος   οἰνος   ἀμπελος   σχολειον   διδάσκαλος   (τῶν) πατερων   καλος   γυμνασιον   ἁγιωτερον   λογος     
                                                                                                
«ΚΑΛΗ  ΕΠΙΤΥΧΙΑ»

οξεία (  ΄             βαρεία (  `  )            περισπωμένη (  ~  )



…………….…………………………………………………....………………………………....…….........….

ΑΠΑΝΤΗΣΗ  ΓΡΑΠΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 1
Ονοματεπώνυμο μαθητή/μαθήτριας: …..……….....….........…………………….  Τμήμα: Α1 - …. 
  
ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΞΕΩΝ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ- ΓΡΑΠΤΗ ΑΣΚΗΣΗ 

Με οδηγό τις παρακάτω σωστές απαντήσεις, να διορθώσεις και να βαθμολογήσεις το γραπτό σου. Κάθε σωστός τόνος βαθμολογείται με 1 μονάδα (20 λέξεις  х  1 μονάδα = βαθμοί 20).    (Διάρκεια: 2΄ λεπτά ώρας) 

δῶρον   Ἑλλήνων   τέκνον   ἡμέρα   πλοῦτος   παῖδες   ταῦρος   γεωργὸς   ἄγγελος   νόμος   δοῦλος   οἶνος   ἄμπελος   σχολεῖον   διδάσκαλον   (τῶν) πατέρων   καλὸς   γυμνάσιον   ἁγιώτερον   λόγος
                          
Βαθμός: ……………...

οξεία (  ΄             βαρεία (  `  )            περισπωμένη (  ~  )



…………….…………………………………………………....………………………………....…….........….

ΓΡΑΠΤΗ  ΑΣΚΗΣΗ 2

Αφού μάθεις τους βασικούς κανόνες τονισμού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, εξασκήσου, βάζοντας τόνους στις παρακάτω  λέξεις:    (Διάρκεια: 15΄ λεπτά ώρας) 
      
 λεγω  φερω  ἀγγελλω  ἐργον  λεων  γερων  συλλεγω  λογος  νομος  Ἀπολλων  προσεχω 
 ἐγκωμιον  εὐαγγελιον  φαρμακον  δευτερον  σημερον  δικαιος  φαινομαι  διδασκαλος  στεφανος  εὐχομαι  αἰωνιος  τιμιωτερον  εἰδωλον  συμμαχος  ἀμπελος  τελειος  Ἡσιοδος  Ὁμηρος  Ὀδυσσεια  ὑστερον  θεμελιον  σεμνοτερον  ἁγιωτερον
• νησος  σημειον  χαιρε  Σειρηνες  Κρητες  ἀρχαιος  τοιχος  τειχος  τουτο  ἐκεινο  κωνος  θειος
 στρατιωτης  δουλευω  φευγω  θηκη  γνωμη  κλαιω  αἰρω  χορευω  πιστευω  διαβαινω
 βωμος  ἰατρος  οὐδε  καρπος  ἀοιδος  φυτον  στρατηγος  ποταμος
• δημος  ὑπακουω  χρονος  οἰνος  καλον  ἐπιστημων  πονος  διωκτης  στελλω
• Ἀθηναιοι  Λακεδαιμόνιοι  Θηβαιοι  Περσαι  Σάμιοι  Δαρειος  Ἀριστειδης

 «ΚΑΛΗ  ΕΠΙΤΥΧΙΑ»

οξεία (  ΄             βαρεία (  `  )            περισπωμένη (  ~  )

…………….…………………………………………………....………………………………....…….........….


ΑΠΑΝΤΗΣΗ  ΓΡΑΠΤΗΣ  ΑΣΚΗΣΗΣ 2
  
Με οδηγό τις παρακάτω σωστές απαντήσεις, να διορθώσεις και να βαθμολογήσεις το γραπτό σου. Προσπάθησε, ακόμα, να θυμηθείς ποιον κανόνα τονισμού εφάρμοσες σε κάθε λέξη. Κάθε σωστός τόνος βαθμολογείται με 0,25 της μονάδας (80 λέξεις х 0,25 μονάδας = βαθμοί 20).       (Διάρκεια: 15΄ λεπτά ώρας) 

• λέγω  φέρω  ἀγγέλλω  ἔργον  λέων  γέρων  συλλέγω  λόγος  νόμος  Ἀπόλλων  προσέχω
 ἐγκώμιον  εὐαγγέλιον  φάρμακον  δεύτερον  σήμερον  δίκαιος  διδάσκαλος  φαίνομαι  στέφανος  εὔχομαι  αἰώνιος  τιμιώτερον  εἴδωλον  σύμμαχος  ἄμπελος  τέλειος  Ἡσίοδος   Ὅμηρος  Ὀδύσσεια  ὕστερον  θεμέλιον  σεμνότερον  ἁγιώτερον
• νῆσος  σημεῖον  χαῖρε  Σειρῆνες  Κρῆτες  ἀρχαῖος  τοῖχος  τεῖχος  τοῦτο  ἐκεῖνο  κῶνος  θεῖος
• στρατιώτης  δουλεύω  φεύγω  θήκη  γνώμη  κλαίω  αἴρω  χορεύω  πιστεύω  διαβαίνω
• βωμὸς  ἰατρὸς  οὐδὲ  καρπὸς  ἀοιδὸς  φυτὸν  στρατηγὸς  ποταμὸς
• δῆμος  ὑπακούω  χρόνος  οἶνος  καλὸν  ἐπιστήμων  πόνος  διώκτης  στέλλω
• Ἀθηναῖοι Λακεδαιμόνιοι  Θηβαῖοι  Πέρσαι  Σάμιοι  Δαρεῖος  Ἀριστείδης

Βαθμός: ……………... 

οξεία (  ΄          βαρεία (  `  )         περισπωμένη (  ~  )



…………….…………………………………………………....………………………………....…….........….

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ: βαρεία ( ` )

ΚΕΙΜΕΝΟ: Αἰσώπου Μῦθος

Ὄνος καὶ Τέττιξ


Ὄνος ἀκούσας φωνῆς τέττιγος ἡδέως αὐτῇ ἐπετέρπετο, καὶ τὸν τέττιγα ἐπηρώτα λέγων: «Τὶ ἆρα τρεφόμενος οὕτω γλυκεῖαν ἔχεις τὴν φωνήν;». Ὁ δὲ τέττιξ τῷ ὄνῳ ἀντέφησεν: «Ἡ ἐμὴ τροφὴ ἀήρ ἐστι καὶ δρόσος». Ὁ δὲ ὄνος τούτου ἀκούσας τοῦ ρήματος ἐνόμισε μέθοδον εὑρηκέναι δι᾿ ἧς ὅμοιαν τῷ τέττιγι σχοίη φωνὴν καὶ τὸ στόμα εὐθὺς ἀνοίξας πρὸς τὸν ἀέρα κεχήνωτο ὡς δεξόμενος δῆθεν δρόσον εἰς διατροφήν, ἕως οὗ τῷ λιμῷ διεφθάρη. 
     Οὗτος ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι οὐ δεῖ τινα τὰ φυσικὰ τοῖς παρὰ φύσιν ἐξομοιοῡν καὶ τοῖς ἀδυνάτοις ἀφρόνως ἐπιχειρεῖν. 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:


1. Διάβασε αργά το μύθο, προσέχοντας τους τόνους των λέξεων και σημειώνοντας λέξεις που ο τόνος τους κινεί τις απορίες σου. Αν μπορείς, φέρε στο νου σου κάποιους από τους κανόνες τονισμού.  
      
2. Βρες και αντίγραψε τις λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα και παίρνουν βαρεία:

καὶ [στον τίτλο]   καὶ   τὸν …………………………………………………………………………………………..............................
……………………………………………………………………………………………………………………………....................................
……………………………………………………………………………………………………………………………....................................

3. Βρες τις λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα με οξεία και προσπάθησε να εξηγήσεις γιατί. Αν βρεις δυσκολία, διάβασε στο τέλος την απάντηση.

……………………………………………………………………………………………………………………………....................................
……………………………………………………………………………………………………………………………....................................
……………………………………………………………………………………………………………………………....................................

4. Προσπάθησε να αποδώσεις το μύθο στη νεοελληνική [Η ελληνική μας γλώσσα είναι μία, αλλά, επειδή εξελίσσεται με την πάροδο των χρόνων, έχουμε την αρχαία, τη μεσαιωνική-βυζαντινή και τη νέα μορφή της]. Αν βρεις δυσκολίες, διάβασε τη μετάφραση του αισώπειου μύθου παρακάτω.  

5. Εξασκήσου στο πολυτονικό σύστημα γραφής, αντιγράφοντας από το σχολικό σου βιβλίο κείμενο τριών (3) σειρών. Αν θέλεις να γράφεις και στον Η/Υ, εγκατάστησε το πολυτονικό σύστημα ή πήγαινε: «Εισαγωγή» → «Σύμβολο» → «Γραμματοσειρά» → κουμπί «Εισαγωγή» → «Κλείσιμο». Οι γραμματοσειρές Arial, Bookman Old Style, Calibri, Tahoma και Times New Roman έχουν σύμβολα του πολυτονικού. Εγώ προτιμώ την Calibri.   

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:

Ο Γάιδαρος κι ο Τζίτζικας

Ένας γάιδαρος, ακούγοντας ένα τζιτζίκι να τραγουδά, ενθουσιάστηκε και ρωτούσε το τζιτζίκι λέγοντας: «Μα τι τρως κι έχεις τόσο γλυκιά φωνή;». Και το τζιτζίκι απάντησε στο γάιδαρο: «Η δική μου τροφή είναι αέρας και δροσιά». Ο γάιδαρος λοιπόν, όταν άκουσε αυτόν το λόγο, νόμισε πως βρήκε τη μέθοδο με την οποία ήταν δυνατόν να αποκτήσει όμοια με του τζίτζικα φωνή κι ανοίγοντας αμέσως το στόμα για να χορτάσει δήθεν από αέρα και δροσιά έμεινε χάσκοντας, μέχρι που λιμοκτόνησε. 
     Αυτός ο μύθος δηλώνει πως δεν πρέπει κανείς να εξομοιώνει όσα είναι φυσικά με τα παρά φύση, ότι δηλαδή δεν έχουμε όλοι την ίδια φύση και πως είναι τρέλα (αφροσύνη) να προσπαθούμε τα αδύνατα.

(Πηγή: «Μυθολογικὸν τοῦ Συντίπα τοῦ Φιλοσόφου», μτφ. Μιχαὴλ Ανδρεόπουλου)


…………….…………………………………………………....………………………………....…….........….

Απάντηση 3ης ερώτησης:
3. Βρες τις λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα με οξεία και προσπάθησε να εξηγήσεις γιατί. Αν βρεις δυσκολία, διάβασε στο τέλος την απάντηση. 
      
φωνήν; Παίρνει οξεία, και όχι βαρεία, γιατί ακολουθεί σημείο στίξης, ερωτηματικό (;). 

ἀήρ ἐστι  Παίρνει οξεία, γιατί ακολουθεί η εγκλιτική λέξη "ἐστι".

διατροφήν,  Παίρνει οξεία, και όχι βαρεία, γιατί ακολουθεί σημείο στίξης, κόμμα (,).

Καλή Επιτυχία!
ΒΟΥΝΑΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ


*Για να διαβάσετε τα σχόλια, πατήστε αριστερό κλικ πάνω στη λέξη "σχόλιο" ή πάνω στον τίτλο του κειμένου. 

6 σχόλια :

  1. Μπράβο σας πολυ καλες οι ασκησεις σας...με βοηθησαν!!! εκανα τα 16 σατ 20 σωστα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συγχαρητήρια! Οι κανόνες της ελληνικής μας γλώσσας είναι απλοί και λογικοί. Η κατανόησή τους μας βοηθά να οργανώσουμε και να αναπτύξουμε τη νοημοσύνη μας. Γι' αυτό άλλωστε τα Αρχαία Ελληνικά συνιστώνται ως "φάρμακο" για τη δυσλεξία κι έχουν μπει ως γλώσσα προγραμματισμού στους τελειότερους Η/Υ, που θα κυκλοφορήσουν σε μερικά χρόνια... Καλή Επιτυχία στις εξετάσεις σας. Μ.Β.

      Διαγραφή
  2. Ευχαριστω πολυ για τις ασκησεις και τον κοπο που κανατε για να καταγραψετε τους κανονες. θα ηθελα να προσθεσετε και μια ασκηση με καποιο κειμενο που να πρεπει να χρησιμοποιησουμε και την βαρεια. Ευχαριστω και παλι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΜΙΚΕ, δεν βλέπω τους τόνους στο σχόλιό σου!... Σήμερα χρησιμοποιούμε μόνο την οξεία, που δείχνει το ανέβασμα (δυνάμωμα) της φωνής μας, ενώ η βαρεία έδειχνε το κατέβασμα-χαμήλωμα της έντασης της φωνής μας. Θα βάλω ένα μύθο του Αισώπου, για να εξασκηθείς στον τονισμό. Πιάσε όμως μολύβι και τετράδιο και εξασκήσου γράφοντας. Και μην ξεχνάς: η γνώση μάς κάνει υπερήφανους και δίνει χαρά! "Καλή σχολική χρονιά" και "Καλή Πρόοδο" σε σένα και σ' όλα τα παιδιά. Μ.Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πού είναι η ''φωτοτυπία'' με τις απαντήσεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Οι σωστές απαντήσεις βρίσκονται κάτω από τις ασκήσεις. Η αναφορά σε φωτοτυπία παρέμεινε εκ παραδρομής, γιατί δινόταν φωτοτυπία στους μαθητές μου. Διάβασε την ανάρτηση με τις τροποποιήσεις που έκανα και θα σου λυθεί η απορία. Καλή Πρόοδο. Μ.Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή